Waarom een financieel plan beter is dan een budget

Waarom een financieel plan beter werkt dan een budget

Afgelopen weekend zei ik het zelf nog tegen iemand: de manier waarop je dingen zegt, heeft veel invloed op hoe je die dingen ervaart. Als je bijvoorbeeld steeds zegt of denkt ‘ik moet…’, dan voelt dat niet echt heel prettig. Ga je hier iets bewuster mee om en zeg je ‘ik wil…’, dan is het al heel anders. Ook is de actie op de puntjes precies gelijk. En zo is het ook met een budget. Of beter gezegd: met het woord ‘budget’. Het klinkt heel verstandig, maar ook best vervelend. Een budget doet een beetje denken aan een dieet: prima voor de korte termijn, maar het moet vooral niet te lang duren. Volgens psycholoog en financieel planner Brad Klontz kun je daar maar beter rekening mee houden in je financiële zaken. En het dus liever niet hebben over ‘budget’, maar over ‘financieel plan’.

Schaarste!

Woorden als ‘budget’ en ‘dieet’ kunnen zorgen voor een gevoel van schaarste. En dat gevoel zorgt ervoor dat we best even kortstondig de motivatie kunnen opbrengen om zuinig aan te doen. Als dat echter te lang duurt, dan beginnen we dingen anders te zien. Wie heeft nooit eens gemerkt dat de koekjes of chocolade in huis of in de winkel je naam beginnen te roepen als je langskomt? Of het gevoel gehad dat het geld letterlijk in je zak lijkt te branden?

Geld uitgeven – of eten – wordt ineens véél aantrekkelijker en verleidelijker. De beloning die het je geeft lijkt bovendien ineens een stuk groter te worden. En wat doe je dan? Je bant die schaarste uit door flink geld uit te geven.

Niet handig.

Voor je verder leest, wil ik je iets vragen...

Is jouw geld op voordat je maand voorbij is? Wil je weten wat de beste spaarmethodes zijn?

Overweeg je om aan de slag te gaan met beleggen , maar weet je niet waar je moet beginnen?

Meld je dan nu aan voor mijn inspiratiemail - met content die je nergens anders vindt!

Gebruik psychologie

Gelukkig betekent dit niet dat je financiële situatie niet veel beter kan worden dan hoe hij er nu uitziet. Sterker nog; je kunt van dit mechanisme gebruik maken om juist wél meer te sparen. En daarbij is het belangrijk om vooral afstand te nemen van je budget. Als je eenmaal een eerste buffer hebt opgebouwd en wat meer financiële zekerheid hebt, dan kun je overstappen van een budget naar een spaarplan. Een spaarplan richt zich namelijk niet op het beperken van je uitgaven, maar op je doelen. Waar heb jij geld voor over? Waar geniet je het meest van? Is dat een mooie vakantie? Of misschien een nieuwe fiets?

En vervolgens is het een kwestie van naar de cijfers kijken om te zien hoe je dit realiseren. Dat doe je in feite op dezelfde manier als wanneer je budgetteert, maar je benadering is veel positiever. En vreemd genoeg heeft dat óók een positieve uitwerking op je hersenen. Je kunt nu enthousiast zijn over de dingen waaraan je wel uit wilt geven, zodat het veel makkelijker wordt om niets uit te geven aan wat jij niet belangrijk vindt. Bovendien geeft dit onbewust het gevoel dat je controle kunt uitoefenen op je financiële situatie en dat motiveert veel meer dan hulpeloosheid.

Lees ook: Slim budgetteren kun je leren

Toekomst in het nu

Een andere methode om je psychologische denkproces in te zetten om meer te sparen komt van onderzoekers van de universiteit van New York. Zij ontdekten dat mensen het vooral moeilijk vinden om te sparen voor de toekomst, omdat die wat ongrijpbaar is. Om dit sparen voor de toekomst makkelijker te maken, onderzochten ze het spaargedrag van twee groepen mensen. De ene groep mensen kreeg een foto van henzelf ‘nu’ te zien. De andere groep kreeg een digitaal bewerkte foto te zien, waarop te zien was hoe zij er op hun 70e uit zouden zien. Geloof het of niet, maar de groep met de bewerkte foto spaarde maar liefst twee keer zoveel!

