“Wanneer ga je met verlof?” Voor veel zwangere vrouwen is dat een vraag waarop ze het antwoord direct paraat hebben. In mijn geval: not so much. Ik weet dat je tegenwoordig als ondernemer ook recht hebt op een uitkering tijdens je zwangerschaps-/bevallingsperiode, maar daar houdt mijn kennis ook wel een beetje op. Tijd om eens uit te zoeken hoe dat nu precies zit met zwangerschapsverlof in Nederland. Voor mij als vrouw, maar natuurlijk ook voor mijn man.
In dit artikel:
‘Standaard’ zwangerschapsverlof
Een ‘standaard’ zwangerschapsverlof duurt 4 maanden. Dit is verdeeld over 6 weken zwangerschapsverlof en minimaal 10 weken bevallingsverlof.
Je kunt over het algemeen zelf kiezen hoe je die periode wilt indelen, maar in principe moet je uiterlijk 4 weken vóór de dag na je uitgerekende datum met verlof.
Des te korter je vooraf verlof hebt, des te langer je ná je bevalling de tijd hebt om weer bij te komen en je nieuwe ritme te vinden. Veel vrouwen kiezen er daarom voor om zich écht aan die 4 weken te houden, zodat ze de resterende twee weken zwangerschapsverlof kunnen optellen bij de 10 weken bevallingsverlof.
En: dat is natuurlijk als je iets te kiezen hebt. Als je zwangerschap problematisch verloopt, of je baby wordt te vroeg of te laat gebeuren, dan zit hier – al dan niet met bijspringen van de ziektewet – wat rek in.
In het meest ‘gunstige’ geval – hoewel ik vermoed dat vrouwen die daar ervaring mee hebben het zeker niet als ‘gunstig’ zullen betitelen – is je verlof 6 weken vóór je uitgerekende datum ingegaan én wordt je baby 2 weken te laat geboren. Je hebt dan al 8 weken verlof gehad, maar mag dan alsnog je 10 weken bevallingsverlof bij je bevallingsdatum optellen. Dan heb je dus in feite 18 weken verlof gehad.
Heb je die 10 weken achteraf helemaal niet nodig? Zes moet je er sowieso opnemen, maar alles wat overblijft ná die 6 weken, mag je eventueel ook – in overleg met je werkgever – opnemen in de 30 weken ná je bevalling. Dan zou je bijvoorbeeld ongeveer een half jaar nog een extra dag in de week vrij kunnen nemen.
Hoe werkt dit voor ondernemers?
Voor ondernemers werkt dit volgens mij iets anders. Althans; ik geloof niet dat iemand mij vier tot zes weken van tevoren verplicht naar huis kan sturen. Mijn verlof kan ik dus helemaal zelf indelen.
Maar: ik heb wél begrepen dat het toch wel prettig is om hier vast een beetje naar toe te leven.
Hoe zit het met de zwangerschapsuitkering?
Als je in loondienst bent, moet je je verlof aanvragen bij je werkgever. Die mag dat overigens niet weigeren. Vervolgens vraagt je werkgever een zwangerschapsuitkering voor je aan bij het UWV.
In de praktijk wordt die uitkering aan je werkgever uitbetaald, en betaalt hij of zij jouw salaris gewoon door. Dit betreft je normale salaris: 100% van je dagloon.
Als ondernemer moest je eerder je verlof zelf regelen én bekostigen. Daar is in 2008 verandering in gekomen, omdat dit zorgde voor oneerlijke concurrentie: vrouwelijke ondernemers lagen – zelfs in het gunstigste geval – hierdoor minimaal een maand of twee uit de running, terwijl mannelijke ondernemers nergens last van hadden.
Daarom kun je tegenwoordig vanaf 24 weken zwangerschap een ZEZ-uitkering (Zelfstandig En Zwanger) aanvragen. Dit doe je ook bij het UWV.
Die uitkering duurt minimaal 16 weken en je mag zelf kiezen hoe je die periode verdeelt. Als je een meerling krijgt ligt het minimum trouwens op 20 weken. Ook hier geldt weer; als je zes weken voor je uitgerekende datum al met ‘verlof’ gaat en je baby wordt later geboren, dan heb je na je bevallingsdatum dus alsnog recht op minimaal 10 weken uitkering.
Het kan dus gunstig lijken om in ieder geval zes weken vooraf met ‘financieel verlof’ te gaan. Maar: denk er wel aan dat je waarschijnlijk méér verdient als je aan het werk bent.
