Toen ik studeerde, kreeg je een basisbeurs, een OV-kaart en kon je extra lenen. Als je dan binnen 10 jaar een studie afgerond had, mocht je het bedrag dat voor de basisbeurs en de OV-kaart stond ‘houden’ (als in: dat hoefde je niet terug te betalen) en kon je daarna, vaak op je dooie gemakje, de eventuele aanvullende lening van je studieschuld afbetalen. Nu heb ik zelf altijd erbij gewerkt en nooit aanvullend geleend, dus verder niet veel last gehad van DUO (of de IBGroep, zoals ze toen nog heetten).
Laatste aanpassing: oktober 2019
Tegenwoordig is het systeem echter anders. Als je niet zelf de middelen hebt om je studie en alles wat daarbij komt te betalen, dan moet je lenen. Omdat die regels soms nogal verwarrend lijken en ik wel benieuwd was naar hoe dat tegenwoordig zit, heb ik even wat dingetjes uitgezocht en op een rijtje gezet.
In dit artikel:
Wanneer moet je je studieschuld aflossen?
Je MAG direct beginnen met het aflossen van je studieschuld, maar het hoeft niet. In principe geldt een startdatum van 2 jaar ná de eerste 1 januari nadat je recht op studiefinanciering vervalt. Idealiter – maar niet per definitie – is dat nadat je afstudeert. Als je dus deze zomer afstudeert en onder het nieuwe stelsel zou vallen, dan begin je op 1 januari 2020 met afbetalen. Als je eerder aflost, scheelt dat je wel aan rente.
Hoeveel betaal je?
Je betaalt het geleende bedrag terug + een rente. De rente die je betaalt, hangt af van het jaar waarin je voor het laatst een beurs of lening kreeg. Als dat in 2016 was, heb je bijvoorbeeld geluk. Dan betaal je eerst 0% rente. Je kunt hier bekijken welk rentepercentage voor jou geldt. Dit percentage geldt 5 jaar, daarna wordt het opnieuw vastgesteld. Let op: je betaalt rente-op-rente. De rente wordt dus als het ware bovenop het bedrag geteld en daar gaat dan je aflossing vanaf. Als je een hele hoge schuld of hele hoge rente hebt en een laag maandbedrag, dan kan het dus zijn dat je schuld per maand groeit, in plaats van afneemt.
Naast rente betaal je natuurlijk ook aflossing. Dit wordt berekend naar draagkracht. Normaal gesproken is het minimumbedrag per maand €45,41. Als uit een draagkrachtmeting blijkt dat je dit niet kunt opbrengen, dan kan het bedrag verlaagd worden. Die metingen worden nu meestal automatisch gedaan, maar als je aflost volgens de terugbetalingsregels van voor 2012, kun je zelf een aanvraag indienen.
Je maximale aflosfase is tegenwoordig (vanaf 2018) maximaal 35 jaar. Hierdoor kan het zijn dat je maandbedrag – bij hele beperkte draagkracht – uitkomt op het minimumbedrag van €5.
Hoe zit dat met die draagkracht voor het aflossen van mijn studieschuld?
Voor 2012 mocht je zelf bepalen of je het inkomen van je partner mee wilde laten tellen voor de draagkrachtmeting. Dat is vanaf 2012 niet meer zo. Nu wordt het standaard meegenomen. Als je partner dus veel verdient, kan het zijn dat je maandbedrag flink omhoog wordt geschroefd.
Je hoeft nooit meer dan 4% van je inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Voorheen was dit 12%. De draagkrachtvrije voet voor alleenstaanden zonder kinderen is 100% van het minimumloon. Voor alle andere mensen is dit 143% van het minimumloon.
Het is onder bepaalde voorwaarden mogelijk om over te stappen naar de regels vanaf 2012 of de regels vanaf 2018. Dit mag echter maar één keer en je keuze hierin is definitief.
Hoelang ben ik aan het terugbetalen?
