Als je je geldzaken op orde wilt krijgen, heb je inzicht nodig. En je kunt er allerlei omwegen voor bedenken, maar uiteindelijk moet je voor dat inzicht óók je inkomsten en uitgaven op een rijtje zetten. Een logische vervolgstap is dan het maken van een budget (of een financieel plan, zoals ik het liever noem). Maar… daar moet je wél een beetje mee uitkijken. En dat is iets waar wat mij betreft nog veel te weinig over wordt gepraat: het sluimerende, grote gevaar van budgetteren. Tijd om daar verandering in te brengen.
In dit artikel:
Budgetteren = veilig
Wanneer je budgetteert, dan zet je je inkomsten en uitgaven op een rijtje en kijk je goed waar ruimte voor is. Je maakt ruimte.
Je kunt om verschillende redenen willen budgetteren:
- om inzicht te krijgen in waar je geld nu eigenlijk naartoe gaat
- om meer ruimte te vinden om te sparen
- om zelf aan te geven waar je geld naartoe gaat
- om je financiën onder controle te krijgen
- om ruimte te vinden om schulden of je hypotheek af te lossen
En misschien kun je er zelf ook nog wel een aantal bedenken. Het principe is wat dat betreft heel erg goed: eens goed kijken naar hoeveel geld er eigenlijk binnenkomt en wat je waaraan uitgeeft, kan heel verhelderend werken.
Bovendien kun je op die manier ook bijsturen.
Het sluimerende gevaar van budgetteren
Er zit ook een andere kant aan budgetteren. Een sluimerend gevaar, zou ik het bijna willen noemen.
Je kunt er namelijk in doorslaan. En dan bedoel ik niet dat je je theezakjes te drogen hangt, zodat je die niet zo vaak hoeft te kopen, of dat je voortaan elke verjaardag overslaat omdat dat geld kost.
Hoewel dat natuurlijk óók kan gebeuren.
Wat ik bedoel, is wat het budgetteren kan doen met je mindset. Je money mindset in het bijzonder.
Wanneer je wilt besparen, dan kun je de neiging hebben om bij jezelf te beginnen. Handig, want daar doe je niemand kwaad mee. Denk je. Onbewust geef je daarmee het signaal af dat jij het niet waard bent om geld aan uit te geven. Niet goed voor je money mindset.
Of misschien budgetteer je wel tot de nul. Heel handig, want dan gaat er geen euro ongemerkt verloren. Maar het kan er ook voor zorgen dat je je continu arm voelt. Ook niet fijn voor je money mindset.
En misschien spaar je wel voor een groots doel, maar merk je halverwege hoe lekker veilig het voelt om geld achter de hand te hebben. Het gevolg: je durft je spaargeld eigenlijk niet meer aan te raken. Je snapt al wat ik wil zeggen: óók niet fijn voor je money mindset.
Gewoon een paar voorbeelden, die ik in de praktijk regelmatig tegenkom.
Toen ik in 2010 begon met extra aflossen, ging ik héél strak op mijn geld zitten. Dat hielp, want ik loste in een jaar of 3 70.000 euro af op de hypotheek. Ondanks de crisis. Maar tijdens dat proces merkte ik al heel snel, dat ik dit niet alleen op wilskracht kon.
Als je zoiets namelijk alleen op wilskracht doet, schiet je al heel snel in een scarcity mindset: een mindset van schaarste. En daarmee sluit je jezelf af voor heel veel kansen op rijkdom. Bovendien is er voor je gevoel dan ook nooit genoeg. Daarom blijf je altijd handelen vanuit krapte. Je wordt een soort hoarder van wat er maar beschikbaar is, maar kijkt niet meer naar wat je eigenlijk zou willen. Waar je gelukkig van wordt.
