Niet meer moeten werken, maar kunnen kiezen. Geen geldzorgen. Tijd doorbrengen met de mensen die belangrijk voor je zijn. Het zijn allemaal zaken die worden nagestreefd in de FIRE-beweging, de groep mensen die streeft naar een financieel onafhankelijk leven en daar best wat voor wil laten. Neem bijvoorbeeld Jacob Lund Fisker, die op EarlyRetirementExtreme.com vertelde hoe hij rondkwam van 7000 dollar per jaar, waardoor hij met 175.000 dollar aan vermogen de keuze kon maken om te stoppen met werken. En zijn verhaal is niet het enige verhaal dat deze droom voor een groeiende groep mensen haalbaar lijkt te maken. De laatste tijd komen er echter ook steeds meer kritische tegengeluiden, onder meer van financieel expert Suze Orman. Zij ‘haat de FIRE-beweging’. Volgens haar hoef je bij een vermogen van minder dan 5 miljoen niet eens na te denken over stoppen met werken.
In dit artikel:
The shockingly simple math
Bij het berekenen van hoeveel geld je nodig hebt om financieel onafhankelijk te zijn, wordt vaak uitgegaan van het artikel dat Mr. Money Mustache ooit schreef over The Shockingly Simple Match Behind Early Retirement. Daarin geeft hij aan dat het aantal jaren dat je nog verwijderd bent van vervroegd pensioen volledig afhangt van je uitgaven. Of beter gezegd: van je savings rate.
Als je 50% van je salaris spaart, dan heb je volgens zijn berekeningen 17 jaar nodig om genoeg vermogen op te bouwen om financieel onafhankelijk te zijn. Spaar je maar 10%, dan ben je wel 51 jaar bezig. En lukt het je om 85% te sparen, dan kijk je aan tegen een werkleven van 4 jaar.
Lees ook: Waarom je spaarpercentage belangrijker is dan je inkomen
Vervolgens kun je je savings rate natuurlijk op twee manieren verhogen: door minder uit te geven én door meer te verdienen.
Een andere manier om het benodigde bedrag te berekenen is de 4%-regel. Die gaat ervan uit dat je een rendement van 4% op je investeringen kunt behalen en dat je daarom genoeg hebt aan een bedrag van 25 x je jaarlijkse kosten. Dat idee houdt onder meer rekening met inflatie en wordt daardoor veel als richtlijn gebruikt. Uiteraard moet je wel flexibel zijn in de manieren om dit rendement te behalen. Als je het alleen via je spaarrekening wilt redden, dan kom je daar nu al een aantal jaar niet aan. Richt je je beleggen en investeringen, dan is de kans groter dat je die 4% redt.
Beiden rekenmethodes brengen helderheid in het bedrag dat je nodig zou hebben om jezelf financieel onafhankelijk te verklaren. Bovendien lijken ze dat doel ook voor ‘gewone’ mensen haalbaar te maken. Maar volgens financieel expert Suze Orman schetsen ze daarmee een onrealistisch en verkeerd beeld.
“De grootste fout van je leven”
In een interview met Paula Pant, op de podcast Afford Anything (onderaan dit artikel te beluisteren), zegt Suze dat ze ‘de FIRE-beweging haat’. En dat het nastreven van FIRE met een ’te laag bedrag’ de grootste fout is die ze mensen ziet maken.
Ze zegt: “Ik snap dat je op je 25e, 30e of 35e met pensioen wilt, maar als je ouder wordt, dan gebeuren er dingen. Je komt onder een auto, je krijgt kanker, je valt van een paard of je krijgt een ongeluk. […] Ik ben nu 67 en ik heb het allemaal al gezien. Daarom zeg ik: je kunt er maar beter voor zorgen dat je genoeg geld hebt om jezelf te onderhouden, ook als je nooit meer kunt werken.”
Ook stipt ze aan dat er allerlei mooie programma’s zijn waar mensen nu gebruik van maken om hun (belasting)lasten te verlagen. Als die programma’s echter door de massa gebruikt gaan worden, dan is er straks helemaal geen geld meer over om dat soort programma’s in stand te houden.
Wil je financieel onafhankelijk zijn, dan moet je volgens Suze toch wel een paar miljoen hebben. Eigenlijk minimaal 5 miljoen. En liever nog 10 miljoen.
