Lost generation? Dikke studieschuld voor huidige studenten

Lost generation? Dikke studieschuld voor huidige studenten

Sinds de afschaffing van de basisbeurs, krijgen studenten geen ‘gratis’ studiefinanciering meer. Een beurs aanvragen kan nog steeds, maar dan is het een lening. Dat heeft er niet voor gezorgd dat studeren minder populair werd, maar wél dat veel studenten met een dikke studieschuld zitten. Best een beetje zuur, als je bedenkt dat partijen nu alweer praten over een herinvoering van een gedeeltelijke gift.

40.000 euro schuld

Uit onderzoek van de Landelijke Studentenbond en FNV Young & United blijkt dat ongeveer de helft van de studenten die nu afstuderen, meer dan 20.000 euro studieschuld heeft. De helft daarvan – dus in totaal een kwart – heeft een studieschuld boven de 40.000 euro.

Hoewel de studenten zich daar zelf niet heel druk om lijken te maken, kan dit na het afstuderen wél snel tot problemen leiden: regel maar eens een hypotheek voor een huis, in een toch al krappe woningmarkt.

Anders leven

Het feit dat alles nu een lening is, heeft er bij veel studenten ook al voor gezorgd dat ze tijdens hun studie wat anders met hun geld zijn omgegaan. Zo laten ze extra activiteiten vaak liggen, zodat ze dat geen extra jaar (én geld) kost.

Ook laat bijna de helft de mogelijkheid voor een uitwisseling naar het buitenland schieten.

Daarnaast blijven veel studenten langer thuiswonen én werken ze meer om hun studie alsnog te kunnen bekostigen.

Dat geldt overigens niet voor alle studenten; er zijn er ook die bijvoorbeeld hun lening gebruiken om tijdens hun studie al een deel van de terugbetaling te verdienen. Een tijdje terug kon je hier bijvoorbeeld het interview met Emma lezen; zij is nu al bezig met het opbouwen van een beleggingsportefeuille, in de hoop straks gemakkelijk een deel van haar schuld te kunnen wegwerken.

Voor je verder leest, wil ik je iets vragen...

Is jouw geld op voordat je maand voorbij is? Wil je weten wat de beste spaarmethodes zijn?

Overweeg je om aan de slag te gaan met beleggen , maar weet je niet waar je moet beginnen?

Meld je dan nu aan voor mijn inspiratiemail - met content die je nergens anders vindt!

Wat kost zo’n studie nu eigenlijk?

Ik kom zelf uit de ‘oude’ tijd; ik kreeg een (minimale) basisbeurs, die werd omgezet in een gift als ik binnen 10 jaar mijn diploma haalde.

Mijn ouders waren zo goed om alles voor en rond mijn studie te betalen, zodat die basisbeurs eigenlijk mijn kleed- en zakgeld werd. Ik weet niet meer precies wat het was, maar het hing ergens rond de 63 euro. Per maand.

Mijn collegegeld was ongeveer 1.500 euro per jaar en daar kwam dan nog zo’n 500 euro aan boekengeld en materiaal bij. Over een periode van 4 jaar, praat je dan dus over ongeveer 8.000 euro. Een flink bedrag, maar nog lang geen 20.000 of 40.000 euro.

Maar: de tijd heeft niet stilgestaan. Sinds mijn afstuderen in 2006 (argh, waar blijft de tijd…) is het collegegeld flink omhoog gegaan. Het wettelijk collegegeld is tegenwoordig al 2.143 euro per jaar (voor 2020/2021). Daarnaast zullen de boeken ook wel wat omhoog zijn gegaan. Mijn oude universiteit geeft daarvoor als indicatie 780 euro per jaar.

Als je dat doortrekt naar 4 jaar, zit je al bijna op 12.000 euro.

Tel daar nog eventueel op kamers wonen, eten en drinken, je telefoon, fiets, vervoer, verzekeringen en andere dingen bij op, en het gaat behoorlijk hard.

Oh, en niet elke studie is met 4 jaar klaar natuurlijk. Het kan ook zomaar zijn dat je een 2-jarige master volgt, waardoor je totale studietijd op 5 jaar uitkomt. Of dat je nog voor allerlei specialisaties gaat.

Impact van studieschuld op toekomst studenten

Een studieschuld heeft – net als elke lening – natuurlijk ook impact op de toekomst van studenten. Om te beginnen moet je ‘m natuurlijk terugbetalen. De aflosfase begint officieel twee jaar ná het afronden van je studie. Daarbij wordt gerekend vanaf 1 januari.

Als je dus afstudeert op 31 augustus 2020, hoef je officieel pas te beginnen met aflossen op 1 januari 2023.

Hoeveel je per maand terugbetaalt, hangt af van je inkomen. Daarvoor kun je via DUO wel een inschatting maken.

Even een rekenvoorbeeld:

Je bent na 2015 gaan studeren, hebt een reisproduct (OV) gehad en je hebt 20.000 euro studieschuld opgebouwd. Volgens de regels moet je vanaf 1 januari 2021 terugbetalen. Je hebt geen partner en je rente bij DUO staat op 0%. Je verdient een gemiddeld bruto startsalaris van 2.000 euro per maand (voor hbo’ers ligt tussen de 1.800 en 2.200 euro).

In dit geval heb je een draagkracht van 91,83 euro per maand, wat betekent dat je het wettelijke maandbedrag van 47,61 kan (en moet) betalen.

Als je een huis wilt kopen, krijg je hiervoor ongeveer 26.000 euro minder hypotheek.

Zit je in precies dezelfde situatie, maar is je studieschuld 50.000 euro, dan liggen de cijfers iets anders.

Met 50.000 euro is het wettelijke maandbedrag eigenlijk 119,04 euro. Maar: dat ligt boven het bedrag dat jij volgens de draagkrachtberekening kunt betalen. Dat betekent dat je per maand dus 91,83 euro moet terugbetalen.

Je kunt in dat geval ongeveer 65.000 euro minder lenen als je een hypotheek wilt afsluiten.

Studieschuld en een partner

Heb je een partner, dan ligt het nog weer net iets anders. Als jullie ook toeslagpartners van elkaar zijn, dan worden de draagkracht en het maandbedrag tegenwoordig berekend op basis van jullie beider salarissen.

Als jij niet veel verdient, maar je partner wel en jij hebt een dikke studieschuld, dan kan het dus zijn dat jouw maandbedrag flink hoger ligt dan je eigenlijk zou willen (of kunnen) betalen.

Leenstelsel op de schop?

Het leenstelsel werd in 2015 ingevoerd. Destijds werd er gedacht dat het idee van een hoge studieschuld studenten mogelijk zouden weerhouden van studeren. Dat bleek onterecht te zijn; studenten hebben helemaal geen leenangst. Of ouders die bij kunnen springen.

