Het blijkt een beetje uit de hand te lopen, het “Koop nu, betaal later”-gedrag van jongeren. De reden? Het voelt als gratis kopen. Want besef dat er later alsnog moet worden afgerekend, is er vaak niet. Dat is overigens ook één van de belangrijkste redenen waarom steeds meer jongeren te maken hebben met schulden en geldstress. Maar: daar komt dus een einde aan. Geen koop op afbetaling meer voor jongeren. En dat gaat bepaalde partijen vast een beetje zeer doen.
In dit artikel:
Jongeren mogen eigenlijk sowieso niet kopen op afbetaling
Eigenlijk is het voor jongeren helemaal niet toegestaan om te kopen op afbetaling. Althans; ze mogen dit alleen doen met toestemming van hun ouders of verzorgers. Die zijn namelijk financieel verantwoordelijk voor hun kinderen, tot ze de leeftijd van 18 jaar bereiken.
Toch blijkt er niet zo’n strenge controle te zijn op die leeftijd en kunnen jongeren vrij gemakkelijk doorklikken en alsnog kopen op afbetaling.
En daar wordt behoorlijk gebruik van gemaakt. Door de jongeren, maar ook door betaalproviders zelf.
Zo kwam ik op de website van Buckaroo een stuk tegen over de voordelen van Klarna, waarin specifiek wordt genoemd dat het systeem ‘zeer populair is onder jongeren‘. Gecombineerd met ‘conversieverhogend door lage betaaldrempel’ maakt het natuurlijk heel aantrekkelijk om te implementeren voor webwinkels.
Ik vind daar wel wat van. Niet van dat webwinkels het gebruiken, maar wél dat er specifiek genoemd wordt dat het zo populair is onder jongeren, terwijl zij dus wettelijk gezien niet zonder toestemming gebruik mogen maken van die optie.
Wat is het gevaar van koop op afbetaling?
Het grote probleem met deze vorm van koop op afbetaling bij jongeren, is dat ze vaak niet in de gaten hebben dat ze het ook een keer moeten terugbetalen. Vaak op een moment dat het minder uitkomt. Want ja, jongeren hebben vaak wel een bijbaantje, maar vaak óók onregelmatige inkomsten. Dus die broek betalen die je vorige maand op afbetaling hebt gekocht komt de volgende maand – als je wat meer aan je school moet doen en dus minder werkt – komt dan even niet zo goed uit.
En hoewel sommige jongeren dit wél goed in beeld hebben, is het belangrijk om in de gaten te houden dat het puberbrein hierin ook gewoon een aantal beperkingen heeft.
In de praktijk werden er in 2023 zo’n 600.000 transacties met koop op afbetaling door jongeren gedaan. Ongeveer 13 procent van de gebruikers krijgt te maken met aanmaningskosten en ongeveer 4 procent wordt zelfs doorgeleid naar een incassobureau. Als je weet dat de minimale incassokosten zo’n 40 euro bedragen én je houdt rekening met het minimumloon, dan moet de gemiddelde jongere toch zeker een dikke dag werken om alleen die kosten te betalen. En dan blijft de hoofdsom nog staan.
Overigens geldt het gevaar van koop op afbetaling natuurlijk niet alleen voor jongeren. Inmiddels maken bijna 8 miljoen Nederlanders er gebruik van. Regelmatig is dat niet om eerst even te kijken of het product wel geleverd wordt, maar omdat het financieel beter uitkomt.
Achteraf betalen voor jongeren veel te gemakkelijk
Om achteraf te kunnen betalen, moet je als gebruiker een aantal veiligheidscontroles doorlopen. Een belangrijke daarin is het invullen van je geboortedatum. Maar… je ziet ‘m waarschijnlijk al: die mag je zelf invullen.
Alle ingevoerde gegevens, waaronder je adres, die geboortedatum etc. worden gecontroleerd. Dat gebeurt echter op basis van externe datapunten. Als het meeste dan klopt, kun je gewoon doorgaan. De betaalherinneringen worden in de eerste instantie via de Klarna-app en de mail gestuurd, dus voor je als ouder(s) ontdekt dat je kind flink aan het shoppen is geweest, ben je écht al wel even verder.
Het is nu wel de bedoeling dat de leeftijdscontrole een stuk strenger wordt, zodat het voor jongeren lastig wordt hier zomaar doorheen te komen. Tegelijkertijd heeft op dit moment nog geen van de grote Koop nu en betaal later-bedrijven de leeftijdsverificatie aangepast.
