Een vast onderdeel op mijn bureau is het boek The Daily Stoic, van Ryan Holiday en Stephen Hanselman. En als je ‘stoïc’ of ‘stoïcijnen’ hoort, dan moet je misschien wel meteen denken aan ‘stoïcijns zijn’, dat vaak een beetje een negatieve bijklank heeft. Dat zou me ten minste niet verbazen, want dat dacht ik zelf ook, toen ik er voor het eerst over hoorde. Maar de Stoïcijnen, wijsgeren uit het oude Griekenland, hingen een levensfilosofie aan die verrassend veel lijkt op de filosofie van fans fan financiële vrijheid. Want, zo zeggen ze: als je een goed en betekenisvol leven wilt hebben, dan moet je afrekenen met je onverzadigbaarheid. Oftewel: je moet dan ook eens ‘genoeg’ hebben. En genoeg zijn.
In dit artikel:
Willen wat je hebt, in plaats van hebben wat je wilt
De Stoïcijnen zagen het best heel helder. Zij vonden het belangrijk dat mensen leerden te willen wat ze hebben, in plaats van dat ze steeds nieuwe dingen aan het najagen waren. Want als je iets wilt en je hebt het, dan komt er meestal weer iets voor in de plaats. Misschien wilde je bijvoorbeeld twee jaar geleden wel die mooie nieuwe telefoon. En nu ben je daaraan gewend, wordt hij eigenlijk een beetje traag en is hij niet zo mooi meer. Je wordt wat ontevreden en wilt eigenlijk weer een nieuwe.
Als je echter blij bent met wat je hebt, dan heb je niet steeds de behoefte aan wat nieuws. Je waardeert wat je hebt en bent daar tevreden mee.
En om dat aan te leren, hebben de Stoïcijnen een aantal tactieken ontwikkeld, waarvan ik deze twee wel het meest opvallend vond:
- Ze houden zich bezig met negatieve visualisatie. Nu ben ik normaal niet zo van het negatieve, maar hier zit wel iets in. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat je iets dat je nu wel hebt, niet meer zou hebben. Wat als je bijvoorbeeld geen benen zou hebben. Hoe zou je leven er dan uitzien? Waarschijnlijk zou het heel wat moeite kosten om je leven opnieuw in te richten, maar uiteindelijk kom je er wel. Je hebt geen benen, maar je bent niet dood. En als je dan je ogen weer open doet… Heb je gewoon een goed stel benen! Klinkt doodeenvoudig, maar het helpt wel om je even te realiseren wat je hebt.
- Experimenteren met ongemak. Wij maken het onszelf het liefst zo gemakkelijk en comfortabel mogelijk, maar daardoor hebben we ook sneller last van dingen. Als je altijd bij de hete verwarming zit, dan heb je het al snel koud. Maar als je jezelf af en toe even prikkelt en bijvoorbeeld de verwarming op een dag in de winter niet aan doet, dan blijkt je lijf daar verrassend goed mee om te gaan. Bovendien maak je onbewust je comfort zone een stukje groter én hoef je weer iets minder bang te zijn voor ongemak.
Ratio boven emotie
Een andere wijze boodschap die de Stoïcijnen in hun leer hebben opgenomen, is dat we niet zoveel zouden moeten vinden van anderen en wat ze over ons zeggen of denken. Als iemand iets lelijks over je zegt, dan kun je je daar druk om maken. Maar is dat nodig? De Stoïcijnen zeggen van niet. Want het is waar, en dan kun je blij zijn dat iemand je erop wijst. Of het is niet waar, en dan kun je maar beter denken: diegene weet niet beter. Verlaag je dan vooral niet tot hetzelfde niveau en neem je ‘wraak’ door vooral een nóg mooier leven te leiden.
Kortom; de Stoïcijnen hechten veel waarde aan ratio. Niet omdat ze emoties niet belangrijk vinden, maar omdat ratio kan helpen om emoties vooral een positieve lading te geven.