Maar nu de eerste generaties uit dit systeem afstuderen, is wel te zien dat het leenstelsel meer gevolgen heeft. Dat een studieschuld nu nog meer genormaliseerd is, bijvoorbeeld. Waardoor studenten ook niet speciaal worden aangemoedigd om hun schuld zo klein mogelijk te houden.

Voor elke 1.000 euro die jij schuld hebt, heeft een ander er misschien wel 2. Je kunt namelijk een dikke 1.000 euro per maand lenen via DUO. Doe je dat 4 jaar lang, dan zit je al over de 50.000 euro.

Maar goed, die lening betekent wél dat afgestudeerden wat langer in hun studentenuitgavenpatroon moeten blijven zitten. Een huis kopen zit er voor velen van hen niet direct in. Zeker niet in combinatie met de flexbanen waar deze jongeren vaak mee te maken krijgen. En als je moet terugbetalen, heb je ook minder ruimte om de economie op andere manieren te sponsoren.

Dat is natuurlijk best een beetje jammer, als je bedenkt dat dit een groep mensen is die het geld anders nog prima kan laten rollen.

‘Dus’ (of is dat té wantrouwend?) vinden politieke partijen als VVD, D66, GroenLinks en de PvdA dat het leenstelsel weer op de schop moet. Want die impact, daar hadden ze niet direct op gerekend…

Hoe dan?!

Dat snap ik dus echt niet.

We weten inmiddels dat ruim een half miljoen huishoudens risicovolle schulden heeft. Dat de armoede toeneemt.

Dat dat deels komt doordat het financieel onderwijs niet je-van-het is. Omdat ouders die zelf nooit hebben geleerd om met geld om te gaan, dat ook niet aan hun kinderen kunnen leren.

Dat er ook steeds meer zzp’ers en mensen met een flexbaan zijn, die het maar moeilijk voor elkaar krijgen om een financieel solide bestaan op te bouwen.

En ja, onze fijne hersenpannen zijn eigenlijk pas volledig ontwikkeld als we 25 zijn. En hopelijk afgestudeerd.

Dat bij elkaar lijkt me al een behoorlijke collectie aanwijzingen voor het idee dat het misschien niet slim is om studenten tienduizenden euro’s te laten lenen en een dikke studieschuld op te bouwen. Zeker niet tegen een rente van 0 procent. Want we horen tegenwoordig óók overal dat je ‘niet goedkoper aan geld kunt komen dan via DUO’.

Lijkt me niet de bedoeling van zo’n instantie…

Is geld weggeven dan een betere optie? Misschien ook niet. Maar denken dat dit zonder gevolgen zou zijn, vind ik wel heel naïef.

Wie betaalt de rekening?

Het is nu de vraag wie de rekening gaat betalen. Als de politiek haar zin krijgt, dan zijn dat waarschijnlijk de jongeren die tussen 2015 en 2020 of 2021 (?) gestudeerd hebben.

Zelfs als ze met terugwerkende kracht iets van een kwijtschelding krijgen, zitten ze nú met het probleem van een minder goede economische positie.

En je kunt er niet onderuit dat een deel van die schuld niet bij hen ligt.

Hoewel ik helemaal niet van lenen ben en héél veel oerstomme studieleningverhalen lees, blijft het wel een feit dat deze studenten hebben moeten lenen, voor iets dat ik cadeau heb gekregen.

In dit geval konden mijn ouders het betalen, maar als ze dat niet hadden gekund, dan had ik meer aan studiefinanciering gehad. Dan had de overheid (lees: de maatschappij) ervoor opgedraaid.

Daarnaast: kun je het – rekeninghoudend met die hersenpan – die studenten helemaal kwalijk nemen? Als ze al 12.000 euro moeten* lenen voor hun studie, hoe hoog is de drempel dan om er nog wat extra bij te pakken voor de kosten van je levensonderhoud. En als er dan bij elkaar al een schuld van 20.000 euro op je wacht, wat is dan die 4.000 euro extra nog voor een wereldreis?

* ‘Moeten’ is een beetje dubbel: ze hadden er ook vooraf of tijdens hun studie voor kunnen werken. Maar ook die vlieger gaat weer niet altijd en bij elke studie op.

Tegelijkertijd is er ook een heel valide argument voor een lening: als jij studeert om de rest van je leven meer te verdienen, is het dan redelijk dat een ander daarvoor betaalt?

Maar ja, die vlieger gaat weer niet op als ze dit nu allemaal weer terug gaan draaien. Dan zou deze generatie studenten echt een soort lost generation kunnen worden. Dikke studieschuld, weinig kans op de woningmarkt, minder goede perspectieven voor hen die gaan voor een vaste baan…

Dat vinden de studenten zelf trouwens ook, getuige de steun voor deze petitie.

Ik vind het een lastige…

Hoewel ik m’n best doe om het van verschillende kanten te bekijken, kom ik er gewoon niet zo goed uit. Dus ik dacht: ik vraag zo’n student gewoon eens.

Als je niet beter weet, maak je je dan zorgen? Of baal je ervan dat dat hele leenstelsel straks misschien wel weer wordt teruggedraaid? Of is het gewoon zoals het is?

Emma schrijft er natuurlijk al veel over op SkereStudent, maar wilde hier ook wel delen hoe zij het lenen ervaart en wat zij vindt van de nieuwe plannen: “Toen ik net 18 was en begon met studeren, was het voor mij een no-brainer dat ik zou gaan lenen. Ik deed een dure studie, University College Utrecht, en ondanks dat ik ook een ouderbijdrage kreeg zou ik zonder lening niet rond kunnen komen.

Zo was het collegegeld 2x zo hoog was als het wettelijk collegegeld, was ik verplicht om in een hele dure kamer op de campus te wonen (à 670 euro per maand) en was je ook verplicht om mee te betalen aan dining hall, à 140 euro per maand.

Aangezien het een zware studie was, had ik weinig tijd om extra te werken, dus daarmee kon ik het gat ook niet dichten. Lenen tegen 0% rente leek me dus slim, want het was zo goed als ‘gratis geld’!

In die zin ben ik dus al vanaf het begin van mijn studie gewend om maximaal te lenen en voelde het redelijk normaal, totdat ik op een gegeven moment inlogde bij DUO en mij realiseerde hoe hoog mijn studieschuld was geworden. 

Vanaf dat moment ben ik het anders gaan doen qua geldzaken. Ik ben begonnen met beleggen, besparen en met mijn inkomsten te verhogen. Ik heb gelukkig weinig last van mijn studieschuld op emotioneel niveau: doordat ik nu een goed aflosplan heb bedacht voor mezelf, is de situatie te overzien en voel ik me niet meer moedeloos als ik er aan denk.

Dat komt ook grotendeels doordat ik na mijn studie geen huis wil kopen. Mijn vriend en ik houden erg van reizen en zouden heel erg graag een paar jaar als digital nomad wonen en werken in het buitenland.