De ZEZ-uitkering is geen vetpot
Begrijp me niet verkeerd; ik vind het heel mooi dat er een zwangerschapsuitkering is. Ik ben gewend dat ik dit soort dingen allemaal zelf moet regelen, dus elke vorm van ‘gratis geld’ is een meevaller in mijn boekje.
Maar: het is geen vetpot. Waar je als werknemer je gewone salaris doorbetaald krijgt, ligt de maximale zwangerschapsuitkering op het wettelijk bruto minimum (jeugd)loon. Dat is bruto zo’n 1.650 euro per maand.
Je krijgt dit per week uitbetaald en de verschuldigde loonbelasting wordt al verrekend. Voor mij betekende dit per week een uitkering van net wat meer dan 260 euro.
Zwangerschapsuitkering via je AOV
Een optie om deze uitkering aan te vullen, is via een AOV, een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Je moet dan wel héél goed op de voorwaarden letten. Haken en ogen die je vaak tegenkomt:
- Dat de ZEZ-uitkering die je krijgt in mindering wordt gebracht
- Eerst bijvoorbeeld twee jaar aangesloten moeten zijn voor je überhaupt een uitkering zou kunnen krijgen
- Hele beperkte uitkering
Dit kan je een mooi extra bedrag opleveren, maar is dus zeker niet gegarandeerd…
Ouderschapsverlof
Alsof het nog niet ingewikkeld genoeg is; naast zwangerschaps- en bevallingsverlof, heb je óók nog ouderschapsverlof. Ouderschapsverlof heb je als ouder (dus niet specifiek als vader of moeder) en is 26 keer het aantal uren dat je per week werkt.
Als je per week 32 uur werkt, dan heb je dus 104 dagen ouderschapsverlof. Deze periode geldt per kind jonger dan 8 jaar. En eenmalig.
Dit verlof moet je vooraf aanvragen en kun je opsplitsen, uitsmeren, aan één stuk opnemen: min of meer wat je wilt, in overleg met je werkgever. Die mag daar namelijk iets van vinden.
Goed om te weten: ouderschapsverlof wordt in de regel niet doorbetaald. Wél ligt er een voorstel (vanuit de EU) om per juli 2022 twee maanden betaald ouderschapsverlof in te voeren.
Verlofregelingen voor vaders en lesbische partners
Als je kind op of na 1 juli 2020 wordt geboren, dan tref je het: dan wordt de verlofregeling voor vaders* namelijk uitgebreid.
*Die noem ik hier steeds, maar je kunt hier dus ook lesbische partners lezen; die hebben wettelijk gezien natuurlijk dezelfde rechten.
Tot nu toe had je recht op 5 dagen kraamverlof. Die mag je meteen na de bevalling opnemen, maar het mag ook binnen vier weken na de geboorte (thuisbevalling) of thuiskomst (ziekenhuisbevalling).
Deze dagen worden doorbetaald en komen te vervallen als je ze niet op tijd opneemt.
Ook kun je partnerverlof aanvragen. Dat zijn 3 dagen onbetaald verlof per kind. Krijg je een tweeling, dan zijn dat dus 6 dagen.
Daarnaast kun je deels betaald ouderschapsverlof opnemen: negen weken in het eerste jaar na de geboorte. Je krijgt dan 70 procent van je loon doorbetaald. Kom je hierdoor uit onder het sociaal minimum, dan kan het zijn dat je aanvullende bijstand kunt krijgen.
Deze vorm van verlof kun je uiteraard nog uitbreiden met onbetaald ouderschapsverlof, zoals hierboven beschreven.
Zwangerschapsregelingen in het kort
- Moeders hebben recht op minimaal 16 weken verlof (verdeeld over zwangerschaps- en bevallingsverlof – 6 weken voor de uitgerekende datum en 10 weken na de bevallingsdatum)
- Vrouwen in loondienst krijgen hun normale salaris doorbetaald, vrouwen met een uitkering of een eigen bedrijf krijgen maximaal het bruto minimum (jeugd)loon.
