Werken voor de schuldsanering: goed voor de maatschappij?

Werken voor de schuldsanering

Schulden zijn in Nederland best een groot probleem. Ongeveer 40 procent van de Nederlanders heeft ermee te maken en dat aandeel lijkt vooral onder de mensen jonger dan 35 flink toe te nemen. Mijn eigen leeftijdscategorie dus! En die schulden die mensen hebben, kosten de maatschappij ook veel geld. Bijvoorbeeld door een voorziening als de schuldsanering. Het Nibud heeft een aantal jaar geleden berekend dat de maatschappij jaarlijks zo’n 11 miljard euro kwijt is aan kosten voor gezinnen met schulden. Voor dat geld zouden we héél wat kunnen doen in het onderwijs, de zorg of op andere vlakken waar dit nodig is.

Schuldsanering geen duurzame oplossing

Een aantal jaar geleden zaten er meer dan 172.000 gezinnen in de schuldsanering. Gemiddeld wordt er tijdens zo’n saneringsproces 44.000 euro kwijtgescholden. Dat is veel geld. Nu kwam ik van de week terecht op een al wat oudere column van Annemarie van Gaal (helaas werkt de link alleen als je geregistreerd/ingelogd bent), waarin zij schrijft over de schuldenproblematiek in Nederland. Haar stelling is dat de schuldsanering geen duurzame oplossing is. Hiermee verander je het gedrag van mensen namelijk niet. Maar liefst 30% van de mensen die in de schuldsanering hebben gezeten, bouwen opnieuw schulden op. En omdat je na zo’n traject de eerste 10 jaar geen gebruik meer mag maken van de schuldsanering, kunnen daar behoorlijk dramatische situaties ontstaan. Situaties die vervolgens óók weer heel veel geld kunnen kosten.

Lees ook: Ondernemer en in de schulden: hoe werkt dat?

Voor je verder leest, wil ik je iets vragen...

Is jouw geld op voordat je maand voorbij is? Wil je weten wat de beste spaarmethodes zijn?

Overweeg je om aan de slag te gaan met beleggen , maar weet je niet waar je moet beginnen?

Meld je dan nu aan voor mijn inspiratiemail - met content die je nergens anders vindt!

Werken voor de schuldsanering

De oplossing die Annemarie voorstelt is mensen eigen verantwoordelijkheid en handelingsperspectief te geven. Zo wil ze de schulden omzetten in werk, waarbij je bijvoorbeeld voor elke 10 euro schuld een uur werkt. Als je een uitkering hebt, dan kun je dat overdag doen. Heb je al een baan, dan moet je dat naast je baan doen. Daarnaast kan er natuurlijk worden afbetaald van het salaris dat je met je baan verdient.

Het werk dat mensen dan kunnen doen, zou werken moeten zijn dat anders niet gebeurt. Anders zou het misschien weer ten koste gaan van banen van andere mensen. Werk dat zij hiervoor geschikt acht, is bijvoorbeeld het verwijderen van graffiti, parken extra goed schoonmaken of ouderen begeleiden.

Zou dit werken?

Nu vraag ik me af: zou dit écht een oplossing zijn voor de schuldenproblematiek in Nederland? Zou dit ervoor kunnen zorgen dat mensen die in de schulden geraakt zijn, hun eigen verantwoordelijkheid nemen? En zou er zo meer geld overblijven voor andere sociale investeringen, bijvoorbeeld in de zorg?

Ik ben benieuwd.

Hoewel ik absoluut voorstander ben van eigen verantwoordelijkheid en er soms van sta te kijken hoe mensen omspringen met iets als de schuldsanering, is het ook weer niet zo gemakkelijk als het misschien klinkt. In de documentaire Vergeef me mijn schulden, die een poosje terug op tv kwam, wordt dat wel duidelijk. Je komt niet zomaar in aanmerking voor de schuldsanering. En hoewel er zeker situaties van ‘eigen schuld’ bij zitten, zijn er ook buitengewoon veel schrijnende verhalen. Het zijn niet allemaal mensen die jarenlang los zijn gegaan bij de Wehkamp en ‘vergaten’ te betalen. Verre van.

Lees ook: Vergeef me mijn schulden

Mensen laten werken voor het kwijtgescholden bedrag klinkt mooi en zou zeker wat meer geld in het laatje brengen. Maar geldt dat dan voor iedereen? Als jij bijvoorbeeld als alleenstaande ouder al werkt en op die manier je schulden deels afbetaalt. Is het dan wenselijk als je ook alle avonduren en uren in het weekend gaat werken? Wat voor impact heeft dat bijvoorbeeld op je kinderen? Is de kans dan niet groter dat die door gebrek aan opvoeding/ouderlijk toezicht ontsporen en op die manier weer voor extra maatschappelijke kosten zorgen? Vergroot je zo de kans ook niet op extra zorgkosten, bijvoorbeeld door een burn-out?

