Je brood verdienen, in je levensonderhoud voorzien; in het Engels vatten ze dat allemaal samen onder ‘making a living’. Klinkt heel logisch, toch? Vicki Robin en Joe Dominguez, auteurs van Your Money or Your Life, denken daar heel anders over. En om eerlijk te zijn, ben ik het best wel een beetje met ze eens: de uitspraak ‘making a living’ is – zeker in deze tijd – behoorlijk ironisch.
In dit artikel:
Making a dying
In hun boek (waarvan je de Nederlandse versie op mijn pagina met Favorieten gratis kunt downloaden), schrijven ze het volgende:
‘How many people have you seen who are more alive at the end of the work day than they were at the beginning? Do we come home from our ‘making a living’ activity full of more life? … Where’s all the life we supposedly made at work? For many of us, isn’t the truth of it closer to ‘making a dying?’
Oftewel: hoeveel mensen ken jij die aan het einde van hun werkdag meer leven in zich hebben dan ervoor? Als we de hele dag bezig zijn met dat ‘leven maken’, hoe komt het dan dat we na een dag of week werken vaak eerder uitgeput en leeg zijn, dan levendig? En waarom geeft de vrijdagmiddag over het algemeen een veel beter gevoel dan de maandagmorgen?
Je dagindeling
Denk er eens over na: hoe ziet jouw dagindeling eruit op een gemiddelde werkdag. Word je wakker met de wekker? Ren je hard om jezelf klaar te maken voor werk? Voor veel Nederlanders is dat de dagelijkse werkelijkheid. Misschien rijd je vervolgens de file wel in. Aangekomen op je werk, open je je mail en elke dagindeling die je tot die tijd voor ogen had, is meteen van tafel. Vervolgens is het misschien wel een aaneenschakeling van vergaderingen, deadlines, het tevreden houden van je baas, je klanten, je collega’s, enzovoorts. Dan kun je even lunchen, om vervolgens op dezelfde manier door te gaan. Als je het slecht treft, dan kun je ook nog te maken krijgen met extra psychische druk. Als je niet goed matcht met je collega’s, als je baan op de tocht staat of als je je werk eigenlijk helemaal niet leuk vindt. Na zo’n dag kom je thuis. Misschien pers je er nog een gezonde maaltijd uit, misschien niet. Je ontspant door wat te Netflixen, gaat uiteindelijk naar bed omdat je de volgende ochtend weer vroeg op moet. En de volgende ochtend is het weer hetzelfde liedje.
Als je het zo bekijkt, is ‘making a living’ eigenlijk ontzettend ironisch. Want de manier waarop we inmiddels doorgeslagen zijn in de focus op werk, zorgt ervoor dat het juist veel meer te maken heeft met ‘making a dying’.
Lees ook: Minder werken en de economie
Wat is leven?
Tegelijkertijd is er natuurlijk ook een andere vraag die naar bovenkomt als je het hebt over ‘making a living’. Want het kan natuurlijk zijn dat het werken wat kleine offers vraagt, zodat je dat alsnog dat ‘leven’ kunt maken.
Als ik denk aan ‘leven’, dan denk ik vooral aan positieve dingen. Aan energie hebben, fit zijn, aan goede relaties, dingen doen waar m’n hart ligt, nieuwe dingen ontdekken, groei, reizen, leuke dingen en nog veel meer. Als je dat soort dingen kunt doen, dan heb je het volgens mij mooi voor elkaar.
Maar: als ik dan kijk naar de impact die werk heeft, met name op de momenten dat ik daar nóg minder goed grenzen in kon stellen, dan levert dat making a living juist het omgekeerde op. Een gebrek aan tijd, waardoor eigenlijk kort gezegd helemaal geen ruimte is voor al die positieve dingen. Geen ruimte om te werken aan gezondheid, relaties of leuke dingen.
Tegelijkertijd is dat geld dat je met werken verdient wél ontzettend handig om die prettige dingen te realiseren. Bovendien denk ik dat ‘werken’ op zich ook goed is voor mensen. Het geeft structuur, er komen dingen tot stand en het geeft eigenlijk een heel duidelijk kader voor groei. Althans, dat kan het geven.