Soms is daar trouwens helemaal geen geld voor nodig. Ik ben in die jaren bijvoorbeeld steeds meer de waarde gaan inzien van minder. Minder zooi, minder spullen, minder koopdrang. Vandaar ook het ‘Lekker Leven Met Minder’ 😉 Minder kost niets. Het levert je soms zelfs geld op (Hello, Marktplaats!).
Op die manier minderen, gaf mij een heel rijk gevoel. Met als gevolg dat ik tóch open bleef staan voor rijkdom, ondanks mijn wat strakkere financiële plan.
Gezond budgetteren
Het gevaar van budgetteren is dat je een strak plan volgt, omdat dat zo hoort. Of omdat je één stip op de horizon hebt, waar je alles tegenaan wilt gooien. Heel logisch hoor. Als je nooit eerder een budget hebt opgesteld, dan volg je natuurlijk ‘de regels’. En als je eenmaal proeft aan het idee van bijvoorbeeld eerder stoppen met werken, dan is het ook ontzettend verleidelijk om daar alles voor te doen.
Maar dan ga je aan het belangrijkste doel van budgetteren voorbij: een budget is uiteindelijk bedoeld om je een vrij gevoel te geven, niet om je te beknellen. Om je de teugels in handen te geven, niet om achter en kar aan te bungelen.
Het is de kunst om te budgetteren voor jezelf. Hoewel het soms misschien wel anders voelt, is meer geld krijgen niet het ultieme doel van budgetteren.
Het doel van budgetteren, of een goed financieel plan opstellen, is dat je ruimte maakt voor wat jij het allerbelangrijkst vindt. Voor jouw dromen en doelen.
En juist daarvoor is het belangrijk om er niet in door te slaan. Anders geef je geen cent meer uit aan jezelf, voel je arm en durf je helemaal niet van je gespaarde geld te genieten.
Misschien kun je je mijn experimentje uit 2018 nog herinneren. Ik wilde mijn leven toen graag anders inrichten, maar durfde het steeds niet aan. Eerst omdat ik dacht niet genoeg geld te hebben, daarna omdat ik het er niet voor uit durfde te geven. Het heeft me een jaar gekost om tóch de stap te zetten. Naast de 10+ jaar dat ik er niet eens over na heb dúrven denken.
En nu denk ik: had ik het maar eerder gedaan 😉
Gezond budgetteren dus, hoe pak je dat aan?
Daarvoor maak je een goed, compleet financieel plan. En daarin neem je niet alleen op wat moet, maar ook wat je graag wilt. Waar voel jij je beter door? Wat is jouw ultieme droom? En wat zijn je kleinere dromen, die ook best ruimte mogen hebben in je plan?
Ik had bijvoorbeeld een buffer nodig om mijn vaste stroom klanten te kunnen laten schieten. Voor jou kan dat ook zoiets zijn, of misschien is het wel gewoon ruimte om elke vier weken naar de kapper te gaan, of om je boodschappen uitsluitend biologisch te kunnen doen.
Wat is voor jou de ultieme balans om elke dag van het leven te genieten? Met oog voor vandaag, maar ook voor je grotere, langetermijndoelen?
Waar heb je dan potjes voor nodig? Wat kun je laten schieten? Wat vind je héél belangrijk, wat minder?
Ga daar eerst eens mee aan de slag. Zet het op papier en maak het inzichtelijk voor jezelf. En bedenk: alles kan, alleen het kan misschien niet allemaal tegelijk.
Was jij je bewust van dit gevaar van budgetteren?
(Wil je meer weten over Money Mindset? Ik maak er regelmatig video’s over. Als je hier wat meer persoonlijke hulp bij wilt, is de Money Mind Academy vast iets voor je. Je krijgt nu tijdelijk bij je membership een gratis premium upgrade, waardoor je ook maandelijks kunt aanschuiven bij de live Q&A’s, waar je ook al jouw vragen kunt stellen!)