Hoe past het Stoïcisme binnen financiële vrijheid?
Het Stoïcisme sluit op verschillende manieren aan bij het nastreven van een financieel vrij leven. Zo stimuleert het bijvoorbeeld tot een zuinige levensstijl. Je bent blij met wat je hebt, je ontleent je waarde niet aan de spullen die je hebt en je voelt niet de behoefte om ‘mee te doen’. Dat kan je behoorlijk wat geld besparen.
Bovendien moet je het niet erg vinden om af te wijken. Om je eigen route te volgen. Om misschien niet naar dezelfde plek op vakantie te gaan als iedereen, dezelfde auto te rijden of in een even groot huis te wonen. Als je financiële vrijheid nastreeft, dan combineer je dat vaak met andere waarden. Denk aan minimalisme, kleiner wonen, minder werken en meer tijd voor de dingen en mensen die jij belangrijk vindt. En hoewel het lijkt of er steeds meer mensen komen die daar net zo over denken, zijn we toch nog wel een beetje in de minderheid. En dan moet je best sterk in je schoenen staan.
Het stoïcisme helpt je om niet té emotioneel te worden. Om impulsaankopen te weerstaan, omdat je ineens niet allerlei positieve gebeurtenissen toeschrijft aan een bepaald product. Want nee, je leven wordt niet beter met die ananassnijder. Meestal niet, ten minste. En als je je impulsen onder controle krijgt en je emoties wat meer de baas wordt, dan zul je merken dat het ineens een stuk makkelijker is om in de richting te bewegen die écht goed voor je is.
Leren
Een ander belangrijk onderdeel van het stoïcisme is leren. Des te meer je weet, des te betere beslissingen je kunt maken. En des te minder je je laat leiden door emoties, zoals angst. Als je je bijvoorbeeld verdiept in hoe de markt werkt, dan ga je geen Bitcoins kopen op het moment dat iedereen dat doet (want: veel te duur), maar verkoop je je aandelen ook niet op het moment dat de markt dipt (want: hij gaat ook weer omhoog). Maar voor je dat kunt doen en de emotie uit zoiets kunt halen, moet je wél weten hoe dingen werken.
Zelfverbetering en zelfredzaamheid zijn belangrijke principes binnen het stoïcisme. Niet omdat je beter moet zijn dan een ander, of geen hulp van een ander mag accepteren, maar omdat je met die insteek veel meer geneigd bent om te leren. En omdat je op die manier ook anderen veel meer kunt leren!
Tijd voor een vleugje stoïcisme?
Volgens de Stoïcijnen ligt de ultieme vrijheid van mensen niet in wat er wel of niet gebeurt, maar in hun reactie hierop. En dat is iets dat je in je eigen leven op verschillende manieren kunt toepassen. Hoeveel dingen doe jij momenteel omdat ze ‘sociaal geaccepteerd’ zijn? Of omdat je het gevoel hebt dat ze ‘moeten’? Wat voorbeelden die ik in mijn eigen omgeving wel zie (of zelf ervaar):
- Een steeds groter huis kopen
- Een steeds luxere auto kopen
- Elk jaar op vakantie (of nog vaker)
- Kinderfeestjes organiseren waarvan de kosten de pan uitrijzen
- Heel veel werken, zodat je wat ‘bijdraagt’
Al die dingen kunnen je van je vrijheid beroven. Je doet dan namelijk niet helemaal wat je zélf wilt en dat kan leiden tot gevoelens van frustratie of onmacht. Wat nu als je die gevoelens niet zou hebben? Of beter nog: als je helemaal niet de behoefte voelde om die dingen te doen? Als je het idee hebt dat je hierin nog wel wat stappen te zetten hebt, dan zou ik denken: verdiep je hier eens in. Ik weet zeker dat je er wat uit kunt halen!
Nog even mijn dagboekje, mogelijk is er ook een Nederlandse versie van in de bieb te vinden:
Heb jij wel eens van het stoïcisme gehoord? Spreekt het je aan?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Dank je wel voor de tip. Helemaal in mijn straatje :-).