Het antwoord
Zo langzamerhand begin ik steeds meer tot een soort antwoord op dit ‘vraagstuk’ te komen. Op de vraag hoe je ervoor kunt zorgen dat als je bezig bent met ‘making a living’, je ook écht daarmee bezig bent. En niet stiekem werkt aan ‘making a dying’.
Onlangs las ik ergens twee mooie punten, die daar een belangrijke rol in spelen. Het eerste is je geld onder controle krijgen. Werken is in veel gevallen je tijd ruilen voor geld. Tijd ben je kwijt als je het eenmaal ‘uitgegeven’ hebt, maar geld kun je opsparen. Als je je geld onder controle houdt, dan kun je je misschien wel veel meer tijd veroorloven. Dat sluit ook mooi aan bij wat ik vorige week schreef over de 4%-regel én de reacties die daarop kwamen. Je hébt geen miljoenen nodig om financieel vrij te zijn, dus je hoeft in feite ook niet oneindig je tijd te ruilen voor geld.
Het tweede punt is dat hele idee van tijd ruilen voor geld. Is dat eigenlijk wel nodig? Ik werk voor mezelf en in theorie werk ik dan voor geld. In de praktijk kan ik best veel kiezen. Ik kan kiezen welk werk ik wel of niet aanneem, ik kan ervoor kiezen om hier nu om 5:47 achter de computer te zitten, maar ik kan er ook voor kiezen om straks, na het schrijven van dit artikel, nog even te gaan liggen. Ik kan ervoor kiezen om overdag lekker buiten te werken, of om te stoppen als ik genoeg verdiend heb voor die living.
Someday never comes
Moet iedereen dan ondernemer worden? Dat zal je mij niet horen zeggen. Om eerlijk te zijn denk ik niet dat dat voor iedereen echt het meest optimale carrièrepad is. Bovendien is het ook een carrièrepad waarin je jezelf en je grip op tijd héél gemakkelijk kunt verliezen. Het idee van ‘kunnen stoppen wanneer je klaar bent/genoeg hebt’ is natuurlijk heel makkelijk, maar in de praktijk is dat vaak anders. Toen ik nog een hoge hypotheek had, moest die wel betaald worden. En als ondernemer heb je minder zekerheden en is de verleiding heel groot om te denken: ik werk me nu te pletter, zodat het straks niet hoeft. Toen leek dat heel realistisch. Nu hoor ik meteen dat liedje van Creedence Clearwater Revival in m’n oren: Someday-ay-ay never comes.
Hosselen
Maar: wie zegt dat je je geld moet verdienen met activiteiten die je ook veel kosten? Je kunt misschien wel veel meer hosselen. Of misschien is er wel een leuke baan te vinden of te bedenken die (meestal) helemaal niet aanvoelt als werk. Als je dan toch een X aantal uur daarin wilt investeren, is het dan niet veel fijner als je die tijd niet uit hoeft te zitten, maar als die tijd je echt de energie geeft om daarna óók nog te leven?
Daarom zou ik jou (en daarmee eigenlijk ook mezelf) dit mee willen geven: sta je wel genoeg stil bij hoeveel tijd je in je werk steekt, wat dat het oplevert en of dit het wel waard is dat je bijvoorbeeld de halve week onder spanning staat. Of ervoor zorgt dat je eigenlijk geen tijd hebt om leuke dingen te doen? En kijk je wel genoeg naar de mogelijkheden om daar balans in aan te brengen, of ben je juist té hard bezig met making a living, dat je vergeet om daadwerkelijk te leven?
Hoe sta jij daarin?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Ik weet niet hoe jij dat doet, maar ik sta PRECIES stil bij hoeveel ik werk en hoeveel tijd ik besteed daaraan. Ik houd namelijk een urenadministratie bij. Al mijn uren schrijf ik weg onder projecten of onder overhead, en ook mijn overhead specificeer ik.
Bijvoorbeeld: administratie, netwerken, acquisitie. Vroeger had ik ook nog werkzaamheden als “HRM” en “inkoop”. Nu ik geen personeel meer ben heb ik vanzelfsprekend minder taken.