Dat scheelt veel geld, omdat het levensonderhoud in heel veel andere landen een stuk lager is dan in Nederland. We hopen in die jaren flink te kunnen sparen zodat we bij terugkomst wél een huis kunnen kopen ondanks onze studieschuld. Maar dit wil of kan natuurlijk niet iedereen.

De afschaffing van het leenstelsel lijkt me een goed idee, al het hangt ook af van de voorwaarden van het nieuwe stelsel die ze dan bedenken. Ook zou ik het heel belangrijk vinden dat er een vorm van compensatie komt voor alle studenten die tijdens het leenstelsel hebben gestudeerd en geen basisbeurs hebben ontvangen. Een idee zou zijn om de hoogte van de basisbeurs aan (ex)studenten te schenken.

Dat zou dan in de vorm van korting op hun studieschuld kunnen zijn, of gewoon een bedrag op hun rekening als ze geen studieschuld hebben. Als alleen studenten met een studieschuld gecompenseerd zouden worden, zou het ook weer niet eerlijk zijn. Die mensen hebben waarschijnlijk ook bepaalde dingen niet gedaan, omdat ze geen studieschuld wilden hebben na hun afstuderen.

Maar wat ik eigenlijk nog veel belangrijker zou vinden, is dat DUO en de overheid meer verantwoordelijkheid zouden nemen voor de studieschuld van studenten. Het is gewoon véél te makkelijk om geld te lenen. Veel jongeren kunnen de gevolgen daarvan niet overzien, net zo als ik toen ik 18 was.

Zelf denk ik dat met een paar makkelijke tools, (maximaal) lenen al veel meer ontmoedigd zou kunnen worden. Bijvoorbeeld dat je bij het instellen van je maandelijkse leenbedrag al ziet hoeveel je dan aan het einde van de rit kwijt bent.

Een ander idee zou zijn om elk schooljaar opnieuw je lening te moeten ‘bevestigen’. Op dit moment kan je namelijk één keer je lening instellen aan het begin van je studie en word je daar tijdens je studie nooit meer mee geconfronteerd.”

Duidelijk; over de studenten met studieschuld én een plan hoef ik me geen zorgen te maken 😉 Maar hoe zit het met de rest? Hoe sta jij hierin?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!

Ontdek waar jij geld laat liggen


Adine @ LekkerLevenMetMinder

Nadat ik in 2010 'wakker' werd met een hypotheek van ruim 400.000 euro, tegen 6% rente, gooide ik het roer om. Ik loste in razend tempo zo'n 70.000 euro af, minimaliseerde stevig én ging bewust kleiner wonen. Op Lekker Leven Met Minder deel ik mijn verhaal en schrijf ik over consuminderen, hypotheken, aflossen, sparen, besparen en zuinig leven, maar ook over financiële vrijheid, rust en mijn zoektocht naar een rijk en tevreden leven.

37 Comments
  1. Hier ook een studieschuld bezitter! Geprobeerd deze niet al te hoog te laten worden, maar met onbetaalde verloskunde stages, aan moeten schaffen van eigen materialen en min of meer toch een auto moeten huren/kopen voor stages is deze flink opgelopen.
    Helaas is dit ook niet de studie om nog veel naast te kunnen werken. (lees: 50% stages waar je echt wel 24/7 mee bezig bent)

    Ik hoor nog genoeg om me heen dat studiegenoten roepen dat het een goedkope lening is, dat het wel goedkomt etc. Zelfs mijn vriend die al 5 jaar klaar is met zijn studie lost slechts het minimum bedrag af.

    Ik vind ook dat er meer gewaarschuwd moet worden vanuit DUO en een beter beeld geschetst moet worden van het terugbetalen. Zo kan ik wel mijn studieschuld online vinden, maar moet je inderdaad een heel rekenvoorbeeld door om op een maandbedrag te komen wat je terug moet betalen. Geef studenten van te voren al een concreet overzicht wat welk bedrag je aan het einde van de rit moet gaan betalen.

    Zelf zit ik in mijn laatste jaar als studievertrager en werk ik parttime. Sinds januari 2020 ben ik me meer gaan verdiepen in personal finance (daarvoor was ik ook geen ster met geld). Ik heb besloten m’n lening stop te zetten en per maand te kijken wat ik terug kan betalen. Een studieschuld blijft geld wat niet van jou is, en vroeg of laat toch terug moet. Dan maar liever vroeger en hopelijk nog kans op een koophuisje ooit!

    1. Die duidelijkheid vanuit DUO, wat een bepaald leenbedrag voor jou aan het einde van de rit betekent, vind ik inderdaad ook een hele goede. Als je een hypotheek afsluit, dan krijg je daarvan ook gewoon een overzicht. Ik snap best dat je die lening op elk moment kan aanpassen en dat het daarmee een momentopname is, maar zo moeilijk moet het niet zijn om daar een rekenmodule achter te plaatsen.

      Heel goed dat je inmiddels meer met personal finance bezig bent en je lening hebt stopgezet! Alles wat je nu niet hoeft te lenen, hoef je straks niet terug te betalen!

  2. Zoveel studenten zoveel ervaringen! De kinderen van onze vrienden zijn op dit moment aan het studeren en het valt me op dat ieder kind zijn eigen verhaal heeft. Twee voorbeelden:
    De ene komt makkelijke rond, vooral ook omdat haar studie maar zo weinig uren heeft dat ze er een bijbaantje van drie hele dagen(!) bij heeft. Ze heeft een leuke kamer in een studentenstad, gaat op vakantie en vaak uit. Ze heeft straks een studieschuld, maar maakt zich daar helemaal niet druk om, want de rente is zo laag dat ze dat makkelijk kan betalen van haar inkomen (schat ze nu in).
    De ander komt net rond. Wil naast haar zware studie niet veel erbij werken en kiest ervoor om bij haar ouders te blijven wonen, zodat ze het prima kan doen. En ze geeft aan dat ze, doordat ze in de vakanties werkt, geen studieschuld overhoudt.
    Volgens mij is met de huidige studiebeurs prima een studie te volgen. Als je een dure studie doet krijg je ook een hoog inkomen ervoor terug. Als je het rustig aandoet dan houdt je amper een studieschuld over of kun je hem makkelijk terugbetalen.
    Het valt me op dat ik geen enkele student ken die geen goed inzicht heeft in zijn financiën of hier slecht mee omgaat. Allemaal leuke jongvolwassenen die werken, leuke dingen doen en hier verstandig mee omgaan.

    Via via hoor ik ook de verhalen van de (ex-) studenten die het lastig hebben. Het valt me dan op dat die alles willen: naar het buitenland, 3 verschillende studies, een appartement kopen terwijl ze studeren of net aan het werk zijn, 3x per jaar op vakantie, een autootje kopen, een paar keer per week aan het stappen zijn…
    Is dat nu de verantwoordelijkheid van de overheid, de student of zijn opvoeding???

