Steeds meer jongeren hebben geldproblemen. En dat vind ik niet zo heel vreemd. Een studieschuld en flexibel werk (en daarmee flexibel inkomen) kunnen een rol spelen, maar feit is ook dat steeds minder jongeren vanuit huis een bepaalde financiële basis meekrijgen. En dan heb ik het over kennis en vaardigheden die je nodig hebt om goed met geld om te gaan. Terwijl dat tegenwoordig – met alle verleidingen die op de loer liggen – belangrijker is dan ooit. Hoe komen die jongeren nu in de problemen en wat is eraan te doen?
Jongeren met geldproblemen = maatschappelijk probleem
Jongeren met geldproblemen kun je op verschillende manieren wegzetten. Je kunt vinden dat het hun eigen probleem is. Je kunt naar de ouders kijken; die hadden hen gewoon wat bij moeten brengen. Of naar scholen; waarom leer je wel welke aardplaat in de tijd van de dinosauriërs onder de Noordpool is geschoven en niet hoe je bijvoorbeeld een spaarplan maakt?
Ik denk dat het niet zoveel zin heeft om zo te kijken, maar dat we vooral moeten zien dat het een maatschappelijk probleem is.
Omdat:
- jongeren (en überhaupt mensen) met stress minder goed functioneren en daardoor slechter presteren op werk en school (mogelijk met uitval als gevolg, wat weer kan leiden tot uitkeringen/slechter betaalde banen = kosten/minder inkomsten via de belastingen)
- jongeren met schulden met een achterstand ‘de echte wereld’ in komen. Een huis kopen is nu al uitdagend, laat staan met een dikke schuld
- ze mogelijk daardoor ook later zich ‘klaar’ voelen (als die wens er überhaupt is, dat hoeft natuurlijk niet) voor een gezin
- des te minder en des te later kinderen geboren worden, des te minder vlot de pensioenpot gevuld wordt voor bijvoorbeeld de 30’ers en 40’ers van nu
- deze stress er vaak voor zorgt dat jongeren al relatief in hun leven bijvoorbeeld een beroep moeten doen op psychische hulpverlening. Je weet wel, waar die wachtrijen ook al de pan uitrijzen. Ook weer vertraging in je leven starten, zie eerdere punt met de pensioenpot
En zo kan ik nog wel even doorgaan. Los van dat dit ontzettend vervelend is voor de jongeren zelf, zeker in het *nu*, kan dit enorm verstrekkende gevolgen hebben voor ons als maatschappij. Gevolgen die nu overigens dus al zichtbaar worden in de cijfers. Het aantal jongeren met (ernstige) betaalproblemen ligt nu al op 20% en dat neemt alleen maar toe.
Hoe komen jongeren aan geld problemen?
Waardoor worden die geld problemen nu veroorzaakt? Ik zie een aantal belangrijke oorzaken van jongeren in de financiële problemen:
- Ze krijgen vanuit huis minder mee over omgaan met geld. In den beginne hoort dit gewoon onderdeel uit te maken van je opvoeding – de realiteit laat nu echter zien dat dat dus niet overal gebeurt
- Ze leren op school weinig tot niets over financiën, hun informatie halen ze voornamelijk van TikTok. Ik hoop dat ik je niet hoef te vertellen dat daar de grootst mogelijke onzin verkocht wordt. Niet alles, ik zit er zelf ook, maar je kunt er – net als op het hele internet natuurlijk – gewoon roepen wat je wilt. Dus ook dat jij op je 17e bent gestopt met school en je in drie dagen tijd 10k per dag bent gaan verdienen. En dat je een fantastische cursus verkoopt waarin de (on)gelukkige kijker dat ook kan leren.
- Kopen op afbetaling. Dat wordt steeds makkelijker. Maar combineer dat even met het onvolgroeide puberbrein. Jeweetwel, dat zo sterk is in dingen onthouden en vooruit plannen. Ook geen optimale combinatie.
- Goksites die in Nederland legaal zijn geworden. Het snel rijk worden trekt jongeren (en overigens ook ouderen) natuurlijk enorm aan en dit lijkt dan een relaxte, mooie manier
- En in combinatie met al het bovenstaande: geld is niet zo ‘echt’ meer. Wij kregen vroeger ons zakgeld nog cash uitbetaald, maar tegenwoordig gaat alles digitaal, komt alles uit de muur en voelt het gewoon niet zo tastbaar meer. Dat maakt het lastiger om ervoor te zorgen. Kijk maar naar het verschil tussen je huisdier en een Tamagotchi 😉 Vroeg of laat laat je die laatste tóch dood gaan.
Jongeren zijn wat dat betreft financieel best heel kwetsbaar. Ze hebben vaak weinig aan vaardigheden en vermogen om op terug te vallen en worden makkelijker meegesleept in grootse (en dure!) ondernemingen die regelmatig minder goed uitpakken. Ik moet even denken aan die kleinzoon die ruim een half miljoen van zijn opa vergokte op verschillende goksites. Nu vermoed ik dat die zijn lesje wel geleerd heeft, maar dit gebeurt natuurlijk ook op veel kleinere schaal.
Geldproblemen bij jongeren oplossen
Hoe los je die geldproblemen bij jongeren nu op? Wat kun je eraan doen? Ik denk niet dat er één oplossing is; je achtergrond kan van invloed zijn, vraag je wel of niet om hulp, ben je je er wel of niet van bewust dat er hulp is (ze blijven vaak onder de radar, wat proactief benaderen uitdagender kan maken), je niveau, levensfase en verslavingsgevoeligheid kan een rol spelen en nog veel meer.