Tegenwoordig betaal je maximaal 35 jaar terug. Je kunt de aflossingen ook tijdelijk stopzetten. Je aflosperiode wordt dan ook tijdelijk op stop gezet. Het is dus niet zo dat die periode ‘kwijtgescholden’ wordt.
Als de aflosfase is afgelopen, wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Meestal is dit (op dit moment) dus 35 jaar, maar er zijn nog een paar haakjes en ogen:
- als je een periode het inkomen van je partner buiten beschouwing laat voor de berekening voor draagkracht (dit kan overigens alleen met het hele oude systeem van voor 2012); die periode komt er dan aan het einde van de 15 jaar weer bij
- als je een periode niet aflost, maar een pauze inlast; die periode komt er dan aan het einde van de 15 jaar weer bij
- als je betalingen niet of niet op tijd doet en je bouwt een achterstand op; die achterstand moet wel betaald worden.
Kan ik extra aflossen?
Je kunt natuurlijk afwachten wat het DUO je voor maandbedrag geeft, maar je kunt er ook voor kiezen om extra af te lossen. Of misschien zelfs de aflossing in één keer te doen. De aflosperiode blijft dan op papier gelijk, maar als je alles binnen de 35 jaar afrondt, zal die in de praktijk dus korter zijn. Extra aflossen kan via Mijn DUO > Mijn Schulden > Versneld aflossen > Extra aflossen. Je krijgt dan de mogelijkheid om een betaling te doen met iDeal. Als je dit wilt doen voor het jaar waarin je straks verplicht moet terugbetalen, moet je de betaling rechtstreeks overmaken naar DUO.
In één keer betalen doe je via Mijn Schulden > Meer betalen > In één keer aflossen. Je ziet dan meteen wat je schuld is en kunt het overmaken via iDeal. Let op: aanmaningen worden hierin niet meegenomen. Die moet je dan dus nog apart betalen, mocht daar sprake van zijn. Voor het vervroegd of in één keer aflossen krijg je geen korting, maar je betaalt ook geen rente. Dat kan dus wel weer aantrekkelijk zijn.
Wat betekent dit in de praktijk?
Als ik het zo bekijk, dan is het voor zowel ouders als kinderen best slim om vooraf voor de studie te sparen. Je krijgt tegenwoordig (behalve relatief laag collegegeld) niet zoveel meer van de overheid, dus de kans dat je met een schuld eindigt, is best groot. Bovendien is de aflosfase veel langer, waardoor je kans op kwijtschelding ook een stuk kleiner wordt. Dat vind ik overigens persoonlijk wel een goede ontwikkeling, dat maakt mensen misschien ook bewuster tijdens het lenen.
Bovendien heeft een studieschuld straks meer invloed op de rest van je leven. Het inkomen van je partner wordt meegenomen voor de draagkrachtmeting, dus zelfs als je die niet mee laat betalen, heeft die er ‘last’ van, doordat jij hierdoor meer moet aflossen en minder overhoudt om aan gezamenlijke dingen bij te dragen en je studieschuld telt tegenwoordig ook mee bij het berekenen van je maximale hypotheek.
Voor het nieuwe stelsel gelden wel iets soepelere regels, maar bij een schuld van 20.000 euro kun je alsnog zo’n 17.000 euro minder aan hypotheek krijgen. Overigens wordt je studieschuld weer niet geregistreerd bij het BKR.
Hoeveel moet je sparen?
Vooropgesteld: je moet natuurlijk helemaal niets. Maar, met dit in mijn achterhoofd, zou ik zelf dus wel gaan sparen op het moment dat wij kinderen zouden krijgen. Hoeveel dan? In de formule van de Rabobank gaan ze ervan uit dat studenten aan het einde van hun studie een schuld hebben van zo’n 20.000 euro. Ik zou zelf denk ik een iets ruimere marge aanhouden en gaan voor 25.000 euro. Ik bedoel; je hoeft het er niet aan op te maken.