    Wat mij een oplossing lijkt is een studielening te koppelen aan de kosten van de studie. Dus: als je wilt lenen moet je ook aantonen dat je dit gebruikt voor je studie. Kun je je collegegeld niet betalen? Dan vraag je dit aan en het Rijk stort dan je collegegeld rechtstreeks naar de opleiding toe. Heb je boeken of materialen nodig? Bonnetje inleveren waaruit blijkt dat je deze ook echt heb gekocht. Wil je op kamers, laten we dan invoeren dat je hier een bijdrage voor kunt krijgen als je meer dan 1 uur met het openbaar vervoer moet reizen van het ouderlijk huis naar de opleiding.
    Wil je een jaar naar het buitenland: een speciale beurs met voorwaarden lijkt me een goed idee.
    En wil je zelf op kamers, maar is het reistechnisch niet nodig? Wil je op vakantie of stappen? Succes: daar moet je zelf voor werken of je ouders heel lief voor aankijken!

    In mijn tijd was er een basisbeurs voor iedere student: thuis – of uitwonend was een apart bedrag. Vervolgens kon je als je ouders niet voldoende konden bijdragen een rentedragende lening krijgen, die je moest terugbetalen na je studie. En als je ouders heel weinig konden bijdragen dan kreeg je daarop nog een lening die je niet terug hoefde te betalen. Ik had recht op alledrie. Mijn ouders betaalden niets, ik kreeg alleen af en toe een tasje boodschappen mee naar mijn kamer.
    Ik heb geleefd van de basisbeurs en de lening die ik niet hoefde terug te betalen én werken op zaterdag en in de vakanties. De rentedragende lening heb ik op een aparte spaarrekening gezet, waar toendertijd nog een fijne rente op werd gegeven. Deze bewaarde ik voor als noodbuffer. Gelukkig heb ik deze slechts af en toe nodig gehad, maar door extra te werken vulde ik dit meteen weer aan. Toen ik klaar was met studeren heb ik in 1x de rentedragende lening terugbetaald (waar je pas rente op hoefde te betalen als je klaar was). Doordat ik 4 jaar rente had ontvangen en ik meteen heb terugbetaald heb ik er nog een leuk bedragje aan overgehouden.

    1. Klopt, er zitten heel veel verschillen tussen! Ik kon er destijds ook flink bij werken, dus als ik het zelf had moeten betalen, had ik dat ook wel kunnen financieren. Bij mijn broertje lag dat weer heel anders; die zat echt van 8-17 in de collegebanken (ter illustratie: ik had 10 contacturen in de hele week).

      Toen was er alleen dus wél nog een beurs die echt een gift was. Nu is ALLES een lening. Dus als je (of je ouders) niet gespaard hebt en je kunt er niet bij werken, dan is lenen eigenlijk de enige optie.

      Je idee om de lening aan de kosten van de studie te koppelen vind ik een hele goede. Een beetje als zo’n bouwdepot bij de bank als je wilt verbouwen. Dat de rekeningen rechtstreeks worden betaald, of alleen vergoed als je een bonnetje hebt. Zal praktisch wel niet haalbaar zijn qua menskracht, maar het zou studenten denk ik wel een stuk bewuster maken.

      Overigens vind ik dat dat al veel eerder zou moeten gebeuren; in de opvoeding. Daar mag best wat meer aandacht zijn voor omgaan met geld, maar ook een stukje verwachtingsmanagement. Natuurlijk is het begrijpelijk dat je het beste voor je kind wilt en dat je daarvoor ook jezelf opzij zet, maar je doet er op de lange termijn (denk ik) niemand een plezier mee als je je kind daarmee ook niet laat oefenen in keuzes maken, financieel plannen, etc.

  3. Ik snap de term “lost generation” nooit zo goed. In de jaren 80 werd onze generatie ook zo genoemd; ik studeerde af met een forse studieschuld, banen waren er weinig, en de huizenprijzen hoog, met forse rentes op hypotheken.

    Mijn partner zat in hetzelfde schuitje. We hebben nog jaren lang onze studieschuld moeten afbetalen; zelfs toen we al een gezin hadden. We moesten zuinig leven en in ons eerste huis een kamer verhuren om rond te komen.
    Terrasjes pakken en uit eten gaan zat er zeker niet in, vakanties waren in die jaren minimaal. Het jaarlijkse evenement was een ijsje bij de Italiaan en later soms naar de Mac.

    Toch zijn we uiteindelijk goed uit die situatie gekomen door minder uit te geven dan we hadden en steeds kleine beetjes opzij te zetten. Nu worden we soms weggezet als die “rijke” babyboomers. De huidige generatie beseft vaak niet dat we daar veel voor hebben moeten doen en laten. Overigens zijn we nog steeds niet rijk, maar hebben we het wel goed.

    Studenten hebben nog een heel leven voor zich. Je kan niet verwachten dat je meteen al in een gespreid bedje komt. Daar zul je wat voor moeten doen (en laten).

    1. Fijn dat je dit deelt! Ik ken zelf ook wel de generatie van de rijke babyboomers, maar heb er nooit bij stilgestaan dat dat dezelfde generatie is die te maken kreeg met die hoge hypotheekrente, weinig banen, stijgende huizenprijzen, etc. Geeft ook weer even een ander perspectief!

      Ik ben het overigens wel met je eens dat je niet direct in een gespreid bedje hoeft te komen én dat veel studenten (en mensen in het algemeen) het nu veel beter hebben dan 20-30 jaar geleden. Wel heb ik wat moeite met alles rondom het leenstelsel: de invoering (hoewel begrijpelijk), het gebrek aan duidelijke informatievoorziening en dat het mogelijk straks weer wordt afgeschaft, waardoor er eigenlijk één groep met studenten is die daardoor met een achterstand begint.

      Aan de andere kant zijn er natuurlijk in vrijwel elke situatie mensen die aan het kortste eind trekken. Zo zit het leven ook weer in elkaar.

  4. In vergelijking met omringende landen is het leenstelsel zoals Nederland dat kent; helemaal niet zo extreem. Ik vind dat er meer aan voorlichting moet worden gedaan, dat zonder meer. Maar ik vind dat studenten wel vaak heel nonchalant de schuld aangaan, en je kan je afvragen wie daar verantwoordelijk voor moet worden gehouden. De Blog van skere student vind ik persoonlijk nou juist geen voorbeeld van een verantwoorde lening of toekomstvisie, sorry… Een deel van de voorlichting zou moeten gaan over het feit dat inderdaad niet alles mogelijk is als je ervoor kiest een studie te volgen.

    1. Dat blog laat juist héél goed zien wat een gebrek aan voorlichting (en dan neem ik ‘voorlichting’ even heel ruim, dat kun je wat mij betreft zien als voorlichting vanuit DUO/overheid, maar ook financieel onderricht vanuit huis/school) doet met je leningsbereidheid op die leeftijd.