Deze actie loopt nog tot:
Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Ik ben sinds dit jaar begonnen met budgetten. Eerdere jaren bepaalde ik alleen een spaarbedrag en daarna was het een beetje go with the flow. Dan kwam “ineens” een rekening van van de gemeente en moest ik al mn plannen voor de rest van de maand opschuiven of mijn spaarrekening gebruiken. Voor dit soort dingen heb ik nu ook een budget bepaald. Maar trouwens ook voor leuke dingen vakanties, hobby’s, nieuwe kleren kopen, naar de kapper, wat zakgeld voor andere leuke dingen enz. Tot nu toe voel ik me nog niet armer gelukkig!
Zelf vind ik het vrij logisch dat als je je ergens erg op focust dat je daarin ook kunt doorslaan. Maar ik kan me op zich wel voorstellen dat mensen het niet door hebben wanneer het gebeurt omdat dat vaak geleidelijk aan gebeurt. Zelf budgetteer ik juist om geld te reserveren voor dingen die ik leuk vind/ die belangrijk voor mij zijn, zoals eens in de 2 jaar naar mijn Canarische vriendinnen op vakantie kunnen gaan. De buffer omdat dat een geruststellend gevoel geeft, verbouwing omdat het wel erg fijn zou zijn als het huis weer een heel stuk verder af komt dit jaar en investeren om mijn geld te laten groeien. Op deze dingen ligt mijn focus nu voornamelijk. Ik vind het erg leuk om alles te zien groeien, het zal best even slikken zijn idd als je een groot bedrag ergens voor spaart om het dan ook echt uit te geven. Maar dat is denk ik ook een knop kunnen omzetten en jezelf iets gunnen. Vroeger gunde ik mezelf niet zoveel, maar nu wel. Ik leef ten slotte maar 1x (voor zo ver ik weet ;))
Heel herkenbaar dit! Ik heb ook een maandbudget waar we alles van doen, daar zitten ook reserveveringen enz in. Wij hebben best een hoog inkomen waarvan we 60-65% van sparen. We hebben best een riant maanbedrag, Toch merk ik bij mezelf dat ik er van baal als we het niet halen die maand en iets van de spaar moeten overboeken. Ik ga dan ook dingen uitstellen of , inderdaad, op mezelf besparen. Daar wordt ik geen leuker mens van 😉 Toch is het zo dat ik ergens van binnen vind dat we het makkelijk moeten redden met ons bedrag en het gewoon onzin is om royaler te leven. Mijn echtgenoot denk daar anders over. We hebben echt meer dan genoeg geld, maar toch zit dit in mij. lastig hoor, een kan wil ik mezelf meer gunnen en aan de andere kant ben ik een Calvinist ( doe maar normaal…) iemand tips?
Het doorslaan herken ik. Op een bepaald moment merkte ik dat ik perse een bepaald percentage wilde sparen ten koste van “leuke” dingen. Omdat ik de neiging heb om me ergens in vast te bijten, weet ik dat dit het omslagpunt voor mezelf is. Vanaf dat moment heb ik een leuke dingen potje ingesteld. Hierin gaat iedere maand een bepaald bedrag wat ik ook mag uitgeven en als ik het niet doet wordt het bedrag gewoon de maand erop weer aangevuld. Dit helpt mij bij niet door te slaan. Nu ben ik wat ruimer bezig dwz van het normale budget ga ik naar de film of iets anders leuks doen.
Om die reden heb ik geen budget maar let ik wel heel erg goed op mijn uitgaven. Ik vind bijvoorbeeld raar om een budget voor boodschappen te hebben. Ik koop wat ik nodig heb om gezond te kunnen eten. Hierbij let ik op aanbiedingen en vergelijk diverse producten. Het kan dus de ene keer duurder uitvallen dan de andere keer. Verder vind ik gezellig uiteten gaan erg leuk. De ene keer is dat 3 keer per maand en de andere keer geen een keer. 2 keer per jaar op vakantie is een must. Dit hoeft trouwens niet duur te zijn maar ik het heerlijk om even weg te gaan. Mijn aanpak is dus goed op je uitgaven letten en bedenk waaraan je je geld aan wil uitgeven. Dit heeft trouwens wel even geduurd voor dat ik dit voor mezelf duidelijk had.