Naar de toekomst kijken blijkt lastig, maar door de toekomst meer in het ‘nu’ te brengen, wordt deze ineens een stuk tastbaarder. Als je hier ook nog eens mooie doelen aan koppelt, dan wordt sparen voor bijvoorbeeld je (vervroegde) pensioen nóg leuker.

>> Kun je wel wat hulp gebruiken bij het opstellen van een solide financieel plan? Jouw Financiële Strategie-planner helpt! Bekijk de planner hier. <<

Focus op het proces

Ook goed om te weten: sparen gaat óók een stuk beter als je je voorstelt dat het heden indicatief is voor de toekomst. Dat wil zeggen: je bedenkt niet dat je over X periode Y bedrag bij elkaar gespaard hebt (lineair denken), maar je gaat ervan uit dat de toekomst precies hetzelfde is als het ‘nu’ (cyclisch denken). Als je van je salaris van deze maand spaart, spaar je volgende maand ook. Doe je dat niet, dan is de kans ook groot dat je dat volgende maand niet doet. Uit onderzoek waarin deze twee methoden getest werd, bleek dat de mensen die cyclisch dachten en zich dus hadden gericht op het proces, maar liefst 78 procent meer gespaard hadden dan de andere groep.

Herkenning

Bij het doorlezen van deze onderzoeken vielen er bij mij best een aantal kwartjes. Ik ben inderdaad over het algemeen goed in het sparen in korte sprints, maar zodra het een iets minder concreet doel voor de lange termijn wordt, vind ik het moeilijk. Maar: maandelijks sparen ‘om het sparen’ kan ik dan weer wél. Vooral ook omdat ik dat automatisch doe.

Lees ook: Automatisch sparen is slim sparen

En het verklaart voor mij ook meteen waarom ik toch een soort aversie heb tegen het woord ‘budget’ en mijn eigen financiële Excel-documentje inderdaad ‘Spaarplan’ genoemd heb.

Dan komt natuurlijk meteen de vraag op; wat kan ik hier verder nog van leren? Misschien mezelf nóg wat levendiger voorstellen hoe ik straks – natuurlijk uiterlijk op mijn 42e 😉 – helemaal (financieel) vrij ben om niet meer per se voor geld te moeten werken. En vooral maar automatisch blijven sparen dus…

Als je het zo eens hardop zegt: merk jij bij jezelf ook dat je anders reageert op het woord ‘budget’ dan op ‘financieel plan’?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!

Ontdek waar jij geld laat liggen


Adine @ LekkerLevenMetMinder

Nadat ik in 2010 'wakker' werd met een hypotheek van ruim 400.000 euro, tegen 6% rente, gooide ik het roer om. Ik loste in razend tempo zo'n 70.000 euro af, minimaliseerde stevig én ging bewust kleiner wonen. Op Lekker Leven Met Minder deel ik mijn verhaal en schrijf ik over consuminderen, hypotheken, aflossen, sparen, besparen en zuinig leven, maar ook over financiële vrijheid, rust en mijn zoektocht naar een rijk en tevreden leven.

18 Comments
  1. Goed blog!

    Ik weet nog toen ik stopte met roken. Ik stond op een dag op met de gedachte dat ik vroeger gerookt had, en zo vertelde ik het ook aan mensen. Dat “vroeger” op dat moment heel recent was, deed er even niet toe.

    Stoppen met roken is moeilijk, maar een niet-roker zijn niet.

    Jouw voorbeelden zijn ook sterk, trouwens.

    It’s a mindgame we all play..!