Dat je tot op een bepaalde hoogte zelf kunt beslissen wannéér je werkt: om half zes ’s morgens of om 11 uur ’s avonds, vind ik het grootste voordeel van zelfstandige zijn. Zeker nu ik thuis werk, ervaar ik dat zo. Werk en privé lopen geruisloos in elkaar over, als ik even niet zo productief ben, ruim ik even de vaatwasser uit.
Ik heb ook in loondienst gewerkt, ik deed toen in de basis hetzelfde werk als nu. Ik heb ook een kantoor gehuurd en daar met een club mensen mijn werk uitgevoerd. Toen ik in loondienst was, was ik ervan overtuigd dat dat een beter leven was dan zelfstandige zijn. Immers: “Als je zelfstandige bent, ben je nooit echt klaar met werk”. Dat was echter een illusie. Als je middenin een bepaald project zit, met strakke deadlines, dan ben je daar ’s avonds net zo goed mee bezig wanneer je in loondienst bent. Ook toen ik mijn eerste kantoor huurde deed ik dat om werk en privé gescheiden te houden. Maar met de deur die ik dicht deed, ging mijn werk toch echt wel met me mee.
Ik heb werk nog nooit zó als “even wat investeren in mijn inkomen” ervaren dan nu, nu ik thuis werk. Je werk bepaalt in zekere zin werkelijk wel wie je bent, net zoals je altijd moeder bent, of dochter, partner of beste vriendin. Of vrijwillige sporttrainer. Ook als je je moeder of kind niet ziet en er niet (actief) mee bezig bent, bepalen deze relaties wie je bent en je werk doet dat ook.
Werken is meer dan alleen maar genoeg geld verdienen om van te leven. Dat denk ik echt…..
Dat zelf bepalen wanneer je werkt is inderdaad een heerlijk voordeel. Ik ben na het schrijven inderdaad nog even in bed gekropen en als het zonnetje straks écht doorbreekt, dan ga ik mooi naar buiten. Is het druk, dan met de laptop, anders met een boek. Als ik bij een baas werkte, denk ik dat dat niet zo makkelijk kon.
Tegelijkertijd zie ik wél een heel duidelijk verschil tussen loondienst en ondernemerschap voor wat betreft het ‘klaar zijn’. Dat kan natuurlijk liggen aan het werk dat je doet, maar de ondernemers die ik ken, zijn vrijwel altijd met hun werk bezig, terwijl de mensen die ik ken met een loondienstbaan, prima de deur achter zich dicht kunnen trekken. Ik denk zelf dat je dat makkelijker doet met de (schijn)zekerheid van een vast inkomen, maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat dit nu geldt voor mijn omgeving, maar dat het heel anders zou zijn als ik in de Randstad woonde. Dat vind ik dan soms wel eens pittig, omdat dan ook niet altijd begrepen wordt dat jouw werk dus niet stopt op het moment dat het 5 of 6 uur is, of het weekend is. En dat het niet altijd zo is dat je op zo’n moment kunt stoppen, omdat er soms gewoon dingen écht af moeten.
Hm nou toen ik in loondienst werkte, checkte ik tijdens mijn vakantie ook gewoon mijn zakelijke email. Ik werkte ook regelmatig op een zaterdag aan een rapport, wanneer er een deadline was en ik was niet de enige die dat deed. Wel een verschil: ik kon projecten overdragen en was dus qua planning wat zekerder…
Ik kan me ook voorstellen dat bijvoorbeeld artsen zich in hun vrije tijd ook nog druk kunnen maken over een hele zieke patiënt, en juffen over een lastige situatie van een leerling…. en dat sommige managers in het weekend gewoon toch even verkoopcijfers checken en zo.
Ik werk veel voor ambtenaren en voor hen is vrij ook echt vrij. Dat geldt dan voor mij ook, enigszins. Zo leun ik als zelfstandige op de bedrijfscultuur van mijn opdrachtgevers. Wanneer ik bezig ben met een opdracht van een commercieel, sturen mijn opdrachtgevers mij net zo makkelijk een email om 11 uur ’s avonds als andersom….
