#FreedomFriday: 11 vragen die je kunt stellen voor je iets koopt

Als ik overweeg of ik ergens geld aan uit wil geven, ben ik geneigd om in de eerste instantie te kijken naar mijn banksaldo. Welke impact heeft die aankoop? Vind ik dat het waard? De laatste jaren probeer ik steeds meer te kijken naar hoeveel tijd het me kost. Wat is mijn effectieve uurloon en hoeveel uur sta ik te werken om bijvoorbeeld zo’n mooie, maar bizar dure doos oogschaduw te kopen? Dat werkt behoorlijk afschrikwekkend, want het is vaak langer dan je denkt. In zijn boek Financial Freedom deelt Grant Sabatier 11 vragen die je kunt stellen voor je iets koopt. En die wil ik hier graag met je delen!

Hoe gelukkig maakt deze aankoop me?

Volgens mij is mijn vroegere methode geen uitzondering; je kijkt naar de prijs en bepaalt of je het wilt kopen. En de ‘ja’ of ‘nee’ is dan meestal gebaseerd op hoeveel er overblijft als je dat doet. Het is eigenlijk een van de makkelijkste vragen die je kunt stellen voor je iets koopt.

Van je laatste drie euro koop je waarschijnlijk liever een brood dan een kopje Starbucks-koffie (als je dat voor dat geld al hebt..). Maar hoe zit het als je meer te besteden hebt?

Of je iets kunt betalen is een hele praktische vraag. Maar of een aankoop je gelukkig maakt is een veel persoonlijkere vraag. Daar heb je veel meer gevoel bij, waardoor het ook veel makkelijker wordt om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen.

En als je er nog niet helemaal over uit bent, vraag jezelf dan hoeveel waarde de aankoop zal toevoegen aan je leven, of hoe gelukkig je er volgende maand of volgend jaar nog mee zult zijn.

Je maakt dan een afweging tussen het geluk op korte termijn en lange termijn. Bovendien geef je je geld bewuster uit aan de dingen waar jij blij van wordt. En het maakt niet uit als dat toevallig wél dat dagelijkse kopje koffie is, of een andere uitgave die een ander misschien zou bestempelen als ‘onzinnig’.

Je geld uitgeven aan (kleine) geluksmomentjes is veel waardevoller dan het geld allemaal oppotten. Maar als je alleen iets koopt om bijvoorbeeld verveling te verdrijven of voor een kortstondige ‘rush’, dan kun je je geld beter wél in je zak houden.

Hoeveel moet ik verdienen om me dit te kunnen veroorloven?

Om deze vraag te beantwoorden, moet je rekening houden met de belasting die je betaalt over het geld dat je verdient.

Stel je voor dat je ongeveer 30 procent belasting betaalt. Dan vertaalt elke euro die je verdient zich eigenlijk maar in 70 cent aan koopkracht. En nog concreter; elke week sta je anderhalve dag te werken voor de Belastingdienst.

Dus als je dan een kopje koffie van 3 euro wilt kopen, moet je daar méér voor verdienen dan die 3 euro.

3 euro / (1-0,30 (je belastingpercentage)) = 4,29 euro om precies te zijn

En als je het dan bijvoorbeeld hebt over een auto van 15.000 euro, dan praat je ineens over bijna 21.500 euro.

Dit is natuurlijk iets korter door de bocht, maar zeker iets om over na te denken. Je geeft je netto loon uit, maar dat moet je wel eerst bruto verdienen.

Hoeveel uur van mijn leven ruil ik hiervoor in?

Meer over deze vraag kun je lezen in het artikel Wat kost iets echt? Over tijd en geld.

Geld is in feite eindeloos. Soms kan het niet zo voelen, maar het is er altijd, overal. Alleen misschien niet altijd specifiek in jouw portemonnee.

Met tijd ligt dat anders; iedereen heeft slechts 24 uur per dag. Is die 24 uur voorbij, dan is de dag voorbij. En in je leven heb je ook een beperkt aantal uren beschikbaar. Doordat je niet weet wanneer je doodgaat, weet je ook niet hoeveel dat er ongeveer zijn.

Maar stel je voor dat je nu 30 bent en 79 jaar wordt. Dan heb je nog 286.160 uren over.

Wil je bijvoorbeeld 1800 van die uren besteden (bijna een jaar in werkweken) aan de aanschaf van je nieuwe auto? Of een half uur staan werken voor een kopje koffie dat binnen 5 minuten weg is? Of is dat dan toch zo belangrijk niet meer?

Kan ik het me veroorloven?