Wat ik héél graag zou willen, is dat financiële educatie sowieso in het onderwijs een veel prominentere plek krijgt. Daar ben ik met een onderwijsexpert zelfs een apart project voor gestart, Geld Wijs. Heb je connecties in de onderwijswereld en klinkt dit interessant voor je, neem dan gerust even contact op. Momenteel wordt dit namelijk gesubsidieerd, dus daar vertel ik je graag alles over 😉
Dit is in de eerste instantie voor het voortgezet onderwijs en straks ook het mbo, omdat daar de problemen nu het grootst zijn. Het liefst zie ik dat straks ook op het basisonderwijs. En vervolgens ook bij de volwassenen van nu – op een iets andere manier, maar wel toegankelijk.
Uiteindelijk zijn financiële vaardigheden net zo belangrijk als voor jezelf kunnen zorgen, veilig de weg op gaan of een gesprek met iemand kunnen voeren. En dat betekent dat er gewoon tijd en aandacht voor moet zijn. Het liefst overal: in de opvoeding, op de basisschool, op het voortgezet onderwijs en op vervolgonderwijs. Geld maakt deel uit van ons dagelijkse leven, of je het nu leuk vindt of niet.
Wat denk jij dat de reden is dat jongeren steeds vaker geldproblemen hebben?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Wat ik vooral zie in mijn omgeving is dat ouders heel veel steken laten vallen:
“We zijn in de stad, we gaan de xxxxx binnen en we kopen elke keer wanneer we in de stad zijn iets leuks/kleins. ELKE keer dat we in de stad zijn. Het is toch maar een paar euro”. Dit heb ik van een ouder gehoord met twee kleine kindjes (3 en 5 jaar).
Hoe kun je dit als ouder doen?
Mijn opmerkingen als “Ja maar, ELKE KEER en die PAAR EURO bij elkaar opgeteld wordt HEEL VEEL geld” vond ze ronduit idioot en totaal niet ter zake doende.
Überhaupt de jeugd die al op de lagere school een mobieltje nodig heeft. WAAROM??????
En dan moet het onderwijs dit rechtbreien? Daar kun je toch niet tegenop boksen?
Ik vind het werkelijk van de zotte.
En mijn persoonlijke financiële opvoeding bestond uit de opmerking: “doe maar zuinig aan”.
Hoe je dat aan dient te pakken, hoe je dat aan kunt pakken, dat is een uitdaging geweest. Het heeft me jaaaaren gekost voor ik ècht grip had op mijn financiën. Heb gelukkig nooit in de schuldensanering o.i.d. gezeten, was altijd enigszins ‘schuldenvrij’ behalve dat rood staan bij de bank natuurlijk……….., maar ook bij ons thuis haperde het nogal qua financiële opvoeding.
De jeugd waar ik mee van doen heb, m.n. die speciale NL-ers waarbij status zo enorm belangrijk is, die werken even voor een Gucci tasje, voor een mobieltje; het gaat bijna wekelijks naar de kapper, rijdt auto, woont nog thuis bij de ouders en de basiskosten per maand voor zo iemand zijn rond de 2.000 euro. Schiet mij maar lek. Hoe ga je ooit rondkomen?
En dan ligt de verantwoordelijkheid bij het onderwijs? De onderwijzers hebben het al zo druk!
Zelf heb ik geen kinderen, maar als ik ze zou hebben, dan zou ik ze zeker meer bijbrengen over financiën. Eigenlijk hoeven ze alleen maar het principe te leren dat je niet meer moet uitgeven dan er binnenkomt. De verantwoordelijkheid ligt toch zeker bij de ouders en de opvoeding. Maar toen ik op mezelf ging wonen met een laag jeugdloon op mijn 20ste had ik ook geen idee over dingen. Ik had een huurcontract getekend en wist dat ik energie moest betalen. Maar dat de gemeente ook geld vraagt? Daar was ik heel verbaasd over. Kosten binnendijks/buitendijks? Was ik ook verbaasd over (de huidige waterschapslasten).
Een aantal principes zijn me wel bijgebracht zoals: als je iets wilt hebben dat je niet kunt betalen, dan moet je het gewoon niet meer willen hebben. Of ervoor sparen. Lenen is dom want dan betaal je heel veel rente.
Wel ben ik heel verbaasd over hoe rijk de huidige jonge generatie is. Ze vinden het normaal om meerdere keren per week uit te eten en ergens te gaan drinken. Toen ik jong was kon ik sparen om een of twee keer per maand naar de disco te gaan. Daarna was het geld alweer op. En waarom denken jongeren altijd dat het geld van DUO gratis is? Nee, die schuld gaat nooit weg tenzij je het terugbetaalt. Als je werkt en op jezelf woont en aan het einde van de maand met moeite 200 euro overhoudt, dan kan je daarvan een deel terugbetalen. Sommigen lenen nu 700 euro per maand van de DUO, dat is exorbitant hoog. Daar ga je heel lang over doen om terug te betalen, maar het lijken allemaal struisvogels. Luxe struisvogels die hun geld uitgeven in de horeca.
Ooit heb ik gewerkt voor een arts in een ziekenhuis die heel veel geld verdiende. Zijn financiële opvoeding voor zijn kinderen was hetzelfde als voor mij. Een beetje zakgeld en zie maar dat je ervan rond komt. Daar leer je het meeste van. Op = op.