Ik denk dat het een achterhaald idee is dat in loondienst betekend dat je geen vrijheid hebt in wanneer je werkt. Er zijn zat bedrijven (maar ook de overheid, waar ik zelf voor werk) waar je hele ruime vensters hebt om te werken. Bij mijn werkgever kan dat vanaf 6.00 – 24.00. op kantoor tussen 6.00 en 20,00 op werkdagen. Ook werk ik regelmatig op dagen die ik als niet werkdag heb staan. Dat scheelt verlof nemen en geeft ruimte om op een werkdag met dochter op stap te gaan of naar gewoon ff niets te doen. Zelf ga ik op dinsdag en donderdag naar de sportschool tijdens werktijd. Ik ben dan een ruim uur weg en dat half uur extra werk ik gewoon op een ander moment. Er zijn zat beroepen waar een rooster heilig is maar zeker ook zat waar het heel flexibel kan en mag.
Dat is wel heel fijn, dat je werkgever zoveel ruimte laat! Als je baan zich daarvoor leent is dat natuurlijk ideaal. Bij vriendinnen die in (vaak grotere) kantoren werken zie ik dat ook regelmatig, maar vriendinnen die bijvoorbeeld in een winkel werken, zijn weer veel meer gebonden aan bepaalde openingstijden. Zoveel flexibiliteit zou mij bijna doen overwegen om alsnog in loondienst te gaan 😉 Bijna dan hè..
Ik vind het altijd knap als iemand als zelfstandige gaat werken met alle onzekerheden die daarbij komen, ik zou het niet kunnen. Ben blij met mijn vaste baan.
Wat je zegt over je realiseren hoeveel je werkt en hoeveel plezier je er eigenlijk in hebt, is een belangrijke. Je gek werken en gek sparen voor ‘later’ is voor mij geen goede strategie. Ik zie het om me heen, mensen die heel veel verdienen maar daar ook veel stress van meepakken. Buiten het feit dat dat constant onder stress staan niet gezond is, en waarschijnlijk gewoon je leven bekort, is het gewoon handiger om met minder geld tevreden te zijn en daardoor dus minder te kunnen werken. Je geniet dan al vroeger van meer vrije tijd en je levenskwaliteit gaat omhoog, hoe leuk je je werk ook mag vinden.
Bijkomend voordeel is nog dat je minder nodig hebt en dus minder koopt, reist, verspild, daar doe je het milieu en de aarde ook nog een plezier mee. Ik heb het minder werken langzaam oogebouwd in de zin dat ik er steeds een wat mindr ging werken en heb daar mijn levensstijl op aangepast. Ik zal niet zeggen dat ik een gemiddeld mens ben, want ik leef heel somber, maar iedereen kan daar zijn eigen vorm in vinden. Maar blijft is dat je gek werken voor spullen, vakanties en belevenissen je op den duur geen geluk brengt, al is het alleen maar omdat je overal aan wendt en dus steeds meer nodig hebt om tevreden te zijn.
Hahaha, somber nee joh, dat moet sober zijn. 😉
Ja, je krijgt dan al snel een soort lifestyleinflatie. Ik las toevallig vandaag bij Zuinigaan nog een berichtje over of het leven duurder was geworden. Daarin stipte ze ook aan dat er vroeger veel dingen helemaal niet waren. Nu heb je een auto, internet, een mobiel en bijbehorende kosten. We vinden veel meer ‘gewoon’, maar moeten daar ook extra voor werken. En je kunt je afvragen of dat het waard is. Jij leeft volgens het gemiddelde misschien sober, maar ik denk dat jij wél een stuk relaxter door het leven gaat én je hebt natuurlijk straks je vroegpensioen. Bovendien krijg ik bij jou nooit de indruk dat je jezelf nu écht dingen ontzegt. Dus inderdaad: win-win-win. Met minder (geld) tevreden zijn, vroeger genieten van meer vrije tijd en meer levenskwaliteit.
Ik vind het wel bijzonder om te lezen dat werken zou kunnen betekenen dat ‘je de halve week onder spanning staat’. Ik werk veel. En ik besteed ook veel tijd aan mijn werk. Als ik het gevoel zou hebben dat ik ‘de halve week onder spanning zou staan’, zou ik ander wek gaan zoeken. Ik vind mijn werk heel erg leuk, het levert mij een goed gevoel op. Meer dan het huishouden, luieren, sporten o.i.d.
