Over het algemeen zijn mensen het er volgens mij wel over eens dat het verstandig is om te sparen. Om een buffertje achter de hand te houden, zodat je niet direct in de financiële problemen komt als er iets gebeurt. Als je auto het begeeft of als je ineens een paar maanden zonder werk komt te zitten. Maar er zit ook een andere kant aan het aanhouden van zo’n buffer. Daarover wordt in de financial independence community veel gesproken. Dat gaat dan om ‘opportunity cost’. Oftewel: wat kost het jou om zo’n buffer aan te houden?
In dit artikel:
Wat je spaart, rendeert niet
Sparen is veilig. Maar over het algemeen levert het niet het meeste rendement op. Zeker niet over de lange termijn. Dat kun je momenteel vrij goed zien; de spaarrentes liggen bijna rond de 0 en als je een beetje een leuke pot bij elkaar gespaard hebt, dan kun je daar bijna nog op toeleggen ook.
Maar sparen geeft wel zekerheid. Je weet zeker dat je X bedrag hebt en dat je dat direct kunt gebruiken als zich een noodgeval voordoet. Daarom geven veel mensen hier de voorkeur aan.
In principe behoor ik ook wel tot die groep, maar ik merk dat er langzaam een verschuiving begint plaats te vinden in mijn brein. Er is namelijk ook nog zoiets als ‘opportunity cost’. En dat kan je bést heel duur komen te staan.
Wat is opportunity cost?
Opportunity cost is het verlies van het ene (of meerdere) alternatieven, als je kiest voor een ander alternatief.
Stel: je bent 18 en kiest een studie. Je twijfelt tussen journalistiek (met als doel journalist te worden, waarbij je maximaal zo’n 60.000 euro per jaar verdient) of rechten (met als doel advocaat te worden bij een klein kantoor, voor een salaris van 200.000 euro per jaar).
Sinds je klein bent, ben je al dol op journalistiek en rechten zou je alleen studeren voor het geld. Je kiest met je hart en gaat dus voor de journalistiek. De opportunity cost van die beslissing is 140.000 euro per jaar.
Bij opportunity cost gaat het alleen om het financiële plaatje. Het is dus niet automatisch zo dat de opties die je het meest opleveren, ook de beste opties voor jou zijn.
Lees ook: Waarom je spaarpercentage belangrijker is dan je inkomen
Sparen vs. beleggen
Het idee van opportunity cost wordt vaak toegepast bij sparen vs. beleggen. Over de lange termijn gezien levert beleggen – historisch bezien – gewoon meer rendement op dan sparen. Dat kan in de komende eeuwen veranderen, maar als je *nu* pak ‘m beet 80 jaar terugkijkt, dan is dat wel het geval.
Als je je geld maximaal voor je wilt laten werken, dan lijkt het dus logisch om het te beleggen.
Al je geld beleggen heeft natuurlijk ook nadelen:
- Je kunt er iets minder snel bij dan bij cash
- Als je het nodig hebt en de markt staat net laag, dan heb je misschien wel een stevig verlies
- Het blijft wél risicovoller dan sparen
Dat zijn voor mij altijd redenen geweest om redelijk behouden te beleggen. Ik vind het fijn om niet ‘gedwongen’ geld op te hoeven nemen, waardoor ik verlies op beleggingen moet pakken. Ik beleg immers voor de lange termijn, dus wil dat geld (en de tijd) écht z’n werk laten doen.
Lees ook: Mijn beleggingsstrategie (en hoe ik van ‘bang’ naar ‘believer’ ging)
Moet je VEEL sparen?
Voor mij is sparen logisch. Het lijkt me verschrikkelijk om niet wat cash achter de hand te hebben. Het is echter misschien wel de vraag of het nodig is om veel geld achter de hand te hebben. En met ‘veel’ bedoel ik dan duizenden euro’s.
In de FI-community worden rondom dit onderwerp de volgende vragen gesteld:
- Hoe vaak komt het voor dat alles in je huis tegelijkertijd stuk gaat?
- Wat is de duurste tegenslag die je ooit gehad hebt?
- Hoe realistisch is het dat je binnen 1 minuut veel geld nodig hebt?
