Zit je lekker met je jetlag om drie uur ’s nachts wat mailtjes weg te werken, komt er ineens héél goed bericht binnen: ik mag maar liefst een miljoen dollar weggeven aan goede doelen! De Indiase zakenmagnaat, investeerder en filantroop die me hiervoor benaderde heeft mij hiervoor speciaal uitgekozen. En om te bewijzen dat het écht waar is, heeft hij ook een Wikipedia-pagina van zichzelf doorgestuurd. Uiteraard werkt die jetlag nog niet zó brein-vertroebelend dat ik inderdaad contact opneem, maar het zette me wel aan het denken: hoe werken zo’n soort scam eigenlijk?
Verschillende soorten scams
Er zijn tegenwoordig heel veel verschillende soorten scams. Je hebt natuurlijk de ’traditionele’ phishingmails, waarbij je bericht krijgt van je bank of creditcardmaatschappij dat er iets met je pas is. Zodra je dan op een link in dat bericht klikt, wordt er iets gedownload of word je doorgeleid naar een pagina die de gegevens die je invoert registreert en vervolgens bijvoorbeeld je rekening plundert.
Dat soort scams zijn op zich redelijk duidelijk: je weet dat de kans groot is dat het mis gaat als je op een link klikt.
Maar hoe zit dat met die andere soorten scams, zoals deze, of de mailtjes die melden dat je een grote erfenis krijgt van een achterneef z’n buurman in Zambia? Of de mail die ik kreeg, dat ik ben uitverkoren door een rijke Indiase weldoener? Hoe halen ze daar nu daadwerkelijk geld uit?
Het mailtje dat ik kreeg ging als volgt:
Ik ben Azim Hashim Premji, een Indiase zakenmagnaat, investeerder en filantroop. Ik ben de voorzitter van Wipro Limited. Ik gaf 25 procent van mijn persoonlijke rijkdom weg aan een goed doel. En ik heb ook beloofd om de rest van 25% weg te geven dit jaar 2018. Ik heb besloten om $ 1.000.000,00 te schenken
Amerikaanse dollars voor jou. Als je geïnteresseerd bent in mijn gift, neem dan contact met me op voor meer info. Ik wil ook dat je deel uitmaakt van mijn Charity Foundation zodra je dit geld hebt ontvangen, zodat we samen kunnen helpen de behoeftigen te helpen ..
Daaronder kwam nog een linkje naar Wikipedia.
De bedoeling van deze scam is dat ik contact opneem
In dit bericht zit in principe nog niets waarmee ik gevaar loop. De Wikipedia-link klopt (althans, ik heb er niet op geklikt, maar hij lijkt door te linken naar een pagina die daadwerkelijk van Wikipedia is, ook al kan ik die als ik rechtstreeks op Wikipedia zoek niet vinden) en er staan verder geen andere links in om op te klikken.
Bij dit soort scams is het de bedoeling dat je contact opneemt. Vervolgens kan het geld natuurlijk alleen worden overgemaakt als ze je identiteit kunnen bevestigen. En soms is het ook belangrijk dat je nog even een klein bedrag vooraf overmaakt, voor dubbele bevestiging. Je begrijpt; dat geld krijg je nooit, je eigen geld krijg je nooit én de kans bestaat dat je gegevens voor identiteitsfraude worden gebruikt. Dan ben je dus drie keer de sigaar. Bovendien worden je gegevens ongetwijfeld nog diverse keren doorverkocht.
Hoe herken je een scam?
De meeste scam-mailtjes zijn redelijk duidelijk. Als er geen enkele reden is om aan te nemen dat iemand jou inderdaad miljoenen zal geven, dan is dat ook waarschijnlijk niet het geval. Andere indicatoren zijn:
- Gebrekkig Nederlands
- Een vreemde opmaak en verkeerd gebruik van leestekens (lees: ontbrekende punten e.d.)