      Toen ze zich realiseerde hoe hoog die schuld al was en hoe hoog die nog zou worden, heeft ze dingen anders aangepakt, maar voor die tijd was er inderdaad geen sprake van toekomstvisie of idee voor de lange termijn. En ik denk dat dat voor veel studenten geldt. Die hebben gewoon geen benul. En persoonlijk vind ik niet dat hen dat voor de volle 100 procent is aan te rekenen.

  5. Dat laatste ben ik echt niet met je eens. Voor zover ik uit het blog kon halen, leent ze nog steeds maximaal; waarbij het geld dat geleend wordt, ingezet wordt in de beurs. Ik heb met dat laatste zelf ethische bezwaren, maar vind het feit dat ze nu nog steeds maximaal leent, zelf niet echt getuigen van een beter inzicht.. ondanks dat ze nu wel besef zou hebben van de hoogte van haar lening.

    1. Dat antwoord moet ik je schuldig blijven; ik dacht dat ze minder was gaan lenen, maar kan dat zo snel even niet terugvinden. Wel vind ik een verschil zitten in geld dat weg is, of geld dat je gebruikt voor vermogensopbouw. Vwb dat laatste is het ook net hoe je het bekijkt: als je hier haar huishoudboekje hebt, dan zie je dat ze ongeveer de helft van haar maandelijkse ‘behoefte’ leent en de rest zelf regelt. Wordt dan het deel dat ze leent gebruikt voor sparen/beleggen, of het deel dat ze zelf regelt?

      Ik snap je punt hoor, dat kwam bij dat huishoudboekje ook naar voren (en van beleggen met geleend geld vind ik zelf óók van alles), maar bij het complete plaatje hoort ook wel een nuance.

  6. Wij hebben beiden gestudeerd, met minimale basisbeurs. Een jaartje langer over gedaan, lid van een vereniging geweest, maar nooit een cent geleend van Duo. Als je geld nodig hebt, moet je daarvoor werken, was het principe thuis. Dan leef je vanzelf goedkoper, omdat je weet hoeveel uur je moet buffelen voordat je bijvoorbeeld een pizza bestelt.
    Vrienden leenden wel. Ze betaalden jaren terug en hebben nu een veel kleiner huis dan wij. Want op een dag moet het geleende geld toch terug.

    Wij hebben vier slimme kinderen. Dat is absoluut een zegen. Maar als ze allemaal gaan studeren, zullen ze er zelf ook bij moeten werken. Want collegegeld 2500 euro keer 4 jaar keer 4 kinderen, is al 40.000 euro om op te hoesten. Als we dat voor hen betalen, zijn we erg aardig;-).
    Dus sparen we nu al: ieder kind een spaarrekening voor de studie.

    En we proberen nu de hypotheek sneller af te lossen, zodat we lagere maandlasten krijgen. Als we daar 4 jaar een grote stap in zetten, kunnen we daarna de kinderen extra sponsoren.

    Ik vind dat kinderen moeten leren dat je niet uitgeeft wat je niet hebt. Soms moet je dan nee zeggen. Tegen een vakantie met vrienden, tegen uit eten gaan of tegen shoppen. Als je dat leert als student, bespaart het je later veel verdriet.

    1. Daar ben ik het helemaal mee eens. Ik denk ook niet dat kinderen daar minder van worden; het geeft ze juist vaardigheden die hen op de lange termijn veel zorgen en ellende kunnen besparen.

      Wij hebben nu een kleine op komst en meteen beginnen met sparen voor de studie staat hier ook op het lijstje. Grote kans dat die bedragen alleen maar oplopen en ik zou ons kind graag de mogelijkheid willen bieden die ik zelf ook heb gekregen. Mét dezelfde voorwaarde (als je er een potje van maakt, betaal je het tot op de laatste cent terug 😉 ). Mocht studeren later helemaal niet aan de orde zijn, dan is er vast een andere manier om dat geld zinnig in te zetten, maar dan is het er in ieder geval.

  7. In principe is het natuurlijk logisch dat je moet werken voor je geld, maar hoe zit dat als je fulltime op school/ stages zit een je dus (bijna) niet extra kunt werken? Of je ouders de studie niet betalen? Je blijft toch basis uitgaven houden, nog zonder gek te doen. En stel 1 van de kinderen wilt een studie doen die alleen aan de andere kant van het land beschikbaar is, dan moet toch ook woonruimte daar betaald worden. Om dan een studie te kunnen volgen en goed af te ronden moet je dan eigenlijk wel lenen. Of dan maar niet de studie doen dit je wilt, maar denk niet dat dat erg bevorderlijk is voor je carrière.
    Ben er wel helemaal voor dat duidelijker wordt gemaakt aan studenten wat het leenbedrag uiteindelijk betekent voor je volledige studieschuld en het uiteindelijke terugbetalen (met wat verschillende realistische startsalarissen) en bijvoorbeeld de invloed op een hypotheek (hadden ze niet ooit beloofd dat het geen invloed zou hebben?). Ik denk dat hiermee studenten veel eerder geneigd zijn bewust om te gaan met een lening.

  8. Hoi Kim,

    Ik ben na het publiceren van het kasboek dat bovenaan de blog gelinkt wordt gestopt met lenen (vanaf maart 2020). Op mijn blog publiceer ik elke maand een kasboek van mijn uitgaven, inkomsten en investeringen, dus je kan ook daar een kijkje nemen als je meer info wil over mijn huidige bestedingen enzo 🙂

    Groetjes,
    Emma

  9. Even als sommetje:
    – 300 kamerhuur
    – 200 collegegeld
    – 75 boeken
    – 100 eten
    – zorgverzekering wordt betaald uit toeslag
    – 50 kleding

    Komt op 725 per maand en 8700 per jaar.
    8 euro per uur verdienen betekent 6 weken zomervakantie x 40 uur: 1920 euro. Dan moet je nog 640 euro per maand verdienen. Dat betekent 20 uur per week werken.

    Red je dat niet? Dat kun je op drie manieren oplossen: werk zoeken dat beter betaalt of sparen of lenen.
    Dus ja: ik studeerde en zat op kamers. Maar ik verdiende 13 euro per uur. Was ruim voldoende!

    1. 13 euro per uur is een mooi bedrag! Ook flink boven het minimumloon, hoewel dat natuurlijk weer afhangt van je leeftijd. Ik was 18 toen ik ging studeren, dan hang je nog ergens rond de 5 euro. Maar goed, ik maakte bv weer de keuze om thuis te blijven wonen en extra te reizen. Op kamers was gewoon te duur en de reistijd was pittig (2 uur heen, 2 uur terug), maar vanwege mijn comfortabele lesschema goed te doen. Dat is op een bepaalde manier ook weer een luxe.