- Wat is je spaarpercentage? Kortom; kun je tegenslagen ook opvangen met je volgende salaris, omdat je daar toch al weinig van nodig hebt om rond te komen?
- Wat doe je als je emergency fund geplunderd wordt voor een noodgeval?
Dat zijn best hele goede vragen. Ik heb letterlijk nog nooit meegemaakt dat er veel dingen tegelijk stuk zijn gegaan in huis. De duurste tegenslag was het lekkende dak, maar dat geld had ik toen ook niet liggen. Dat heb ik toen als een gek bij elkaar gespaard. En de duurste tegenslag daarna, was het vervangen van de wasmachine en de vaatwasser. Dat was toen minder dan 1000 euro.
En dat geld heb ik dus nooit binnen hele korte tijd nodig gehad. Nooit zó snel, dat ik het niet had kunnen overbruggen met een salarisperiode, dingen verkopen of zelfs de tijdelijke inzet van een creditcard.
Als ik te maken krijg met een noodgeval en mijn emergency fund of buffer plunder, dan zal ik dat weer aan moeten vullen. Tenzij ik de kans heel groot acht dat ik in mijn hele leven maar met één noodgeval te maken krijg. En hoeveel anders is het aanvullen van die pot, dan het aanvullen van bijvoorbeeld je beleggingsportefeuille?
Lees ook: Wanneer (en hoe!) stop je met sparen voor een buffer?
Wat kost het je?
Realistisch gezien zou ik dus niet een buffer nodig hebben van 15.000 euro. En als ik het wél nodig zou hebben, bijvoorbeeld omdat ik in een freak accident mijn handen en benen kwijtraak, dan denk ik dat ik met die 15.000 euro misschien ook niet zo heel ver kom. Dan had ik het alsnog beter kunnen beleggen, zodat het hopelijk al (flink) meer was geworden.
Dus dan is de volgende vraag: wat kost het je om zoveel geld aan te houden, ‘voor het geval dat’? Wat is de opportunity cost van jouw gevoel van zekerheid?
Dat blijft natuurlijk een beetje koffiedik kijken. Maar: volgens dit grafiekje van Robeco was het historische rendement in de periode 1900-2014 op spaargeld nog geen 1%, terwijl het op wereldwijde aandelen ruim 5% was. Dat betekent dat je geld per jaar dus in ieder geval 4% méér op had kunnen leveren. 600 euro extra, per jaar. Als je uitgaat van die 15.000 euro. En dat is alleen het eerste jaar, want net als je rente-op-rente hebt, wordt bij dit soort rendementen ook steeds weer van het voorgaande jaar uitgegaan.
In het artikel wordt nog een mooi voorbeeld gegeven voor het verschil tussen opbrengsten bij het investeren of het sparen van 1000 euro in 1997. Die 1000 euro zou op je spaarrekening in 2014 ruim 1500 euro zijn geworden. Een mooi bedrag, zou je denken. Maar als je het belegd had, dan was het zo’n 3400 euro geworden. Je had er echter wel een beetje stevige zenuwen (of een stevige plaat) voor nodig moeten hebben, want in een aantal jaren daalde de waarde van de beleggingen wél onder de waarde van het spaarsaldo.
Gevoel of verstand
En dat is eigenlijk precies de kern van het verhaal: luister je naar gevoel of naar verstand? En waar sta je in deze hele tocht? Ben jij net aan het sparen, heb je nog niet echt vermogen opgebouwd en is je spaarpercentage nog relatief laag? Dan zou ik mooi even lekker doorsparen. Dan heeft een kapotte auto namelijk een hele andere impact op je financiële plaatje dan wanneer je de rekening direct zou kunnen betalen als je nieuwe salaris binnen is.
Maar ben je inmiddels op een punt dat je bijvoorbeeld minimaal de helft van je salaris spaart en kun je bepaalde risico’s lopen? Dan is het zeker de moeite waard om eens te kijken naar wat je spaargeld je eigenlijk kost. Welke kansen loop je mis door het op een bankrekening te zetten die je niet heel rendement oplevert?
En: zou je misschien ook minder uitgeven als je minder contanten had, maar meer in beleggingen had zitten? Dat geld kun je binnen een dag of twee van de rekening plukken, maar het is natuurlijk zonde om dat te doen voor een nieuwe tv.