Mooie ontwikkeling
Ik vind het een mooie ontwikkeling dat dit straks een stuk lastiger wordt gemaakt voor jongeren. Ze kunnen gewoon niet altijd de gevolgen overzien. Tegen de tijd dat ze dat wél kunnen, staan ze met 10-0 achter. Want het tikt behoorlijk aan. Je kunt de kleding hebben, het telefoonabonnement, het Spotify-abonnement en ga nog maar even door. Als je dat allemaal weer afzet tegen het onregelmatige inkomen van jongeren én het feit dat het toch zelden om noodzakelijke dingen gaat, dan mogen we onze jeugd daarin wat mij betreft wel beschermen.
En misschien is het helemaal niet gek om dat wat verder te trekken. Want als je als volwassene geen krediet of lening kunt krijgen, kun je alsnog voor grote bedragen inslaan via dit soort systemen. Terwijl je dan waarschijnlijk juist niet draagkrachtig genoeg daarvoor bent – anders had je die lening of dat krediet wel gekregen.
Tegelijkertijd vind ik het zelf soms ook best handig: ik betaal veel achteraf via mijn Euroclix-creditcard, omdat ik dan punten krijg. Ik betaal het wel elke maand af (vooral ook om die dikke rente te voorkomen), maar het blijft een vorm van uitgestelde betaling. En als ik de webshop niet helemaal vertrouw, vind ik het soms ook wel een fijne optie om te gebruiken. Dan ben je je geld in ieder geval niet kwijt als het misgaat. Wat dat betreft is mijn visie dus wellicht ook een beetje hypocriet ;-). Aan de andere kant; ik heb een inkomen en spaargeld, dus als ik een lening of krediet zou willen afsluiten, zou ik dat ook krijgen.
Oh, en ik bedenk me nu: binnen mijn bedrijf bied ik betaling in termijnen óók aan. Dat maakt wel dat bepaalde diensten toch wat toegankelijker zijn, waardoor mensen sneller stappen kunnen zetten en sneller resultaat kunnen krijgen. Die kant is er dan óók nog.
Wat als je kind stiekem op afbetaling heeft gekocht?
Mijn dochter is nog maar drie, dus gelukkig duurt het nog even voor dit probleem hier relevant kan worden. Toch was ik wel even benieuwd naar hoe je aanpak moet zijn als je kind stiekem iets op afbetaling heeft gekocht.
In principe hebben jongeren dus toestemming nodig om iets op afbetaling te kopen. Dat geldt ook voor abonnementsdiensten. Heeft je kind dat gedaan, dan kun je contact opnemen met de verkoper. Die kan eventueel product of de dienst terugnemen en het geld teruggeven.
Voor kleding ligt dat iets anders, zeker als het niet speciaal hele dure kleding is. Dan mocht het kopen op afbetaling nog steeds niet, maar is het niet altijd zo dat de verkoper er niet vanuit mocht gaan dat de jongere toestemming had gekregen.
Natuurlijk kun je dan evengoed contact opnemen met de verkoper en kijken wat er mogelijk is. Kom je er niet uit, meld dan je klacht sowieso bij ACM ConsuWijzer. Zij houden bij welke bedrijven zich niet aan de regels houden.
Daarnaast zit er natuurlijk nog een belangrijk stuk in voorkomen. Praat hierover met je kind, bied eventueel aan dat jullie samen een spaarplan maken voor grotere aankopen. Of spreek af dat de afbetaling via jou kan verlopen. Wees duidelijk over de gevolgen die het heeft, ook voor jou.
Wat vind jij ervan dat dit zo’n probleem bij jongeren is? En gebruik jij zelf eigenlijk wel eens diensten als Klarna?
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Lijkt me toch niet echt alleen een proleem voor jongeren. Vind het sowieso een raar fenomeen. Ik ben nu 63, maar als kind al geleerd als je het geld er niet voor hebt dan koop je het niet. Zeker niet als het gaat om zaken die nu niet perse onontbeerlijk zijn zoals kleding etc. Wel heb ik toen mijn dochter nog jonger was wel eens met haar de afspraak gemaakt dat ze iets mocht kopen maar dan op afbetaling bij mij. Ik kocht het produkt dan voor haar en zij moest mij afbetalen bijvoorbeeld door het in te houden van haar zakgeld. Maar dat bleek in de praktijk dan zo tegen te vallen dat ze het maar een of twee keer gedaan heeft. Want ik was er wel streng in, ze moest het bedrag volledig terugbetalen.