Voorbeeld
Als je dan direct bij de geboorte zou beginnen met een eenmalige inleg van 100 euro en je spaart vervolgens elke maand 96 euro, dan heb je – bij een rente van 2% – na 18 jaar zo’n 25.000 euro bij elkaar gespaard. Zit je op dat moment al behoorlijk goed in de slappe was, dan kun je er ook voor kiezen om direct 17.500 euro apart te zetten. Als je dat dan 18 jaar zou laten staan tegen 2% (wat momenteel hoog is, maar straks hopelijk niet meer), dan heb je ook 25.000 euro. Je kunt zelf deze berekening gemakkelijk maken met andere bedragen.
Aan de ene kant heb je het dan over echt serieuze bedragen – zeker bij meerdere studerende kinderen – , aan de andere kant; als je op tijd begint, dan kun je heel ver komen. Als je bijvoorbeeld de (actuele) kinderbijslag 18 jaar opzij zou zetten, dan heb je bij 2% rente óók dik 20.000 euro op de spaarrekening staan. Krijg je zelfs 3%, dan zit je tegen de 23.000 euro aan.
Heb jij schulden gemaakt tijdens je studie? En voor de lezers met kinderen; hoe pak je dat aan: spaar jij voor je kinderen, laat je ze zelf de studie betalen, vind je het prima dat ze lenen? Hoe zie jij dit?
(En als je een ervaringsverhaal hebt dat je graag wat uitgebreider deelt, dan kun je altijd even mailen naar info [at] lekkerlevenmetminder [dot] nl of hieronder een berichtje achterlaten, dan kan ik daar ook een apart interview/aparte blogpost van maken!)
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!
Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Zo hoog zijn de spaarrentes ook niet meer op geblokkeerde kinderrekeningen. 1.5-2% is wel het maximum.
En voor de eerste de kinderbijslag apart zetten + € 50 per maand levert na 12 jaar al ruim 20.000 op. Wij rekenen op zo'n € 7500 per jaar aan studiekosten. Want ze moeten ook nog eten en wonen in die periode en als dat op kamers is is dat geen vetpot. Werken naast je studie is niet altijd mogelijk of niet in een goed betaalde baan. Als sporttrainer verdien je niet zo veel terwijl het wel heel belangrijk is voor Halo studenten op hun CV.
Ik zou het persoonlijk denk ik ook niet op een geblokkeerde kinderrekening zetten, maar zelf sparen. Ik zou het namelijk ook niet op hun 18e geven, maar de studie+kosten van betalen. Als ik het goed heb, is het op hun 18e van hen als je het op zo'n kinderspaarrekening zet en dat zou ik niet willen. Mochten mijn kinderen er echt een zootje van maken of niet eens willen studeren, dan is die pot met geld niet per definitie voor hen.
Of je naast je studie kunt werken hangt idd ook deels af van je studie. Ik had veel meer tijd om dat erbij te doen dan bijvoorbeeld mijn broertje. En op kamers maakt ook uit, hoewel ik – tenzij het qua afstand echt noodzakelijk is – daarvan wel vind dat als ze dat willen, ze daar zelf ook wel aan bij kunnen dragen.
Zeg ik nu hoor, met twee katten en 0 kinderen 😉
Zo lang je op reis afstand woont van een studentenstad vind ik persoonlijk op kamers gaan echt geen vereiste. Ik ga er in principe van uit dat onze dochter als ze 18 is kan kiezen uit studeren in Amsterdam of Utrecht, allebei prima aan te reizen en gewoon nog even thuis blijft. Zelf heb ik ook de eerste jaren nog thuis gewoond tijdens mijn studie en ik heb dus nooit te maken gekregen met een studieschuld of zo . Ook vind ik best dat kinderen er zelf ook iets voor mogen doen en het niet volledig afhankelijk zou moeten zijn van of de ouders voldoende hebben gespaard. Daarom moedig ik mijn dochter zelf ook aan om nu al te sparen voor haar toekomst
Dat is heel verstandig! En qua op kamers ben ik het ook met je eens. Ik moest zelf wel twee uur heen en twee uur terug, maar had niet zoveel contacturen, dus was goed te doen. Als ik op kamers had gewild, had ik daar de (te lage) uitwonende beurs voor mogen gebruiken, maar de rest zelf moeten bijbetalen.