Maar ik heb ook veel energie. Dus naast het werk doe ik het huishouden (al besteed ik daar de dingen die ik niet leuk vind uit aan een huishoudster), onderneem leuke dingen met man en kind, werk in mijn moestuin, ga naar vrienden of familie, doe vrijwilligerswerk etc.
Ik kijk wat anders naar tijd en balans werk/privé. Ik kijk naar de hoeveelheid energie die ik heb en hoe ik deze wil verdelen. Wat vind ik allemaal leuk om te doen? En als ik een periode even wat minder energie hebt (dit komt zo voor) dan kijk ik hoe ik dit oplos. Heb ik een hele leuke opdracht en even geen zin om het huishouden te doen? Dan vraag ik of de huishoudster wat vaker komt of gaan we wat vaker uit eten. Heb ik geen zin in een nieuwe opdracht? Dan besteed ik zelf wat meer aandacht aan mijn huishouden, of de moestuin, waardoor de kosten voor eten/huishouden flink dalen. Dat is een luxe manier van kijken, dat besef ik me. Maar ik heb er dan ook al 25 jaar werk op zitten en weet inmiddels waar ik goed en niet goed in ben en hoe ik mijn werk om kan zetten in inkomen. En dat kan best, ook als je in de ‘softe sector’ werkt. Ik heb voldoende vertrouwen in ‘overvloed’. Overvloed in tijd, inkomen, opdrachten, fijne contacten, leuke momenten etc. Maar ik ga dan ook wel heel bewust om met mijn tijd. Maar ook met mijn geld. Met mijn vrienden en familie, gezin. Kortom: met mijn energie.
Dat je inmiddels weet waar je wel en niet goed in bent en hoe je je werk kunt omzetten in inkomen, blijkt inderdaad wel. Op deze manier heb je het mooi voor elkaar, super! Ik denk dat het kijken vanuit een soort energie-oogpunt een hele goede is. Dat sluit heel mooi aan bij wat mijn business coach me onlangs adviseerde. Die gaf aan dat zij zelf elke dag bedacht: hoe wil ik me vandaag voelen? En wat moet ik ervoor doen om dat te realiseren? Als je je goed wilt voelen, dan begin je de dag niet met tegenzin, want dat schiet niet op. Daarnaast is het belangrijk om ruimte te houden voor de dingen die je energie geven, zodat dingen die misschien wat minder leuk zijn, ook anders aanvoelen. Zij gaf bijvoorbeeld aan: begin de dag gewoon eens met sporten, lezen en andere dingen die je fijn vindt. Dan begin je misschien iets later met de werkdag, maar heb je én al veel gedaan waar je een goed gevoel van krijgt én je beleeft je werkdag heel anders.
Gewoon even wat kwartjes die extra vallen naar aanleiding van jouw reactie.. Ik ga er nog eens verder over nadenken, over of ik inderdaad ook bewust genoeg met mijn energie in het algemeen omga.
Mooie oefeningen van jouw coach! Ga ik ook eens mee stoeien. Ben ook heel benieuwd naar jouw ervaringen met een business coach. Zou je daar ook eens over willen schrijven?
Ja, dat is een goed idee! Ik had er al wel eerder aan gedacht, maar wist nog niet zo goed hoe ik daar dan vorm aan kon geven. Ik ga er in ieder geval op broeden 🙂
I agree! Ik denk serieus dat we met zijn allen flink zijn doorgeslagen wat werken betreft. Als je al kijkt naar nog niet eens zo tig veel jaar geleden dat de man zorgde voor inkomsten en dat daarvan gewoon geleefd werd door een heel gezin. Nu werken de vrouwen vaak ook en ‘komen ze nog geld te kort’.
Onze eisen zijn zo hoog geworden, niet alleen aan de ander, aan de maatschappij, maar ook wat we willen kopen. We willen teveel met zijn allen.
En veel mensen realiseren zichzelf dat niet eens. Omdat we daar allemaal heel langzaam naartoe gegroeid zijn. Maar ik ben inmiddels wakker geworden gelukkig en dat scheelt me enorm veel geld!