- Het is afkomstig van een niet-officieel mailadres (zo komt dit bericht bijvoorbeeld van een Gmail-adres, niet van een officieel bedrijfsadres)
- Als je met je muis op de link gaat staan (niet klikken!) zie je een adres verschijnen dat anders is dan de officiële pagina van bijvoorbeeld de bank
- Het gaat om achterlijk hoge bedragen
- Afwisselend gebruik van ‘u’ en ‘je’, waarschijnlijk door gebruik van een vertaalrobot
- De mail wordt niet alleen naar jou verstuurd, maar naar meerdere mensen in één keer
- Je hebt geen enkel idee hoe de mailer bij jou terecht komt. Je zit bijvoorbeeld niet eens bij die bank of je hebt – zoals ik – geen enkele relatie met Indiase weldoeners
Gelukkig heb ik nog geen praktijkervaring met scams. Maar waar de meeste mailtjes direct te wissen zijn, zijn er ook zeker mailtjes die wél heel echt lijken en waar ik dus echt even op de bewuste website kijk of ik misschien toch niet iets moet doen. Overigens is dat dan uiteraard geen mail over een miljoenenerfenis, maar bijvoorbeeld een mailtje van de CC-maatschappij.
Wat kun je doen tegen scams?
Eigenlijk niet zo heel veel. En misschien is het ook wel het beste om gewoon helemaal niets te doen. Nergens op klikken, nergens op reageren en jezelf ook vooral niet rijk rekenen.
Twijfel je of iets echt een scam is? Als het gaat om gewone mailtjes, zoals het bovengenoemde mailtje of een mailtje over een erfenis? Dan kun je dit veilig wissen. Als een buitenlandse notaris je écht moet hebben, dan zoekt hij wel contact via een Nederlandse notaris en dat zal vast niet via de mail gaan.
Krijg je bericht via een bank of creditcardmaatschappij en lijkt het heel echt? Klik dan nog steeds nergens op. Google liever even of bezoek de officiële webpagina van die bank of creditcardmaatschappij. Als er écht iets is dat je moet weten, dan staat het daar ook op. Bovendien kun je daar ook melding doen van de phishing-mails. Op die manier kunnen ze mensen op de hoogte blijven houden van nieuwe pogingen, zodat ook andere mensen gewaarschuwd kunnen worden.
Heb jij (in je omgeving) wel eens te maken gehad met een scammer?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Laatst kreeg ik een mail van de cc-maatschappij. Deze was in perfect Nederlands en de afzender leek ook correct te zijn. Het verzoek tot wat ik moest doen vertrouwde ik echter niet. Na wat Google werk bleek het toch een scan te zijn.
Ook scammers hebben verschillende doelgroepen.
Perfect Nederlands en klikken voor actie? Dan moet je vaak login/ww gegevens invullen en word je zo gehackt.
Minder Nederlands (en voor anderen, wellicht redelijk duidelijk een scam) is vaker via de contact leg vorm, die uiteindelijk leidt tot: als je nu eerst even geld overmaakt etc. De slechtheid /doorzichtigheid is daar niet per ongeluk. Ze willen namelijk geen 1000en reactie. Maar liever een paar van mensen die makkelijk in zo’n scam trappen. Die verleid je nadien namelijk ook makkelijker….
Beste is bij twijfel niet doen en bij geen twijfel toch even checken. Sowieso niet klikken, maar googlen, of zelf naar de site van het genoemde bedrijf gaan. Vind je daar de bron niet is al reden genoeg om te wantrouwen.
Ik heb altijd geleerd dat je moet kijken naar de afzender. Dan bedoel ik ook het daadwerkelijke e-mailadres waarmee iets is verstuurd. Zou iets afkomstig moeten zijn van de creditcard maatschappij dan hoort hier na de @ het websiteadres van de creditcardmaatschappij te staan en de juiste afsluiting (.nl / .com etc). Mocht er nog iets tussenin staan dan weet je dat het foute boel is en moet je de mail verwijderen of doorsturen naar het desbetreffende bedrijf zodat ze actie kunnen ondernemen of anderen kunnen waarschuwen.
Je kan gewoon reageren op dergelijke spam ;). Is zelfs een briljante Tedtalk over: https://www.youtube.com/watch?v=_QdPW8JrYzQ