Nee, maar ik kan me er zeker wel wat bij voorstellen! Interessante post!
Alles draait om balans in het leven. Je hebt verschillende soorten balans, stabiel (een pen ligt op tafel) en labiel (een pen staat rechtop). De kracht zit het hem in het kunnen herkennen van een stabiele of labiele balans. Als je elke maand van het ene naar het andere potje overmaakt op de komma nauwkeurig, en hier een gevoel van schuld of verdriet bij krijgt, dan is het een labiele balans. Dat is niet goed voor je. Als je minder precies budgetteert en daarmee weinig van je plan af hoeft te wijken, is het een stabiele balans.
Wat ik hiermee wil zeggen is: evalueer of jouw werkwijze rust of onrust geeft, en pas je gedrag daarop aan. Je gevoel volgt vanzelf. Dit realiseren is trouwens onderdeel van een aandere mindset, een growth mindset. Namelijk dat je beter in iets kan worden, gewoon als je er energie in steekt.
We werken niet met een strak budget, maar ik herken de verborgen gevaren wel. Zo ben ik geneigd om alles wat “over” is te sparen of te beleggen. Mijn vrouw denkt daar soms wat anders over, waardoor we weer in balans zijn (mooie uitleg hierboven van Uitlokken, helrmaal mee eens). Ik heb door haar geleerd om ook af en toe de plannen wat losser te laten.
Ik herken eigenlijk tot nu toe geen gevaar in budgetteren. Dit doen we nu sinds een jaar of 3 en werkt perfect. Door te budgetteren moet je jezelf niet straffen, maar door met gemiddeldes te rekenen van het afgelopen jaar kun je prima in schatten of je buiten je boekje bent gegaan (en dat je budget dus iets omlaag mag) of dat je budget omhoog mag omdat je meer uit eten wil of iets dergelijks.
Ik zie het maar net als in je bedrijf. Ook daar werk je met budgetten, maar kansen laat je daar niet liggen of uitgaven, die moeten gebeuren doe je ook daar.
Het is voor ons een reken- en stuurmiddel waar je je verstand bij moet gebruiken en niet je hart (emotie).
Het is heel belangrijk dat je niet té zeer op focust, maar dat je ook nog leuke dingen kunt doen zonder dat je daar spijt van hebt. Want het kan zo over zijn. En wat heb je dan aan een volle spaarrekening?!
We hebben bankrekening met diverse spaardoelen. Elke maand worden de potjes gevuld waardoor het geld klaar staat als het nodig is. Waaronder ziektekosten, vakantie, kleding, onkosten caravan,auto, buffer.
Ik ben niet zo van het budgetteren eigenlijk, dus dat is in dit geval goed nieuws : ) Hoef ik ook niet bang te zijn voor de schaduwzijde.
ik budgetteer ook voor de leuke dingen zoals vakantie, speciale uitjes zoals disneyland. Maar maandelijks heb ik ook budget voor de leuke dingen in het gewone leven, zoals even een ijsje halen met de kinderen, een rokje of broek voor mezelf of naar de bioscoop met zijn 3en. Niet elke week, maar we kunnen leuke dingen doen en hoeven niet op een houtje te bijten om maar te kunnen budgetteren en te sparen. Ik kijk elke maand even naar het financiële plaatje en kijk wat er nog over was vd vorige maand, vervolgens schrijf ik het overgebleven bedrag naar de spaarrekening met de rest, wat ik begin vd financiële maand naar de spaarpotje overschrijf. Ik probeer in de laatste week v mijn financiele maand minimaal €100 op de rekening te hebben voor als er een rekening net iets vroeger wordt afgeschreven v Ziggo of de energie. Is dat laatste niet het geval, heb ik minimaal €100 wat ik die maand extra kan sparen.