Ik worstel hier wel een beetje mee. Ik houd van zekerheid. En als ondernemer kan ik bijvoorbeeld niet terugvallen op WW op het moment dat ik geen werk heb. Maar ik houd ook van vrijheid. En ik heb liever dat mijn geld voor me werkt, dan dat ik voor mijn geld werk. Dus wat als ik op een punt aanbeland waarop mijn hang naar zekerheid niet meer verstandig is? En mijn uiteindelijke doel eigenlijk alleen maar in de weg staat? Volgens de historische statistiekjes levert 1 jaar beleggen evenveel op als ongeveer 5 jaar sparen. Dus wat als meer sparen ervoor zorgt dat ik eigenlijk veel langer moet werken dan nodig is? Is het gevoel van (mogelijk onnodige) zekerheid dat wel waard?
Heb jij wel eens nagedacht over opportunity cost? Wat is jouw visie daarop?
Disclaimer: Ik ben geen beleggingsexpert. Ik ben gewoon iemand die informatie, ervaring en gezond verstand met elkaar combineert, daarnaar handelt én erover schrijft, in de hoop dat iemand anders er ook iets aan heeft. Voor meer informatie over waar ik beleg en waarom, kun je terecht op mijn pagina met Favorieten. Let op: beleggen gaat gepaard met risico’s. Je kunt je inleg (deels) verliezen.
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Ik hou ook een laag spaarsaldo aan momenteel, rond de 1200 euro, de rest is belegd of zit in een groen deposito. Ik heb ook nog kleine spaarpotjes voor de katten, funuitgaves en de zorgtoeslag maar die tel ik niet mee ondat dat eigenlijk geen echte buffers zijn.
Inderdaad niet alles gaat tegelijk kapot, ik heb in 2016 een bijna nieuwe auto gekocht, waar ik weer lang mee kan doen, van mijn spaarpercentage per maand kan ik ook best wat extra rekeningen betalen.
In juli komt het deposito vrij dan heb ik opeens een berg meer spaargeld. Ik ga balanceren op 80/20, beleggen/sparen. Ik ga daar ieder kwartaal weer even naar kijken en herbalanceren. Ik wil over 6 jaar met pensioen, en als de beurs dan heel laag zou staan heb ik toch een flinke spaarpot om een jaar of wat uit te zingen, zonder dat ik gedwongen hoef te verkopen. Ik krijg ook al (een zelfgekozen klein) pensioen van het pensioenfonds dan. Daarna nog 8 jaar tot de AOW plus (een hoger) pensioen.
Als ik verder van mijn pensioen zat zou ik wel 90/10 kiezen maar ik wil genoeg achter de hand te hebben om er ook echt te kunnen stoppen met werken. Ik hou ook van zekerheid ondanks dat ik best wel veel beleg.
Zou de beurs laag staan als het spaargeld op is dan kan ik steeds maandelijks een klein beetje verkopen om van te leven. Staat de beurs heel hoog dan verkoop ik voor een jaar of wat leefgeld. Zo kun je daar ook een beetje mee spelen.
Dit vind ik echt een hele mooie strategie. Inderdaad genoeg beleggen om goed rendement te kunnen realiseren, maar ook gewoon goed sparen, zodat je genoeg ruimte hebt voor eventuele tegenvallers.
Ik ben best veel met geld bezig en houd van gokken/ beleggen (ik heb er echt geen verstand van) mijn man is veel behoudender.
Wij storten elke maand een deel van ons salaris op de “vaste lasten rekening” dat is voor de maandelijks uitgaven
man spaart wat hij overhoud ik beleg (alleen in fondsen, ik heb er geen verstand van)
Geld bij man op de rekening is onze buffer, geld wat ik beleg zou hoger rendement op moeten leveren.
We zijn er erg tevreden mee zo, ik mag beleggen met alles wat ik heb, en de resultaten zijn redelijk, maar zekerheid hebben we ook, zelfs als ik alles kwijt zou raken(wat natuurlijk nooit gebeurd)
Uiteindelijk is al het geld natuurlijk van ons samen, maar dit geeft wel een vrij en zeker gevoel
Tot vorig jaar losten we alles af wat we overhielden, maar de hypotheek is nu zo laag, dat we met extra aflossen gestopt zijn.