Dit lijkt misschien een no brainer, maar veel mensen leven tegenwoordig boven hun stand. Ze geven meer uit dan ze hebben, en zakken langzaam maar zeker weg in de schulden.

Voor je iets wilt kopen, moet je je dus afvragen of je het je wel écht kunt veroorloven. Hoef je er niet voor te lenen? Kun je het geld hiervoor missen?

Is de aankoop beneden je stand?

Hoe verhouden de prijzen zich ten opzichte van elkaar in percentages?

Het valt mij altijd op dat mensen zich vaak niet realiseren hoeveel geld je kunt besparen op boodschappen. Dat heeft te maken met het feit dat boodschappen per stuk vaak niet zo heel duur zijn.

Je betaalt bijvoorbeeld in die luxe supermarkt met gratis koffie 99 cent voor een paprika van 250 gram. In die wat minder luxe supermarkt betaal je 1,99 euro per kilo paprika’s.

De één ziet alleen de prijzen en denkt: 99 cent is minder. De ander denkt: voor die paar centen verschil ga ik geen moeite doen.

En misschien is dat ook wel logisch als je puur kijkt naar ‘de centen’. Maar wat als je eens naar de percentages kijkt? De paprika in de goedkope supermarkt zou maar 50 cent kosten. Dat maakt de ‘luxe’ paprika bijna 200 procent duurder.

Stel je voor dat dat voor alle gemiddeld 20 tot 30 items op je boodschappenlijstje geldt? Elke week weer, maand in, maand uit, jaar in, jaar uit?

De makkelijkste manier om geld te verdienen, is door het niet uit te geven. En als je het uitgeeft, het alleen te doen aan die dingen die je gelukkig maken.

Kan ik het voor minder krijgen of ruilen?

Natuurlijk is het makkelijk om snel naar de winkel te rennen, maar kun je iets misschien ook nog goedkoper krijgen? Of er iets voor ruilen?

Misschien kun je een bepaald product ook wel via Marktplaats kopen. Of vind je het – als je lang genoeg wacht – op een weggeefsite.

En misschien kun je wel bepaalde vaardigheden of tijd inzetten om iets voor niets (of minder) te krijgen. Zo heb ik bijvoorbeeld wel eens SEO-teksten geschreven in ruil voor tegoed bij een online kledingwinkel.

Voor hen handig, omdat ze daarmee hun investeringen wat konden drukken, voor mij handig omdat ik tóch kleding nodig had en die klus anders waarschijnlijk niet had gehad. Het was dus geen kwestie van óf geld, óf kleding.

Kun je het niet gratis krijgen, dan kun je vaak alsnog minder betalen. Via de koopjeshoek, de tweedekansjes, of gewoon simpelweg door te onderhandelen.

Hoeveel geef ik uit aan gemak?

Ook een mooie. Tegenwoordig is veel gemak normaal geworden. Natuurlijk heb je een wasmachine en droger, een smartphone, een tv en minimaal een tablet erbij.

En als je weggaat, is het logisch dat je onderweg even ergens iets eet. Mogelijkheden genoeg!

Maar hoeveel geef je daar wel niet aan uit? Gemak heeft ook een prijs. Als jij je koffie niet zelf maakt, maar dagelijks bij een dure koffiewinkel haalt, betaal je binnen een paar maanden ongeveer evenveel dan wanneer je zelf een superluxe apparaat zou installeren.

Als je een pizza laat thuisbezorgen, betaal je minimaal 7 keer zoveel als wanneer je die pizza zelf zou maken. En minimaal 3 keer zoveel als wanneer je kiest voor een (vaak wat minder lekkere) magnetronpizza.

Houd hierin natuurlijk wel ook rekening met de tijd die het je kost om bijvoorbeeld zelf die pizza te bakken. Als je daar drie uur mee kwijt bent, terwijl je in die drie uur ook 45 euro kunt verdienen, dan is een pizza voor 7 euro laten bezorgen misschien zo gek nog niet.

Hoeveel kost dit me voor de rest van mijn leven?

Veel aankopen kosten je ook nog geld nadat je ze hebt gekocht. Dit is dus zeker ook een van die vragen die je moet stellen voor je iets koopt.

Neem bijvoorbeeld een auto; zodra je die aanschaft, betaal je maandelijks verzekering en motorrijtuigenbelasting. Misschien heb je een parkeervergunning nodig, je verbruikt brandstof, hebt onderhoudskosten, een ANWB-abonnement, enzovoorts.

Dat tikt best aan. Dan kost die auto je niet ineens eenmalig 1800 uur van je leven, maar maandelijks óók nog eens zo’n 25 uur extra.

Is dat het je waard?

Wat kost dit per gebruik?