  10. Hier een studerende dochter woont thuis, leent niks maar heeft alleen aanvullende beurs wat een gift wordt samen met ov als je binnen naar mijn weten 10 jaar afstudeert. Ze redt het financieel prima aangezien ze naast haar studie 8u per week werkt. Het is maar net waar je prioriteiten liggen. Je kunt dus ook alleen de aanvullende beurs aanvragen, de hoogte hiervan is wel afhankelijk van het inkomen van beide biologische ouders.

  11. Je OV-kaart wordt een gift als je binnen 10 jaar afstudeert. En als je ouders niet zo veel verdienen kun je een aanvullende beurs aanvragen en die wordt bij afstuderen binnen die 10 jaar ook omgezet in een gift.
    En die beurs kan bij lage inkomens behoorlijk oplopen (max zo’n 400 euro per maand voor hbo/wo).
    Als je geen aanvullende beurs kunt krijgen omdat je ouders te veel verdienen, dat mag je lenen, maar is het natuurlijk de bedoeling dat je ouders ook hun deel bijdragen.

  12. @Maria Steutel, Helaas voor veel studenten geen representatief rijtje. Kamerhuur is tegenwoordig bijna onmogelijk voor €300. In Utrecht, waar ik studeerde, liggen de prijzen tegenwoordig denk ik op €450 voor een kamer van 13 m2. Ik had bijna elke dag van 9-5 college en daarnaast opdrachten. Werken deed ik in de vakanties, soms huiswerkbegeleiding en bijbaantjes op de universiteit. Tijdens mijn bachelor is de lening nog een gift geworden, mijn master van 2 jaar viel onder het leenstelsel. Voor mijn studie moest ik elk jaar een maand naar het buitenland. Heel leuk, maar kostte veel geld. Je betaalde zelf de overnachtingen, de universiteit regelde het onderwijs en het vervoer. Maar we hadden veel studiematerialen nodig, zoals geschikte schoenen, jassen, tassen etc. die (uiteraard) eigen kosten waren. Ook kun je in die periode niet werken en ben je veel minder aantrekkelijk voor een werkgever. Of zorgkosten gedekt worden door de zorgtoeslag is ook heel persoonsafhankelijk, bij mij helaas niet.

    Daarnaast vind ik ook dat studenten ook recht mogen hebben op vakantie en niet verplicht moeten zijn om de volle vakantie te werken. De wereld rondreizen van een lening vind ik anders, maar tijdens de zomer moet je toch ook uit kunnen rusten. Niet alle studies hebben 4 contacturen en kun je met twee vingers in je neus halen.

    Wat mij stoort is dat veel mensen blijven denken dat alle studenten veel vrije tijd hebben en ernaast kunnen werken. Dat is heel erg afhankelijk van je studie, reistijd en motivatie om goede cijfers te halen (waarvoor je vaak meer uren aan de studie moet besteden).

    Daarentegen ben ik het er absoluut mee eens dat er ook een bepaalde verantwoordelijkheid mag worden verwacht. Lenen wat je nodig hebt op te studeren en te leven. Als je leent om in luxe te leven (wintersport, veel kleding etc.), moet je toch begrijpen dat je zo een grote schuld opbouwt. Ik denk dat het probleem bij zo’n uitgavenpatroon vooral is dat je uitgaven zo hoog liggen dat het heel lastig wordt om de schuld weg te werken zodra je een baan hebt.

    Ikzelf had na mijn afstuderen een studieschuld van zo’n 27000. Ik heb me direct verdiept in hypotheken en studieschulden. Op 31 dec van het jaar van afstuderen wordt je schuld definitief. Dit bedrag wordt meegenomen als startbedrag in je hypotheek. Mijn volledige spaarrekening, salarissen t/m december en een gift van mijn ouders heb ik vervolgens afgelost om een zo laag mogelijke startschuld te hebben. Vervolgens gaan sparen om de kosten koper van een huis te betalen. Nadat ik 11 maanden had gewerkt heb ik de sleutel van mijn koophuis gekregen. Ik heb wel met mijn vriend gekocht, in je eentje is het natuurlijk een ander verhaal.

  13. Pfoeh, moeilijk dit. Ik was zelf een erg onverstandige student met het ‘maximaal lenen is maximaal leven’ principe waar ik nu wel veel spijt van heb. Door een prima modaal inkomen en goed budgetteren kan ik €600 per maand afbetalen om zo snel mogelijk er van af te zijn maar ik was best gebaat geweest bij wat meer informatie (of bescherming) aan de voorkant…

    Wat veel reacties lijken te vergeten is dat je als beginnend student vaak net 18 bent (net geen kind meer) en zoiets langdurigs als schuld of minder hypotheek echt niet goed kan overzien. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het natuurlijk wel eigen keuzes zijn.

    Daarentegen zijn sommige studies zijn echt niet gemaakt om naast te werken en dienen wel de maatschappij enorm na afronding. Neem bijvoorbeeld geneeskunde. Met de artsen stages worden studenten gratis 50+ uur per week ingezet in het ziekenhuis waar ze ook naast geacht worden te studeren en opdrachten te maken. Zo’n studie duurt 6 jaar (+- €12.000 collegegeld), boeken zijn schreeuwend duur en idealiter woon je in de stad of omgeving waar je studeert omdat je zulke lange dagen maakt en zo vroeg moet starten dat je anders met ov niet in het ziekenhuis kan komen. Dan zit je met zuinig leven na 6 jaar met gemak aan €35.000-40.000 euro schuld. Natuurlijk verdienen artsen goede startsalarissen maar zo’n schuld stimuleert nou niet zo snel de minder flitsende (en minder betaalde) kan van de zorg op te gaan zoals oudere geneeskunde of gehandicaptenzorg, terwijl die juist hard nodig zijn. Lijkt me een perverse prikkel in de huidige hoedanigheid. Daarbij vind ik dat je als maatschappij best mag bijdragen aan goede zorg voor morgen.

    Zoals geneeskunde zijn er nog veel studies te bedenken die in hetzelfde schuitje zitten.

    Moeten lenen voor je studie is in principe geen onoverkomelijk obstakel (hoewel het ongelijkheid tussen hen die uit een nest met of zonder geld komen wel vergroot – wat je daarvan vind is afhankelijk van je politieke smaak), wat me wel tegen de borst stuit is dat deze generatie afstuderende studenten nu echt in het pak genaaid wordt als het stelsel weer afgeschaft wordt. Aan de voorkant eventueel kansen niet gepakt door financiële overwegingen en aan de achterkant een generatie studenten die voor en na jou gaat studeren die een betere uitgangspositie krijgen na afstuderen.