Heeft Suze gelijk over de FIRE-beweging?
Natuurlijk hoor ik het liefst dat je met drie tientjes op de bank al genoeg hebt om jezelf te bedruipen. Dat is haalbaar. Maar het is ook goed om eens een kritisch tegengeluid over de FIRE-beweging te horen.
Op bepaalde punten moet ik Suze gewoon gelijk geven. Hoewel we in Nederland een veel beter betaalbaar zorgstelsel hebben dan in Amerika, is het waar dat je meer uitgeeft als je ziek bent. Je hebt vaak hogere kosten, die niet allemaal gedekt worden door de verzekering. En des te eerder je stopt met werken, des te langer je moet doen met het geld dat je hebt, zonder dat er substantieel inkomen bij komt.
En als je stopt met ‘inleggen’, dan heeft dat ook een enorm effect in het rente-op-rente-effect. Als je daar 25 jaar korter van profiteert, dan leidt dat tot een enorm verschil in eindresultaat.
Bovendien heeft ze een punt over het niet meer kunnen werken. FIRE gaat eigenlijk uit van een luxe positie: je kunt kiezen. Je kunt het altijd allebei doen. Maar ben je dan objectief gezien onafhankelijk? Nee. Dan ben je alsnog afhankelijk van bijvoorbeeld een goede gezondheid of een goed verstand.
Maar: Suze gaat wat mij betreft ook wel wat kort door de bocht.
Zo is haar berekening van wat je nodig hebt per jaar wel héél royaal. Zij gaat bijvoorbeeld uit van gewone leefkosten van 100.000 dollar per jaar. En dat is dan nog zonder de zorgkosten! Dat is natuurlijk prima voor een bepaalde levensstijl, maar ik zie juist in de FIRE-beweging vaak een tendens richting minimalisme en eenvoudig leven. De kans dat je dan 100.000 dollar per jaar nodig hebt, is gewoon niet zo heel erg groot.
Daarnaast is de FIRE-beweging niet eens zo zeer gericht op het stoppen met werken. Het gaat er meer om dat je de keuze hebt. Dat je niet vastzit in een baan die ervoor zorgt dat je van binnen steeds een beetje meer afsterft. Dat je opties hebt. Ik heb geloof ik nog nooit zoveel financieel onafhankelijke mensen gezien dan afgelopen week, toen ik op FinCon was. Tegelijkertijd heb ik ook nog nooit een club met harder werkende mensen gezien. En wat al die mensen met elkaar gemeen hadden, was dat het geld naar ze toe begon te stromen, op het moment dat ze het niet meer nodig hadden. Volgens Suze’s definitie misschien wel, maar volgens hun eigen mindset niet meer.
Dan heb je natuurlijk nog steeds de mogelijkheid dat je niet kunt kiezen, maar is het goed om je leven in te vullen op basis van de angst dat je iets gaat overkomen? Ik ben helemaal van zekerheid, maar het idee om bijvoorbeeld 40 jaar werk te doen waar ik niet gelukkig van word, om genoeg geld te hebben om van een paard te vallen… Dat klinkt mij óók niet heel verstandig in de oren. En dan zal ik nog niet eens beginnen over het gegeven dat veel ongelukkige mensen juist meer geld uitgeven om dat nare gevoel te compenseren. Dan doe je het ook een beetje voor niets.
Suze-proof FIRE’en
Ik ben blij met het tegengas van Suze. Ik denk namelijk dat het goed is om een belangrijk onderwerp als dit van verschillende kanten te belichten. Tegelijkertijd vraag ik me ook af in hoeverre je je eigenlijk op de exacte bedragen moet richten. Die zullen – zelfs binnen de FIRE-beweging – per persoon toch altijd verschillen. Suze heeft verstand van geld, maar dat geldt ook voor de koplopers in de FIRE-beweging. En in beide gevallen worden visies gekleurd door persoonlijke ervaringen.
Dan is het beter om te kijken naar overeenkomsten.
Wat de FIRE-beweging en Suze Orman met elkaar gemeen hebben, is dat ze zich allebei focussen op het creëren van een stevige basis, op sparen vóór spenden en op het uitgeven van je geld aan je prioriteiten. Of die prioriteit nu de auto is waar je blij van wordt, of de tijd die je ermee kunt ‘kopen’ door minder te werken.