Veel geld ergens aan uitgeven is niet per se slecht. Als je ergens heel veel plezier van hebt en het vaak gebruikt, zijn de kosten per gebruik namelijk laag.

Andersom telt dit ook; als iets niet zo duur is, maar totaal niet functioneel, dan kunnen de kosten per gebruik soms (te) hoog zijn.

Sommige mensen letten hier vooral op bij de aanschaf van kleding. Stel je voor dat je een gala hebt en je ziet een prachtige jurk van 200 euro hangen. Wat doe je dan?

– Misschien draag je zoiets maar één keer in je leven. Dan kost die ene keer plezier je dus 200 euro. Is dat het je waard?

– Misschien heb je elk jaar wel een gala, waarvoor je anders een jurk huurt, à 50 euro. Dan heb je de aanschaf van een eigen jurk er al na 4 keer uit. Is het dan een goede deal? (Of heb je misschien toch liever meer kosten en steeds een andere?)

Door je dit af te vragen voor je iets koopt, ben je bewuster bezig met de waarde die je koopt en de waarde die je daarvoor inlevert. Dit helpt je om een betere beslissing te nemen.

Hoeveel is dit straks waard?

Je kunt jezelf vragen wat iets kost voor je het koopt. Maar je kunt je ook afvragen wat het je kan opleveren, in financiële zin.

Een huis kan misschien wel in waarde stijgen. Evenals een sieraad of een kunstwerk. Maar een auto halveert vaak in waarde op het moment dat je de garage uitrijdt. En laten we het maar niet hebben over de uiteindelijke waarde van die kop koffie…

Elke euro die je uitgeeft, had je ook kunnen investeren. Daarom is het belangrijk om jezelf ook de vraag te stellen hoeveel iets straks waard zal zijn.

Neemt het in waarde af, of is het op een bepaalde manier ook een investering?

Elke keer dat je iets niet uitgeeft, maar dat geld gebruikt om te investeren, vergroot je de impact van je geld. En het positieve effect op je toekomst. Zeker ook iets om jezelf af te vragen voor je iets koopt!

Hoeveel tijd (vrijheid) levert dit me in de toekomst op?

Heb jij enig idee hoeveel geld een dag in je leven kost? Stel je voor dat je per jaar kunt rondkomen van 20.000 euro. Dat is bijna 55 euro per dag.

Dit betekent dat je voor elke 55 euro die je niet uitgeeft, een vrije dag hebt.

Voor elke 385 euro die je in je zak houdt, heb je een vrije week. En voor elke ruim 1.650 euro een vrije maand.

Dat betekent dat zo’n 18 kopjes koffie je een vrije dag opleveren, maar dat géén nieuwe auto kopen je een heel jaar aan vrije tijd kan geven.

Lees ook: 7 vragen die je kunt stellen voor je iets heel groots koopt

Niets meer uitgeven dan maar?

Misschien denk je: als ik deze 11 vragen moet stellen voor ik iets koop, dan koop ik nooit meer wat.

Het is niet de bedoeling dat deze vragen je verlammen. Het is de bedoeling dat ze je bewuster maken van wat je ruilt voor je aankoop. En of dat je ook langdurig plezier brengt. Of je er echt gelukkiger van wordt.

Want die aankopen zijn er óók! Ik ken bijvoorbeeld wel mensen die veel geld hebben uitgegeven aan een koffiezetapparaat, maar daar én dagelijks van genieten én uiteindelijk minder tijd en geld kwijt zijn aan coffee to go.

En zelf geef ik nu behoorlijke bedragen uit aan dingen die gerelateerd zijn aan de bruiloft. Voor de één is dat zonde, want: het is maar één dag. Ik verwacht dat de herinnering aan die dag me mijn hele leven zal bijblijven.

Als ik nu dan nog 50 jaar overeind blijf staan, kost het me niet eens een euro per dag. Nou, dat heb ik wel over voor een collectie geluksmomentjes die ik op elk moment weer kan oproepen!

Ik denk namelijk ook nog zeker wekelijks terug aan mijn eerste solotrip naar Florida, inmiddels bijna 5 jaar geleden. Het waren niet eens twee weken, maar ze waren absoluut onvergetelijk. En zeker het geld waard!

Maar: dit soort aankopen kan ik óók niet doen als ik op andere momenten mezelf niet dit soort vragen stel. Geld is oneindig, maar als je er niet bewust mee omgaat, kan de hoeveelheid in je eigen portemonnee wel rap opraken 😉

Waar ik nu wel heel benieuwd naar ben: welke vragen stel jij voor je iets koopt? Hoe neem jij de beslissing?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!