- Vaders/partners hebben recht op 5 dagen doorbetaald kraamverlof, 3 dagen onbetaald partnerverlof, 5 weken ouderschapsverlof (70 procent doorbetaald) en 26 weken onbetaald ouderschapsverlof
Belangrijk voor alle soorten verlof en uitkeringen:
- Vraag het op tijd aan
- Weet waar je recht op hebt; de regels zijn de afgelopen jaren flink veranderd en uitgebreid, dus het kan zijn dat je werkgever en/of de HR-afdeling daarvan nog niet helemaal op de hoogte zijn
- Denk goed na over een indeling die voor jullie werkt; financieel, verdeling van zorgtaken én qua bonding met jullie nieuwe spruit
- Hoewel het natuurlijk fijn is om alles zoveel mogelijk in overleg met je werkgever te regelen, zijn er bepaalde dingen die niet geweigerd mogen worden, zoals je verlof als zwangere vrouw en het kraamverlof als partner.
- Maar: denk wel een beetje mee met je werkgever. Dit hoort er natuurlijk bij, maar het is voor een bedrijf ook geen pretje om ineens langdurige ingewerkte krachten te missen.
- Zorg ervoor dat je het verschil kent tussen zwangerschapsverlof, bevallingsverlof, partnerverlof en ouderschapsverlof.
- Ben je ziek tijdens je verlof? Meld je dan ook ziek. Die uren gaan dan niet van je verlof af.
Hoe gaan wij het doen?
Heel eerlijk: ik weet het nog niet. Ik heb alle aanvraagdingetjes netjes in de agenda gezet, en ik heb het met mijn man natuurlijk al gehad over hoe hij het vaderschapsgedeelte voor zich ziet.
Maar voor mezelf… Op mijn moodboard voor dit jaar stond ‘december vrij’. Nou, dat lijkt me duidelijk. Dat komt er dit jaar eindelijk wél van.
Verder is mijn werk deels te plannen, vind ik het persoonlijk héél erg ontspannend en hoef ik er natuurlijk de deur niet voor uit.
Ik denk dus dat ik de komende maanden vooral zal werken aan mijn bedrijf een treetje hoger tillen (meer online, een team, uitbesteden, etc.), zodat ik straks de rust en ruimte heb om te doen wat dan mogelijk is. Qua zin, tijd en energie.
Hè, dat voelt nu al luxe!
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Voor vrouwen in loondienst geldt voor een aantal cao’s ook nog dat ze mogelijkheid hebben om een periode (vaak 4 weken) extra bevallingsverlof op te nemen. Dit is dan wel onbetaald.
Het wettelijke bevallingsverlof wordt ook verlengd als je kind onverhoopt lang in het ziekenhuis moet blijven.
Ik vind het nog steeds een beetje dubbel dat het verlof voor de vaders (en meemoeders) weliswaar wordt uitgebreid, maar dat het door de 70%-regeling nog altijd voor een vrij beperkte groep bereikbaar zal zijn. De gemiddelde fabriekswerker zal het veel lastiger kunnen opbrengen dan iemand met een hoge kantoorfunctie.
@Audrey: in overleg met je werkgever kun je ook één week per maand gedurende 6 maanden opnemen. Het standaard geboorteverlof (100% doorbetaalt) van Max 1 week neem je op direct na de geboorte. Het aanvullend geboorteverlof van Max 5 weken plan je dan maximaal één week per maand. Op die manier merk je minder van het inkomsten verlies. Dit heb ik uitgewerkt in een berekening op m’n blog mocht je het interessant vinden. Hiermee behoud je 93% van je bruto inkomen maar netto merk je er nog minder van! ??
Je maakt volgens mij een fout, ook als je slechts 4 weken voor de uitgerekende datum met verlof gaat en de baby komt 2 weken te laat krijg je 2 weken extra verlof.
Althans, Zo werkte het voor al mijn kinderen die te laat werden geboren.
Dus als je heel gehaaid bent manipuleer je de uitgerekende datum een beetje naar een vroegere datum….
.
Je hebt gelijk, die twee weken (als je baby dus twee weken te laat is) worden er inderdaad sowieso bij opgeteld, ook als je vooraf 4 weken had en daarna dus nog 12 weken over hebt. Ik ga het even aanpassen 😉
Die uitgerekende datum naar voren manipuleren lijkt me (los van of dat moreel verantwoord is natuurlijk 😉 ) wat lastiger, omdat het kan zijn dat je een zwangerschapsverklaring moet overleggen. Die kreeg ik in ieder geval standaard mee van de verloskundige. Nu ben ik eigen baas, dus maakt het niet veel uit, maar als je werkgever erom vraagt en die klopt niet, dan zit je daar weer mee…
Amai ook dit is helemaal anders geregeld in België, om nog even terug te komen op een eerdere vraag van jou.