Ik ben wel voor meer vrije tijd om ook nog iets leuks te kunnen doen, al is het maar even een stuk wandelen met vrienden en lekker kletsen. Kost geen geld, maar geeft wel een goed gevoel!
Dat is ’t ‘m inderdaad net: het is allemaal zó langzaam en geleidelijk gegaan, dat we soms niet eens meer zien hoe ‘luxe’ (materieel gezien dan) we het hebben. Dus dan is het ook weer niet zo dat je voor dat werken een enorm gevoel van dankbaarheid hebt ofzo. Het zorgt juist vaak alsnog voor een extra gevoel van ’te weinig’.
Ja ik verdien zelf niet zo veel geld, dus ik moet alsnog lang voor dingen sparen, waardoor ik wel weer extra blij ben wanneer ik ze dan eindelijk heb. Omdat ik er dan écht moeite voor gedaan heb en er trots op ben dat het me weer gelukt is. Dus uiteindelijk ben ik er wel blij mee. Dat slaat dan vooral op elektronica zoals laptop en telefoon.
Maar kleding en schoenen kopen bijvoorbeeld daar heb ik dat dan weer niet mee. Ik ben dan wel blij met het kledingstuk zelf, maar ik blijf het zonde vinden van mijn geld op de een of andere manier. Ik ben inmiddels over het algemeen wel vrij snel tevreden en dat geeft wel echt een heel goed gevoel.
Ik heb je berichtje nu even ‘gescand’ (after lunch dippie haha) maar ga ‘m zeker nog even rustig lezen op een ander tijdstip. Ik vind het in ieder geval heel tof dat je die 2 boeken gratis en voor niets aanbiedt aan je lezers!
De linkjes hoor 😉 De auteurs zijn zelf zo vriendelijk geweest om ze openbaar beschikbaar te maken!
Ik heb deze week net de 2018 versie van het boek gelezen, heel interessant. Making a dying, inderdaad.
Oh, is er weer een nieuwe versie? Ga ik ook eens naar kijken! Ik heb haar (Vicki) laatst in een podcast gehoord, ook erg leuk.
Leuk dat lezers altijd geweldige banen hebben, zonder stress, waar ze fluitend naar toe gaan. Ik ken toch niet veel (geen) mensen die zo graag werken in het echte leven.
Een leestip: Escape Everything van Robert Wringham.
Hier meer een soort verkapt pensioen: liever nu leven met minder en meer leven, dan sparen voor later terwijl we dan misschien morsdood zijn. Leven met ‘minder’ is niet echt juist: met minder is het leven alleen maar aangenamer. Het is meer leven met minder spullen.
Ik houd van huren. Als de woningmarkt weer inzakt, zijn wij in een maand weg. We zijn vrij. We hebben spaargeld in plaats van 3 ton schuld voor ons eigen huis dat over 30 jaar een keer ons eigen huis zal zijn, mits de overheid zich koest houdt.
Als je stopt met dingen willen (electronica, keukenapparaten, verbouwingen, nog grotere huizen, handige kasten, verre vakanties) heb je heel die baan -half die baan- niet eens nodig. Maar de economie kan niet groeien als jij dat niet wil dus moet iedereen werken, koste wat het kost. Wel, goodbye to all that 😉
Ik kom ze dus ook vrij weinig tegen, dus vandaar dat ik wel denk dat het dan om een minderheid gaat… Leuke leestip, ik heb ‘m op mijn lijstje gezet! Verder ben ik het helemaal met je eens; het is helemaal niet gek om bepaalde ideeën, bijvoorbeeld over spullen, eens te heroverwegen. Is het wel ‘normaal’ en dient het je wel? Overigens schijnt de economie het dus prima te overleven als je een halve baan hebt, maar dan zou het wel prettig zijn als je niet de enige bent. Anders loopt de boel idd weer vast, zie ook: Minder werken en de economie.
Gerlinde dus, niet Ger. Stomme halve auto-aanvulling.
Wat een fijne blogpost zeg. Ik haal echt veel inspiratie uit jouw blog.
In het kader van ‘ga hosselen’; ken je de besloten FB groep ‘The confetti collective’? Hier worden ook wel eens tekstschrijvers gevraagd.