Graag gedaan 🙂
Ja ik heb daar zeker wel van gehoord. Ik heb er geloof ik zelfs een boek over gereserveerd in de bieb.
Ik ben benieuwd wat je ervan vindt!
Ja interessante materie. Ik heb een ander boek van deze schrijver in de bieb gevonden, helaas niet degene die jij hebt. Als je een consuminderaar (niet degene die zoveel mogelijk voor zo min mogelijk geld wil hebben en daardoor goedkope, slechte waar koopt) en/of minimalist bent komen veel van deze begrippen al automatisch tevoorschijn. Minder willen, tevreden zijn met wat je hebt, kijken naar hoe het ook minder zou kunnen zijn, je minder aantrekken van war anderen van je denken enz. Dit zijn dingen die je niet opeens in je leven in kunt bouwen, dat gaat geleidelijk aan en ik vind dat het je veel brengt. Je leven wordt er zoveel eenvoudiger, prettiger en rustiger van. Ik zou mezelf zeker geen stoicijn willen noemen, daarvoor ben ik soms toch nog wat te opvliegerig, maar ik merk dat dit ook steeds beter gaat en ik minder snel boos wordt. Ik denk dat dit steeds beter zal gaan. Zeker de moeite waard ze verder in te verdiepen.
Hij heeft inderdaad sowieso nog één boek geschreven! Die staat nog op mijn leeslijstje, dus als je toevallig al weet of dat ook een aanrader is, dan hoor ik het graag. En het blijft inderdaad een beetje een ‘work in progress’ voor sommige dingen maakt het (voor mij althans) ook weer verschil wanneer je het leest. Elke dag zo even iets om over na te denken, is dan wel heel fijn. Maar goed, je slaat ook wel eens dagen over, dus met dit boekje kan ik makkelijk jaren doen, zonder dat ik ooit het idee heb van ‘Oh, dat heb ik al gelezen’. Op internet kun je trouwens ook heel veel vinden over deze ideeën. Des te meer ik erover lees, des te meer ik ook vind dat het eigenlijk heel erg mooi aansluit op de dingen waar ik mee bezig ben (of beter in zou willen worden, zoals die emoties wat meer onder controle houden 😉 ).
Ja ik heb er ook al meer over gelezen maar sommige boeken zijn gewoon minder toegankelijk omdat ze al oud zijn. Sommige dingen als opvliegerigheid (in mijn geval) of bijvoorbeeld jaloersie zijn vaak lastig uit te bannen omdat ze toch als een soort basisreactie uit ons reptielenbrein komen. Die reactie is er vaak al voordat je er erg in hebt. Als je er dan later over nadenkt met hersens wat later uit de evolutie zie je wel wat er verkeerd ging maar dan is het al gebeurd. Ik hooo die eerst basisreactie wat te kunnen temmen, het lukt steeds beter. ?
Dit vind ik ook een heel fijn boek hierover:
https://www.goodreads.com/book/show/5617966-a-guide-to-the-good-life
Het is, samen met de echte ideeën uit bijvoorbeeld het boeddhisme, waarmee het veel raakvlakken heeft, iets dat op school onderwezen zou moeten worden vind ik. Als we het nu allemaal eens zo zouden bekijken, dan zouden we elkaar niet zo de hersens inslaan en ons laten leiden door jaloezie en hebzucht.
Mooie leestip, dank je! Die ga ik even bekijken 🙂 Wat ik er zelf best bijzonder aan vind, is dat veel van dit soort ideeën ook gewoon heel logisch klinken voor mij, terwijl ik voor veel mensen waarschijnlijk meer een praktisch ingestelde kapitalist ben, dan een ‘linkse hippie’, om maar even lekker te generaliseren. Dan moet er toch wel wat in zitten?
“ Neem een geit “ Joodse wijsheid die hier raakvlakken mee heeft .