    1. Dat is een hele goede, slim bedacht! Zo heb ik ook wel eens gelezen dat het heel moeilijk kan zijn om (definitief) te stoppen met roken als je jezelf als ‘roker’ ziet. Dat is dan nét even een zijstraatje, want in dat geval is het dan – volgens de wetenschap – iets dat je tot onderdeel van je identiteit hebt gemaakt. Dat maakt het natuurlijk lastiger om los te laten dan wanneer het alleen een gewoonte is, die je mogelijk ‘vroeger’ had. Best bijzonder, hoe hersenen dan werken.

  2. Ik vind spaarplan en budget juist hand in hand gaan. Ik zorg dat er voldoende geld staat voor de rekeningen (betaling gaat automatisch), daarna betaal ik mezelf (vast bedrag sparen voor vroegpensioen), vul de potjes aan voor ander zaken, als fun, zorgkosten dieren en de jaarlijkse betaling van mijn eigen zorgverzekering. Ik heb dan inderdaad nog een vast budget voor de dagelijkse zaken als boodschappen, tanken, cadeautjes en andere losse zaken.

    Ik vind het juist fijn om te weten wat ik voor bepaalde zaken uit mag geven zodat ik weet waar de ‘grens’ is. Ik boek dan ook elke betaling van dit budget af. Ik vind het ook een uitdaging om van dat dagelijks budget nog over te houden zodat ik daar ook het voer voor de dieren van kan kopen. Dat deed ik vroeger vaak van het ‘fun’ budget… 😉

    Het geeft mij overzicht en voel me niet beperkt maar het geeft me duidelijkheid. Het is dus ook maar net hoe je naar het woord budget kijkt, als beperking of al leidraad.

    1. Dat is dus het grappige; dat puur het woord ‘budget’ dus door veel mensen gezien wordt als iets beperkends. Hoeft natuurlijk niet, zoals je bij jou ziet 🙂 Hoe doe jij dat trouwens praktisch, met bijvoorbeeld een budget voor tanken? Gewoon van je rekening af en dan verrekenen met het potje dat je daarvoor hebt? Of werk je ook veel met contant geld?

      1. Tanken zit gewoon in dat maandelijks budget wat ik al noemde. Het is gewoon 1 vast bedrag waar ik de boodschappen, tanken enzo vanaf boek. Ik budgetteer dus niet op categorie, maar heb gewoon 1 overkoepelend bedrag. Dus soms is het een wat meer en soms het ander, als ik maar onder budget blijf. Alles op categorie zou ik teveel moeite vinden.

        Ik pin alles en boek dat van dat bedrag af. Het enige contante geld wat ik af en toe pin is voor cash geld in mijn portemonnee wat ik dan bijvoorbeeld op een terras gebruik. Dat zou eigenlijk van mijn fun budget kunnen maar kleine bedragen kunnen nog wel uit de ‘huishoudkas’.

  3. Goed stuk! Momenteel modder ik qua financiële strategie behoorlijk aan, maar dat accepteer ik. We zitten nu met 2 huizen, 2 fulltime banen en een enorme verbouwing – ik heb niet de tijd om aan de lange termijn te denken en hoe de situatie straks (met weer 1 huis) is is anders dan nu.

    Mooi ook van die foto! Leerpuntje hoor!

    1. Pittig, twee huizen, een enorme verbouwing en dan ook nog allebei (ga ik dan vanuit) een fulltime baan! Ik moet eerlijk zeggen: dan benijd ik je op dit moment niet :$ Zijn jullie wel bezig met naar 1 huis gaan, of moet dat nog even wachten tot de verbouwing afgerond is?

  4. Leuk stuk! Ik geef ook de voorkeur aan spaarplan in plaats van budget. Zo ben ik ooit anders gaan eten en noemde dat toen ook geen dieet, wel 25 kilo afgevallen en in tegenstellen tot veel mensen is het er tot nu toe (10 jaar) niet weer bijgekomen. Misschien wel omdat het geen dieet is maar een veranderde leefstijl. Ik eet nog steeds anders dan vroeger alleen is het nu normaal geworden. Misschien werkt dat met sparen en budgetten ook wel zo. Stoppen met sparen en het wordt heel normaal om binnen een budget te blijven. Leuk ook om de andere reacties te lezen! Groet Nicolet

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.