Dus wat staat je te doen als je financieel verantwoord wilt FIRE’en? Volgens mij kan dat heel kort worden samengevat in de volgende vijf punten:
- Verlaag je kosten
- Gebruik de ruimte die je daarmee krijgt om je carrière en levensstijl in een richting te duwen die beter bij je past en die niet leidt tot een burn-out
- Blijf vermogen opbouwen om te profiteren van het rente-op-rente-effect (of rendement op rendement)
- Houd rekening met het ergste, maar laat je leven niet door angst beheersen
- En: geniet
Wat vind jij van dit heftige tegengas van Suze Orman richting de FIRE-beweging: heeft ze gelijk of niet?
Beluister hier het hele interview:
Disclaimer: Ik ben geen beleggingsexpert. Ik ben gewoon iemand die informatie, ervaring en gezond verstand met elkaar combineert, daarnaar handelt én erover schrijft, in de hoop dat iemand anders er ook iets aan heeft. Voor meer informatie over waar ik beleg en waarom, kun je terecht op mijn pagina met Favorieten. Let op: beleggen gaat gepaard met risico’s. Je kunt je inleg (deels) verliezen.
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Ik weet niet op welke planeet deze mevrouw leeft, maar zicht op een normaal inkomen en uitgave patroon is aan deze dame niet besteed! Ze heeft idd een paar goed punten, maar met haar vermogen van $30M is ze het gevoel voor de normale wereld wel echt helemaal kwijt…….
Ben op een gegeven moment gestopt met luisteren. Trok het niet meer!
Op deze planeet, maar wel op een ‘private island’ met een ‘private jet’. En ik geloof zeker dat ze zoveel mensen spreekt dat ze weet waar ze het over het algemeen over heeft, maar ik denk dat zo’n levensstijl je wereldbeeld toch ook wel een beetje moet beïnvloeden. Dat kan toch niet anders?!
Ik zie dit Suze’s FIRE opmerking als een wild vuur rond gaan op de sociale media.
Misschien heeft ze gelijk… dat er onvoorziene dingen kunnen gaan gebeuren, op zeker.
Wat ik ook weet is dat mensen die geretired zijn, gewoon geld door blijven verzamelen. Ook al hebben ze 5 of 10 miljoen.
Heel eerlijk, denk ik dat Suze met haar opmerking markt aandeel in de FIRE community op wil eisen. En dat doet ze Suze Style.
Scherp! Het viel mij ook op dat haar publicist contact had opgenomen met deze podcaster, dus het zou zomaar kunnen zijn dat dit een hele bewuste zet is om hier een soort marktaandeel in te veroveren en duidelijk te maken dat haar – iets meer conventionele – aanpak ook nog steeds bestaansrecht heeft.
Suze Orman was een van de weinigen die de financiële crisis van 2008 voorspelde en er voor waarschuwde. Zij leeft dus wel degelijk op deze planeet…
Ze heeft natuurlijk wél bakken ervaring en is niet voor niets al decennialang een van dé grootste financiële goeroes ter wereld. Maar er zit misschien ook een kern van waarheid in wat Petra zegt; even flink het vuur opstoken in Suze-stijl, om ook deel uit te maken van het gesprek. Want op zich vind ik dat ze haar uitspraken wel onderbouwt of nuanceert in het interview. Ze komt er alleen wel direct met een soort hakbijl-benadering in vallen.
Heb het niet geluisterd, maar denk op basis van jouw blog dat ze ten dele gelijk heeft. In die zin dat er een hele grote groep mensen is die net zo denken en inderdaad in de problemen kunnen komen als ze het anders (lees verkeerd) inschatten. Het zijn eigenlijk 2 totaal verschillende mindsets die nu aan elkaar gelijk gesteld worden en dat werkt dan niet.
Juist de mensen die zo denken kunnen heel veel hebben aan de principes die binnen de FIRE community gehanteerd worden, maar dan moet je dat wel willen en ervoor open staan.