Wij hebben 3 kinderen. Ik verwacht dat wij hun studiekosten gaan betalen, maar op kamers gaan, buitenlandreizen en '4-keer-in-de-week-de-kroeg-in-en-daardoor-studievertraging' horen daar niet bij. Als ze dát willen, zullen ze er zelf voor moeten werken.
We sparen hier nu al voor, maar niet teveel, want als onze oudste gaat studeren dan is ons huis vrij en hebben we maandelijks meer te besteden dan nu.
Wij sparen voor onze zoon zoals jij ook zou doen. Wij sparen zelf een vast bedrag per maand. Dit komt neer op de kinderbijslag plus iets extra's; in totaal 1000 euro per jaar en als onze zoon 10 wordt gaan we dat verdubbelen. Ikzelf heb een geringe studieschuld gehad en mijn partner een iets hogere studieschuld. Ik zou willen dat mijn zoon geen studieschuld heeft na zijn studie.
Als je uitgaat van 20000 euro in 4 jaar is het 5000 per jaar of iets meer dan 400 euro per maand per kind. Als wij onze hypotheek afgelost hebben voordat onze dochter gaat studeren (nu 2)hebben we 2x dat bedrag bespaard op onze maandlasten. Dan zouden we dat dus prima uit ons inkomen moeten kunnen halen…
Wij zijn om die reden extra gaan sparen voor de kinderen :). En dan zijn er mensen die zeggen (onze kids zijn bijna 4 en 8 maand): Joh, misschien dat er tegen die tijd wel weer stufi is… Nou, dan heb ik een leuk spaarcentje, maar ik geloof er nog niet in. kGa er vooralsnog niet vanuit…
Wij hebben steeds de kinderbijslag opzij gelegd. Gewoon op naam van het kind. In een gespreid beleggingsfonds. Dat kunnen ze nu vrij uitgeven, maar dat doen ze niet. Ze willen het zelf nog even vasthouden. Zolang wij beiden nog werk hebben, kunnen we hun studiekosten en levensonderhoud goed betalen. En dat doen we ook. Maar de mogelijkheid is reëel dat het werk binnenkort wegvalt, misschien wel bij ons allebei. Dan zullen de kinderen het zelf moeten redden. Daar hebben ze dan hun spaar/beleggingspot voor.
Kleine aanvulling: extra aflossen moet je altijd zelf doen, wij wilden ons maandbedrag verhogen en toen kon dat niet, je kon alleen een verlaging aanvragen. Toen hebben we gewoon doorgespaard in plaats van extra afgelost en zodra het bedrag laag genoeg was het restant in 1x overgemaakt.
Voor de kinderen spaar ik wel, maar niet zo overdreven veel, als ze het dan willen verbrassen (het staat op hun naam) gaan we niet gelijk het schip in.
We hopen vooral dat áls ze gaan studeren, wij daar gewoon zelf aan bij kunnen dragen.
Mijn kinderen gaan vanaf dit jaar studeren. Ze gaan bijverdienen naar eigen wens en lenen wat ze nodig hebben (rente op dit moment: 0%) en ondertussen betaalt mijn ex versneld zijn huis af (rente: veel hoger). Zodra hij daarmee klaar is zijn de kinderen afgestudeerd en geeft hij ze jaarlijks een belastingvrije schenking die ze kunnen gebruiken om versneld mee af te lossen. Win-win, beter dan ze het geld nu rechtstreeks te geven.
Als je kinderen nu nog klein zijn: volgens mij heb je meer aan het nu aflossen van je hypotheek dan aan langetermijnsparen tegen een lage rente.
Ja, dat denk ik sowieso. Als je alle overbodige lasten naar beneden brengt (en rente betalen noem ik dan een overbodige last), houd je meer over om sneller te sparen. Ik zou dan geloof ik zelf wel meteen het voordeel van het aflossen ook weer aflossen, voor dat sneeuwbaleffect.