Leuk thema om uit te zoeken! Geniet van alle voorbereidingen!
Hou je in je plannen rekening met de hormonale/emotionele factor? Los van je huidige werkzaamheden, het gegeven dat elke baby anders is (in tijd die je er ‘noodgedwongen’ mee bezig ‘moet’ zijn) en van hoeveel kinderopvang je wenst te bestellen, is er ook je eigen gevoel dat kan/zal wijzigen eens je baby er is. De ene vrouw geniet net van het werk terwijl de andere vrouw zich schuldig voelt bij opvang en liever zou stoppen met werken.
Vanuit mijn ervaring met 3 kindjes en met de ouders die in onze opvang over de vloer komen, zou ik zeggen: plan je werktijd terwijl je baby door een andere persoon verzorgd wordt. De 2 combineren lukt enkel de eerste paar maanden en als je een ‘gemakkelijke’ baby hebt (en later weer als ze echt groter zijn). We hebben een aantal thuiswerkende ouders en zij dreven het aantal opvanguren allemaal stilaan op tot de kindjes uiteindelijk constant bij ons aanwezig waren. Van in het begin voldoende opvang bestellen (papa, creche, familie, maakt niet uit maar tijd waarin jij gewoon kan werken) en er bewust voor kiezen om niet te werken en van je kindje te genieten als het thuis is, is volgens mij belangrijk. Bijsturen is natuurlijk altijd mogelijk, alleen vind ik het soms jammer dat nét de kindjes van ouders met vrij te bepalen werkuren het allermeest in de opvang zitten.
Rijkdom is tenslotte ook de luxe hebben om echte, bewuste tijd voor je gezin te kunnen reserveren ?
Ik zal komende weken een zez uitkering ontvangen. Ik voldoe aan het urencriterium en heb de loonheffingskorting op ja gezet. Heeft iemand hier ervaring mee en hoeveel ontvang ik dan netto?
Dankjewel Gerjanne
Heb je nog geen bericht van UWV? Ik krijg netto 261,58 per week, maar heb volgens mij loonheffingskorting niet aan staan. Bruto 417.
Oh dankjewel. Jawel , wel een bevestiging van de aanvraag . Begrijp van andere mensen dat het allemaal wat langer duurt. Is er misschien iemand die wel de loonheffingskorting heeft toegepast? Dat zal denk ik hoger zijn dan de € 261.
Oh dankjewel. Ik heb de uitkering allang aangevraagd, echter verder alleen de bevestiging ontvangen van het UWV. Zijn er misschien mensen die de loonheffingskorting wel op ja hebben gezet? En weten hoeveel het netto is?
Dankjewel voor je post! Fijne informatie om te lezen. Ik heb een aanvulling:
Zelf zat ik met de vraag of ik ook verplicht moet stoppen met werken (als zelfstandige), want ik kom steeds overal alleen maar de rechten tegen om niet te werken..
Uiteindelijk het volgende gevonden bij het UWV:
Mag ik werken tijdens mijn ZEZ-uitkering?
Als zelfstandige mag u zelf bepalen wanneer u stopt met werken voor uw bevalling. Ook bepaalt u zelf wanneer u weer start. Start u binnen 10 weken na de dag van uw bevalling? Dan loopt uw ZEZ-uitkering gewoon door. De inkomsten uit uw werk trekken we niet af van uw zwangerschapsuitkering.
Ik ben naast zelfstandige ook in loondienst
Werkt u als zelfstandige en daarnaast ook in loondienst? Dan gelden er verschillende regels over werken tijdens uw zwangerschapsverlof:
• Voor uw werk als zelfstandige mag u zelf bepalen of u tijdens uw verlof wilt werken.
• Voor uw werk in loondienst mag u niet werken in de 4 weken voor de uitgerekende datum en tijdens de 6 weken na de bevalling.
bron: https://www.uwv.nl/particulieren/zwanger-adoptie-pleegzorg/zwanger-en-zelfstandige/tijdens-zez-uitkering/detail/plichten-en-rechten-met-een-zez-uitkering
Ja, als zelfstandige mag je inderdaad gewoon doorwerken. Ook wel net zo fijn, want als ik naar mezelf kijk: ik ben nu niet de hele dag met m’n dochter bezig (oké, wel veel, maar ze heeft ook slaapuurtjes). Dan is het heerlijk om ook gewoon wat te kunnen rommelen op de computer, zonder dat dat meteen bijgehouden moet worden of gevolgen heeft.