    Al me al is het dus volgens mij niet zo zwart-wit als in veel reacties (“ga je zomer maar fulltime werken”) wordt gesteld

    1. Ik kan me voorstellen dat je nu wat anders kijkt naar het maximaal lenen/maximaal leven, maar wat fijn dat je de ruimte hebt om in ieder geval 600 euro per maand af te lossen en er zo snel mogelijk vanaf te zijn. Hoe lang denk je nog bezig te zijn? (Als je het wilt delen hoor…)

      En dat laatste wat je schrijft vind ik dus ook: als straks blijkt dat een kleine groep afstudeerders onder het leenstelsel viel, en dat leenstelsel dan weer helemaal verdwijnt, dan is dat erg oneerlijk. Want hoe je ’t ook wendt of keert: je neemt je beslissingen ook deels op basis van de situatie. En hoewel ik begrijp dat er altijd weer andere omstandigheden zijn (een huis kopen is nu ook lastiger dan 15 jaar terug, om maar wat te noemen), is dit zó’n korte periode voor een groep die het in mijn ogen al wat lastiger heeft (b.v. hogere huizenprijzen, steeds minder vaste contracten), dat de gevolgen ervan misschien wel veel verder kunnen strekken dan we nu zien.

      Ik ben ook wel benieuwd hoe dat breder wordt gezien: we zien Nederland als een kenniseconomie, maar wat als afgestudeerden vanwege hun hoge schuld liever een baan in het buitenland oppakken, omdat ze dan meer betaald krijgen? Welke impact heeft dat dan op onze economie en op het kennisniveau hier? Misschien allemaal wat ver gedacht, maar dat zijn dan wel dingen die bij me opkomen.

  14. Ik vind het vreemd dat de financiële informatie niet door de ouders gegeven wordt. Ook dat de student zelf een lening aangaat of zoveel moet werken tijdens een studie die vaak toch echt niet te onderschatten is. Als het natuurlijk van de regering uit gepromoot wordt aan een 18-jarige om tegen 0% rente te lenen, tja… ik zou het mijn 19-jarige zoon ook geen 2x moeten voorstellen denk ik ?
    Ik heb zelf niet gestudeerd na mijn 18e, maar de mensen die ik ken hebben op kosten van de ouders gestudeerd. De ouders worden soms gesubsidieerd, hangt van hun inkomen af, maar de schuld is niet (vaak?) op naam van de student. Meestal boeten de ouders tijdens de studieperiode van de kinderen financieel serieus in, of gaan ze ervoor lenen. O ja, ik ken wel 1 student die leent, maar dat is dus een kind dat er op alle vlak alleen voor staat.
    Zou het zo anders geregeld zijn in België dan in Nederland of is mijn kennissenkring en informatie te beperkt?

    1. Ik twijfel soms wel eens of ouders het zelf wel in de gaten hebben. Er zijn er natuurlijk genoeg die zelf ook verstandig met geld om hebben leren gaan, maar over het algemeen neemt de schuldenproblematiek in Nederland toe. Ik geloof niet dat dat puur economische oorzaken heeft; ik denk dat een teruglopend financieel onderwijs/opvoeding daar ook een belangrijke rol in speelt. Er zijn niet alleen tieners die moeite hebben met omgaan met geld, maar zeker ook twintigers, dertigers, veertigers en vijftigers.

      In Nederland is de studieschuld trouwens wel persoonlijk, dus als ik als student geld leen, dan komt dat bij mij op de rekening en dan moet ik dat later terugbetalen. Voor ouders die financieel bijdragen is het idd een flinke kluif, afhankelijk van of ze alleen de studie betalen, wat voor studie het is, en hoe het zit met op kamers e.d. De kinderen in mijn vriendengroep zijn nog niet eens van de basisschool af, dus ik weet niet hoe dat hier gaat, maar een studerend kind kost je volgens mij zo een paar 100 euro in de maand. Als je dat nu niet overhoudt en je wilt wel bijdragen, dan betekent dat dus ergens anders inleveren…

  15. Mijn jongste dochter studeert Engels en begint aan haar derde jaar. Ze heeft een mooi bedrag gespaard door thuis te blijven wonen en met een bijbaantje. Ze heeft dus geen studieschuld.

    1. Wat fijn! Thuis blijven wonen scheelt idd ook enorm veel. Het moet natuurlijk mogelijk zijn, maar ik denk dat dat voor veel studenten de beste kans is om – idd in combinatie met hulp van ouders en/of werken – er studieschuldvrij uit te komen.

  16. Ik heb drie studerende kinderen…alle drie vallen ze onder het leenstelsel…voor mijn dochter heb ik het eerste jaar het volledige bedrag aan collegegeld betaald…voor mijn zoons ieder de helft van het collegegeld…geen enkele compensatie/restitutie ontvangen voor het betaalde collegegeld voor mijn dochter. Benieuwd of er restitutie/compensatie plaats gaat vinden als er hervormingen gaan plaats vinden in het studiestelsel. Het MBO heeft een basisbeurs…HBO/WO niet…raadselachtig…Het leenstelsel is ingevoerd om met het bespaarde geld de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren…ik zet hier mijn vraagtekens bij…is hier al onderzoek naar gedaan?
    Mijn kinderen lenen ook…als ze hun studie halen betalen wij de studieschuld…wij betalen nu collegegeld en boeken…gelukkig gaan ze verantwoord met geld om. Veel vriendinnen van mijn dochter krijgen alles betaald door hun ouders…daarnaast lenen zij maximaal zonder dat hun ouders het weten…ik heb inzage in wat mijn dochter leent bij DUO…ze is blij dat wij haar financieel goed hebben opgevoed…veel vriendinnen van haar leven in het nu…later is voor hun heel ver weg…ik denk dat het belangrijk is dat er op niveau lessen voor leerlingen in het basisonderwijs en voor middelbare scholieren mbt financiën worden aangeboden.

  17. Ik heb vorig jaar mijn mbo4 afgerond. In het 2e leerjaar was ik zwanger geworden en begin leerjaar 3 bevallen van mijn zoontje. Vanaf dat ik zwanger was heb ik volop geleend. Nu is mijn studieschuld 9500 euro. Een flink bedrag, maar het valt mee in vergelijking met wat ik om mij heen hoor. Ik ga nu na een tussenjaar een voltijd hbo studie doen. Ik ga nu niet meer zoveel lenen. Het is wel altijd makkelijk gezegd dat je bij je studie moet werken. Maar als je al voltijd een studie volgt, ga ik niet ook nog in de avonduren/weekend werken. Wil graag nog genieten van de tijd met mijn zoontje. Dus dat gaat niet voor iedere student, vind het ook heel makkelijk gezegd altijd.

  18. @Adine, mijn studieschuld bedraagt nu nog 17000 euro. Onze gezamenlijke schuld is nog 50.000 euro. We hebben hard gespaard om in ca. 9 maanden 18.000 voor de overdrachtskosten en aanbetaling bouwdepot te kunnen financieren. Het volledige hypotheekbedrag (285000) hebben we geleend. Ook met een studieschuld zijn er mogelijkheden om een huis (appartement) te kopen, maar vooral als je samen wat koopt. In je eentje is het bijna niet te doen.