Wanneer de rente weer gaat stijgen hebben we liever de rente langer vast staan en wat meer geld op de bank
Dan zijn jullie volgens mij een prima combinatie! Ook leuk dat bij jullie dan jij als vrouw wat avontuurlijker bent. Bij ons is dat echt andersom. Mijn vriend houdt echt wel van een gokje, ik ben meer van de uitvoerig geïnformeerde beslissingen. Het leuke is wel dat je dan ook wat van elkaar kunt leren; hij meer over sparen en ik meer over ook eens verder kijken dan die spaarrekening. Tot nu toe beïnvloeden we elkaar wat dat betreft op een positieve manier!
Leuk om het zo eens te bekijken. Ik moet toch toegeven dat er regelmatig wel meerdere dingen tegelijk kapot gaan, en kan me voorstellen dat het pittig kan zijn. Maar idd, afhankelijk van wat je elke maand ‘overhoud’ van je salaris.
Wij hadden in mei een andere auto gekocht, bij een garage met garantie etc, maar toch moesten wij al begin september 800 Euro aftikken voor flinke reparaties. (https://life4mama.blogspot.nl/2017/09/kapotte-auto-meer-fietsen.html) Plus later die maand nog eens 150 Euro voor een andere accu. Door alle andere extra kosten die maand was ik toch wel heel blij met mijn buffer.
Als ZZP’ er heb je neem ik aan ook geld in je bedrijf op een spaarrekening staan. Dan denk ik dat je privé buffer wel iets lager zou kunnen. Maar zoals je zegt, als je opeens je armen breekt heb jij geen inkomen en dan gaat het gespaarde geld er toch wel snel doorheen. Zit je niet bij een broodfonds?
Ik heb inderdaad ook geld in mijn bedrijf op de spaarrekening staan. En dat houd ik ook wel, want dat is gunstiger voor wat betreft de vermogensrendementsheffing (die daarop niet van toepassing is, maar wel op het moment dat het op m’n privérekening verschijnt). Lid van een broodfonds ben ik (nog) niet. Ik wil dat nog wel eens een keer uitzoeken, maar ben er nog niet aan toe gekomen. En eigenlijk regel ik dat soort dingen ook het liefst gewoon zelf. Vooral omdat het in principe natuurlijk steeds minder nodig is, op het moment dat ik mijn bedrijf dusdanig kan inrichten, dat het niet meer volledig afhankelijk is van mijn eigen inspanningen. Maar goed, dat is work in progress…
En wat balen van die auto zeg! Dat is zonde… Je ontkomt er vaak niet aan, maar het is wel echt even balen. Gelukkig nu alweer even achter de rug, zie ik..
Interessant. Toevallig waren we hier van de week thuis ook over aan het filosoferen. De buffer hebben we al en we leggen nu op een hoop verschillende potjes in. Denk aan aanvulling op pensioen, studies van kinderen maar ook sparen voor onderhoud van het huis, volgende auto en aflossen bij DUO. Dat alles ook nog in een mix van beleggen, sparen met beperkende voorwaarden (maar wel hoge rente) en op normale spaarrekeningen waar we snel bij kunnen. Ik probeer nu in te schatten hoe snel we iets nodig hebben en kies daar dan de vorm bij, maar het blijft moeilijk. Er gaat relatief veel geld naar potjes die we ‘misschien’ < 5 jaar aan willen spreken en die ik niet risicovol durf weg te zetten. Ik zou graag dat vermogen meer voor ons willen laten werken, maar ik wil ook niet financiële risico's introduceren voor mijn gezin.
Nee, dat begrijp ik helemaal. Zeker als je het dan hebt over < 5 jaar, dan zou ik het persoonlijk toch wel een aardig risico vinden. Ik heb heel veel vertrouwen in de markt, beleggen en rendementen, maar wél echt over een langere termijn, dus minimaal 15 jaar. Ik weet niet hoe oud je kinderen nu zijn, maar stel dat dat nog lang duurt, zou je misschien daar iets mee kunnen? Of gewoon iets minder naar die <5-jaarpotjes en het beleggen iets meer opvoeren, maar zonder dat je echt in de positie komt dat je het er per se af moet halen?