Natuurlijk zouden mensen niet ‘zomaar’ schulden moeten kunnen maken. En natuurlijk zouden ze die eigenlijk zelf op moeten lossen. Maar blijkbaar is er onderweg tóch iets misgegaan en zit je op een gegeven moment wél in een onhoudbare situatie.

Taboe

Wat op deze manier wel duidelijk wordt, is dat schulden echt een maatschappelijk probleem zijn. Zelfs als je ze niet hebt, krijg je ermee te maken. Simpelweg door via belastingen mee te betalen aan een mogelijkheid als de schuldsanering. Maar misschien zie je het ook wel in je omgeving.

Het vervelende daarbij is dat geld – en helemaal schulden – zo’n onderwerp is dat nog zo erg in de taboesfeer verkeert. Bijna 1 op de 10 gezinnen komt rond van een bedrag dat onder de armoedegrens ligt. Zo’n 4 op de 10 gezinnen hebben te maken met schulden. Niet alle mensen met financiële problemen zitten ook in de schuldsanering. Volgens de statistiekjes kent een volwassen mens tussen de 1000 en 2000 mensen. Laat je er daarvan 100 ‘goed’ kennen. Je vrienden, je familie, je buren, je collega’s. Daarvan zouden dus 10 gezinnen zijn die in armoede leven. 40 gezinnen met schulden. Ik woon in een doorsnee dorp en ken volgens mij ‘normale’ mensen, maar ik zou er zoveel niet op kunnen noemen. Jij wel?

En ik snap best dat je daarmee niet te koop loopt. Maar op die manier bestaat wel de kans dat ook een volgende generatie weer te maken krijgt met een gebrek aan financiële opvoeding. Of dat de problemen veel verder dooretteren dan nodig is. Ik ben heel blij dat er tegenwoordig wat meer aandacht voor is en dat het steeds meer ‘geaccepteerd’ wordt om gewoon te zeggen dat je ergens even niet het geld voor (over) hebt. Toch heb ik het gevoel dat er meer gedaan moet worden. En tegelijkertijd heb ik ook geen idee van wat.

Werken voor de schuldsanering brengt dan misschien een financiële oplossing, maar het helpt lang niet iedereen. En zou er niet juist meer gedaan moeten worden voor mensen uiteindelijk in de schuldsanering terechtkomen?

Wat is jouw visie hierop?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!

Ontdek waar jij geld laat liggen


Adine @ LekkerLevenMetMinder

Nadat ik in 2010 'wakker' werd met een hypotheek van ruim 400.000 euro, tegen 6% rente, gooide ik het roer om. Ik loste in razend tempo zo'n 70.000 euro af, minimaliseerde stevig én ging bewust kleiner wonen. Op Lekker Leven Met Minder deel ik mijn verhaal en schrijf ik over consuminderen, hypotheken, aflossen, sparen, besparen en zuinig leven, maar ook over financiële vrijheid, rust en mijn zoektocht naar een rijk en tevreden leven.

11 Comments
  1. Schulden zijn inderdaad een groot probleem, heb het in mijn omgeving gezien. Het begint bij een achterstand in de zorgverzekering, na een half jaar komen ze bij het CAK. De premie voor alleen de basisverzekering is dan 136,00 dit was eerder nog hoger. Het eigen risico komt daar gewoon nog overheen. Wanneer het dan niet van het salaris afgetrokken kan worden, dan gaat de teller lopen. Achterstanden van 20, 30 duizend euro zijn geen uitzondering. Je ziet het als buren niet, maar de ellende is groot. Ook gevallen van te veel toegekende zorgtoeslag, kind gebonden budget wat terug betaald moet worden geeft vaak problemen. Het geld is gebruikt omdat men het niet te ruim heeft. Terugbetaling kan in gedeelten, maar blijkt vaak lastig. Wanneer de deurwaarder dan komt, dan is het bedrag intussen 1000 euro hoger. De problemen zijn naar mijn mening snel opgelopen sinds de afschaffing van het ziekenfonds en de komst van toeslagen. Maar waar een wil is, is een weg. Schuldsanering zou omgezet moeten worden in degelijke schuldbegeleiding.

  2. Zorgverzekering weg, ziekenfonds terug en zorgtoeslag gebruiken voor het ziekenfonds of direct afhouden van de premie, toeslagen niet terug vorderen wanneer er te veel gegeven het jaar erop minder geven. Schuldsanering omzetten in goede begeleiding men valt anders weer terug. Door het verdwijnen van het ziekenfonds en de komst van toeslagen zijn volgens mij heel veel problemen begonnen.