    De studieschuld en de huidige krapte op de woningmarkt is denk ik op voorhand zo ontmoedigend voor veel mensen dat ze geen mogelijkheden zien hoe ze een huis kunnen kopen, en daarom ook niet sparen om enkele jaren daarna wel een huis te kunnen kopen. Of ze zijn bang dat de huizenprijzen weer instorten en je direct met een grote restschuld blijft zitten.

  19. Inderdaad Adine, het is een zware kost. Mijn ouders betaalden/betalen per student (Heb een zus en 3 stiefbrussen met elk 1 of 2 masters, eentje zelfs met het lange geneeskunde traject) geloof ik wel 600 euro per maand en neen, er staan geen kapitalen op hun rekening dus het is echt inboeten. Gelukkig hebben de meesten hier geen restschuld bij einde looptijd hypotheek (aflossingsvrij wordt in B niet echt verkocht) en als je op 20 jaar kocht zonder te verhuizen is de hypotheek vaak afgelost tegen dat er studenten zijn.

  20. Ik heb zelf nooit hoeven (bij)lenen voor m’n studie, dus heb geluk gehad. Enerzijds ben ik een voorstander van het leenstelsel, maar de impact die het kan hebben op je volwassen leven, is wel echt enorm. Millennials worden gezien als de verloren generatie, dat gaat (helaas) niet alleen maar over de studieschuld.

  21. Jij had erg veel mazzel, met én een basisbeurs, én bijdragen van je ouders! Ik ben wat ouder, en maakte begin / midden jaren ’80 een hoop “gedoe” mee vwb de studiefinanciering: HBO-jaren die ineens met terugwerkende kracht mee gingen tellen, rentedragende leningen (tegen 10% rente, geloof ik) die “ineens” halverwege werden ingevoerd, terwijl je eerst je oude leningen, zonder rente, moest terugbetalen (en dan ook nog een vader die niet mee wenste te betalen, ook al “moest” dat eigenlijk wel. ) Ineens een half jaar zonder beurs zitten, omdat mijn moeder al overleden was, en “dus” geen formulier kon ondertekenen… Ik lig er nog wel eens wakker van, van die tijden-zonder-geld, of in ieder geval: zonder dat je zéker wist dat je genoeg geld kreeg om je huur van te betalen, en van te eten… Ik heb met vereende krachten mijn schulden zo snel mogelijk betaald, ook al om van het gedonder af te zijn. Had wel tot gevolg dat ik geen huis kon kopen, in de tijd dat ik nog jong genoeg was, en de huizen iets betaalbaarder dan nu. Maar ach, ik heb een (huur)dak boven mijn hoofd… Wat mij wel eens stoort: het idee dat jongeren nu vinden dat ze “recht” hebben een huis te kunnen kopen, ook al hebben ze nog andere schulden, zoals een studieschuld. Studeren is toch ook het geld waard? En iedereen moet toch kiezen waaraan je je geld wel of niet besteedt?

  22. Ik vind het vooral een raar systeem. Er is een bepaald inkomen gekoppeld aan de armoedegrens en studenten hbo/wo hebben met potjes alleen recht op een lening want ze kunnen het zogenaamd later weer terug betalen.
    Maar dat weet je helemaal niet. Je weet nooit of een student later voldoende inkomen zal hebben of niet door ziekte oid ineens nooit zal kunnen werken.
    Wat je nu ook ziet is dat studies waar je zogenaamd flink gaat verdienen erg in trek zijn. Maar wat hebben we aan een land vol met economen en juristen? (En van juristen was er voorheen al een overschot)
    Studies waarmee je minder gaat verdienen zoals hbo-verpleegkunde maar waar juist mensen nodig zijn moet je ook zelf betalen en zijn daardoor minder interessant sinds het leenstelsel.

    Wat ook gek is is dat bv in Belgie je wel stufi krijgt (terwijl collegegeld maar ook de kamers er veel minder kosten) en de ouders tot de kinderen 25 zijn kinderbijslag krijgen. Lenen kan ook (bijna) niet. En intussen heb je in België voor na je studie een enorm aanbod aan betaalbare en goed onderhouden woningen.
    Dan is het best gek dat in Nederland menig student niet wegkomt zonder studieschuld en daarna geen woning kan vinden o.a. door de hoge hypotheken en huurprijzen.

    Als je kijkt naar waar studenten voor lenen is er een grote groep die leent omdat de rente 0% is en met geld geld kan verdienen.
    Er is zelfs een groep studenten die express lang doet over het studeren zodat ze de volle 7 jaar maximaal kunnen lenen. (Ik ken ze zelf…)
    Tegenwoordig wordt er ook niet meer naar het inkomen gekeken door DUO waardoor je een groep studenten hebt die fulltime werken en pas na 3 of 4 jaar van hun master hun scriptie inleveren en intussen maximaal gratis lenen voor beleggingen ed… Immers, het collegegeld heb je met beleggingen binnen 1-2 jaar weer terugverdiend.
    Oplossingen? Misschien toch maar de rente omhoog gooien zodat studenten gaan inzien dat ze geld van iemand (de overheid) lenen en beter na gaan denken over hoeveel ze lenen. Of toch maar een langstudeerboete invoeren of de periode van 7 jaar kunnen lenen terugschroeven of zo.
    Dat vinden studenten misschien niet leuk maar zij vinden het na hun studie ook niet leuk dat zij een enorme studieschuld hebben.

    Tegelijk vind ik de studieschuld niet de enige oorzaak van dat we een “verloren generatie” krijgen. Hier is laatst een huis verkocht die ineens voor 1700 euro pm wordt verhuurd. Als je kijkt naar de woz-waarde zou de hypotheek nog geen 1000 euro per maand zijn. (En dan is de WOZ waarde sinds 2014 ook nog eens met 50% gestegen) Dit huis is ook alleen beschikbaar voor expats. Daarnaast moet het blijkbaar normaal zijn dat starters een woning van tegen de 1000 euro per maand mogen/moeten huren maar de maximale hypotheek ligt veelal rond de 500 euro pm, in ieder geval een stuk lager. En die hypotheek is dan nog zonder de studieschuld meegerekend.

    Makelaars zeggen overigens wel terecht dat de hoge koopprijzen van huizen de schuld zijn van sommige kopers. Er is een enorme groep die een ton geschonken krijgt van de ouders en daarmee overbiedt op woningen. En veel woningen worden opgekocht door beleggers die ze dan voor belachelijke prijzen verhuren, soms zelfs alleen aan specifieke groepen zoals expats wat drukt op de woningnood. Maar daar wordt ook niets aan gedaan.

    De generatie van het leenstelsel is duidelijk de klos van een overheid die maar aannam dat de situatie voor starters van nu hetzelfde zou zijn als die van rond 2013.

  23. Ik ben wel benieuwd hoe jullie denken over hrt eerst aflossen van de studieschuld of hypotheek? Hypotheek betaal je meer rente over, maar studie schuld zorgt voor minder hypotheek.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.