  3. Ik zie meer in begeleiding van de mensen die zo diep in de schulden zitten. Als ze dus door de schuldsanering maar weinig te besteden hebben is het handiger om ze aan slimme ideeën te helpen, mbt geld uitgeven en koken bijvoorbeeld, die in de toekomst ook nog van pas kunnen komen. Zeker als je al een baan hebt zit je niet te wachten op nog extra uren werken. Arm zijn kost ook veel (geestelijke) energie. Doe je echter niets en zit je thuis op de bank, dan vind ik de handen uit de mouwen steken geen slecht idee. Bij voorkeur op een plek waar je nog wat opsteekt zoals het Consuminderhuis van Annemiek van Deursen. Daar leer je dingen en tegelijkertijd ben je heel nuttig bezig voor anderen. Ook goed voor je zelfwaarde.

    1. O ja, en ook op school moet er meer aandacht besteed worden aan geld en hoe je ermee omgaat. En dit is niet alleen voorbehouden aan de wat lagere opleidingen…

  4. Lastige materie!
    Voor mij zit er een verschil tussen “eigen schuld” en “pech”.
    In het eerste geval vind ik schulden kwijtschelden onterecht. En het lijkt mij ook, hoewel ik daar geen bewijs voor heb, dat die mensen eerder wéér in de schulden raken. Extra moeten werken lijkt mij ook alleen voor deze groep zinvol, een soort leren omgaan met geld.
    Maar de moeder, bijvoorbeeld, die verlaten wordt door een man die blijkt 40.000 schuld te hebben gemaakt en met de noorderzon verdwijnt… die moet absoluut geholpen worden!

  5. lastig voor iedereen die niet kan werken door ziekte oid ? mensen met zieke kids en weet ik t wie er niet kunnen werken om welke reden dan ook.. beter zou zijn echte hulpverlening.. overzicht krijgen.. kijken waar je kosten kan besparen kijken of je wel alle inkomsten krijgt waar je recht op hebt of dat ergens nog potjes zijn etc.. als iemand wel kan werken voor zn schulden alleen maar goed, dat absoluut! zolang er ook maar begrip blijft voor degene die dat echt niet kunnen.. ze komen niet voor niets in de schulden.. mn schoonzus kwam in de ziektewet voor 5 jaar na een auto ongeluk.. werd gekort tot 70% van haar laatst verdiende salaris.. ze was leerling, 21, toen ze t ongeluk kreeg… tja dan krijg jed dus opeens minder dan bijstand.. zal vast aangevuld zijn tot bijstand.. geen idee.. schade vergoeding zat er nauwelijks in.. ondanks dat de dader schuldig bevonden was, beweerde de advocaat dat t blijvend nekletsel niet door de aanrijding kwam ? tja… maar die jaren mocht ze niet werken. heeft gelukkig dankzij haar ouders geen schulden opgebouwd, maar had dus wel gekund als haar ouders haar niet konden ondersteunen…. ? je bent er niet altijd medeschuldig aan, soms komt er simpelweg te weinig binnen en valt er niet meer te beparen.. maar ik vind investeren in hulpverlening en scholing zegmaar dus beter…

  6. Klinkt een beetje als een straf werken voor je schulden. En voor sommige mensen ook wel terecht, van die gevallen die het gewoon niks uit maakt of ze schulden hebben. Maar voor veel mensen die er niks aan kunnen doen zou dan onterecht zijn vind ik.
    Ik denk dat het effectiever is om kinderen op school al lessen te gaan geven over hoe je goed met geld kunt omgaan, wat de belangrijkste rekeningen zijn die je als eerste moet betalen, en hoe je je vaste lasten omlaag kunt krijgen, dat soort dingen.
    En voor mensen die nu in de schulden zitten of erin dreigen te komen; kijk eens samen met hun naar hun vaste lasten en leer ze dezelfde dingen. Wanneer ze op hun vaste lasten niet verder kunnen besparen kun je altijd nog gaan kijken naar hoe er meer inkomsten kunnen komen. Je hoort mensen zo vaak zeggen dat ze niet weten hoeveel erin komt/ eruit gaat, daar gaat het al mis. Wanneer je dat wel weet kun je daar ook naar handelen.
    Plus mensen moeten weten welke rekeningen het belangrijkste zijn. Zoals je huur/ hypotheek, zorgverzekering, gas/ water/ licht. Daarna pas verder gaan kijken. En leer mensen maar dat ze contact moeten opnemen met een instantie wanneer ze een rekening niet kunnen betalen ipv hem onder de bank te schuiven. Altijd aan de bel trekken en om uitstel vragen en erbij vertellen wanneer je wel denkt te kunnen betalen. No shame.
    Ik denk dat veel mensen in dit soort dingen wel goede begeleiding kunnen gebruiken omdat ze het gewoon nooit geleerd hebben. En daarnaast is het handig voor mensen om te leren welke schulden het duurste zijn. En dat bijvoorbeeld roodstand op je rekening je ook geld kost, alles wat geld kost van dat soort dingen daar moet je gewoon zsm vanaf. Dan kun je ook zelf nooit de fout in gaan. En dat mensen weten welke schulden het duurste zijn. Dat dat ergens na te kijken is. Of dat ze leren om dat zelf te checken door te bellen/ mailen met de vraag hoeveel rente het ze kost. En dan alles op een rijtje zetten. Ik denk dat als mensen dat zelf doen (onder begeleiding eventueel) dat ze daar onwijs veel van kunnen leren.

  7. 30% van de mensen bouwt weer nieuwe schulden op na de schuldsanering.

    Als dit getal helemaal klopt, dan betekent dat dus dat 70% van de mensen geen nieuwe schulden opbouwt na de schuldsanering. Die hebben dus wel geleerd van de in het verleden gemaakte fouten. Best een hoog percentage, als je er over nadenkt … hoe vaak ga je als mens niet opnieuw de fout in met bepaald gedrag (roken, drinken, niet sporten enz).

    Nou, dat lijkt me best een mooi percentage, en de moeite waard om toch gewoon de schuldsanering te gaan doen.

    Zo bekijk ik het dan maar.

  8. Ik sta soms echt versteld van de keuzes die mensen maken (diverse tv-programma’s). Zwaar in de problemen en hop nog een vijfde kind erbij, want de pil en het spiraaltje kosten geld en ze zijn tegen abortus. Mensen met een huis vol katten of honden, maar geen haar op hun hoofd die overweegt of het misschien wat minder kan. Mensen die een paar honderd euro per maand wegpaffen aan tabak, want ja, als ze dat pleziertje al niet eens meer mogen behouden … Mensen die schoenen van 150 euro voor hun kind kopen terwijl ze hun huis uitgezet worden, want anders hoort hun kind er niet bij … Leer die mensen eens met een realistische blik naar hun eigen aandeel te kijken en help ze dáárbij. Die hebben educatie nodig! Alleen schuldsanering lost niks op. Je ziet ook heel vaak dat kinderen van mensen met schulden al heel snel zelf schulden opbouwen. En uit eigen ervaring: een ‘vriendin’ die mij nog ca. 2000 euro moest terugbetalen maar – zonder enig overleg – prioriteit gaf aan een dure zeilvakantie in Griekenland, want ja, daar was ze écht aan toe en ik kon blijkbaar wel zonder dat geld. Ik begrijp daar echt helemaal niks van.

    1. Precies, schuldsanering zoals die nu bestaat werkt niet!
      Van vroeger ken ik er ook een aantal, die zichzelf maar diep in de schulden staken en er niet wakker van lagen, sterker nog, als je er iets van zei kwam de opmerking, volgend jaar kom ik toch in de schuldsanering en dan ben ik in 3 jaar van mijn schulden af.
      En daarna beginnen ze gewoon weer opnieuw met schulden maken.
      Ik vond het vaak niet eerlijk dat ik die altijd netjes spaarde en, op de hypotheek na, geen schulden had eigenlijk gestrafd werd, geen kortingen of subsidies en ook nog (vermogens)belasting betalen! 🙁

  9. Schuldsanering is in huidige vorm belachelijk, dat wil niet zeggen dat er geen oplossingen moeten zijn.
    Maar 3 jaar “zuinig” leven en je bent er vanaf is een verkeerd signaal.
    Ademruimte geven zodat men kan betalen op een termijn geeft mensen vertrouwen,
    kennis om niet te hervallen en steun aan volgende generaties.
    Met 18 woonde ik alleen, met 19 ging mijn Budget omlaag vanwege de dienstplicht.
    Ik heb NOOIT schulden gemaakt.
    Mijn ouders vertelde ons, je leent alleen voor een huis. (en zelfs dat niet teveel)
    Met geld omgaan moet je leren, en blijven leren.
    En fouten maakt iedereen, maar ga met je schuldeisers overleggen , als het bedrag nog laag is, niet als de deurwaarder aan de deur staat.
    Dit is gewoon financiële planning, of het over een schuld, of overschot gaat.
    Ik ging met 20 naar een financieel adviesbureau, en die zei, voor ons is je bedrag te laag,
    maar dit is de info die je nodig hebt.
    3 Weken later stond ik met hetzelfde bedrag, en een vracht antwoorde bij het zelfde bureau,
    en de grote baas zat mee te luisteren en genoot van de ambitie.

    De bibliotheek ligt vol informatie en kost (bijna) niets, leer , leer ,leer.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.