Ik snap die focus op FIRE eerlijk gezegd niet zo goed. Je financiële zaakjes op orde hebben is fijn, dat geeft rust en meer mogelijkheden om Nu ervaringen op te doen waar je van geniet en je leven zo in te richten zoals je dat zelf graag wilt. Al dat plannen om over zoveel jaar zoveel geld te hebben………
Dank voor de samenvatting, want ik vond die podcast geen doorkomen aan. I HATE the FIRE movemement is natuurlijk alleen maar aandachttrekkerij. Ze had ook kunnen zeggen: ik ben een andere mening toegedaan. Even los van de absurde bedragen en dat ze blijkbaar niet snapt dat de FIRE-beweging ook een consuminderbeweging is. Maar is nou het enige punt dat ze in die vijf kwartier maakt dat je ziek kunt worden en daardoor voor hogere kosten kunt komen te staan?
Dat was wel waar het steeds op terugkwam idd. En ik begrijp dat dat heel relevant is voor de Amerikaanse markt, maar om daar nu een beweging voor neer te sabelen die ook zoveel andere kanten heeft (minimalisme, prioriteiten, bewust leven), is wel heel kort door de bocht.
Bovendien vraag ik me af in hoeverre die zorgkosten die zij benoemt ook niet met keuzes te maken hebben. Zo laat ze weten zelf 30.000 dollar per maand kwijt te zijn geweest aan een verzorgingstehuis voor haar moeder, maar het lijkt me sterk dat dat dan een soort ‘instapmodel’ is. En ja, natuurlijk wil je dan het beste voor je ouders enzo, maar die 30.000 dollar per maand zal voor 99% van de Amerikanen sowieso niet haalbaar zijn, FIRE of niet.
Het is een mooi blog met genoeg ‘food for thought’ – dankjewel, Adine!
Ik ben wel (al zo lang ik me kan herinneren, eigenlijk) van consuminderen, maar niet van minimalisme. Keuzes, daar ben ik onverminderd gek op. 🙂 Dus ook de keuze om te kunnen werken zolang ik wil en dus wanneer ik wil.
Door me te richten op die combi, ga ik voor ‘nu genieten met een oogje op later’.
Samenvattend: “Ik ga nooit met pensioen. Of ik ben het al. Het is maar hoe je er tegenaan kijkt”. 🙂
Leuk om de samenvatting te lezen, ik ben nog niet aan de podcast toegekomen. Het grappige is dat wij dit toevallig afgelopen week ook met zijn tweeën bespraken. We kunnen wel voor een hard doel gaan van 25x onze huidige uitgaven, maar we weten ook niet wat onze zorgbehoefte in de toekomst doet én of de zorg hier over 10 of 20 jaar nog net zo betaalbaar is als nu. Allemaal onzekere factoren waardoor we geen hele harde ‘FIRE planning’ maken. Maar inderdaad wel gewoon lekker zo doorgaan als we nu doen: sparen, beleggen, aflossen, onder onze stand lezen en lekker genieten!
Ga je ook nog een review doen over het boek van de frugalwoods? Vind hun site erg leuk en ben wel benieuwd hoe het boek is.
Jazeker! Ik verwacht dat die review er binnen een maand op staat. Lijkt een beetje lang, maar ik moet nog beginnen met lezen, dus houd dan liever een slag om de arm 😉
Ah leuk, ik ben benieuwd wat je van het boek gaat vinden. Ik twijfel of ik het zal kopen dus ik ga je review afwachten.
Leuk! Ik zal ‘m wat naar voren schuiven op mijn Lezen-lijstje!
Top, ik hou je bericht erover in de gaten (en de andere berichten lees ik ook) maar deze zie ik naar uit.
Ik zou nooit zeggen dat ik de FIRE beweging haat, maar ik snap dat je zo wel wat publiciteit binnenhaalt 😉
Op sommige vlakken heb ik wel mijn bedenkingen bij de (Nederlandse) FIRE beweging in elk geval. Wat ik zie is dat veel mensen keihard werken, zoveel mogelijk sparen/aflossen/investeren etc. maar eigenlijk heel weinig weggeven aan anderen en/of goede doelen tijdens dit proces van FIRE of HOT worden. Het lijkt wel alsof dit is onder het mom van, nu ultra zuinig, dan kan ik later lekker minder werken en vrijwilligerswerk doen etc.
Toch denk ik dat wanneer je nu al een levensstijl van vrijgevigheid ontwikkelt, je dit meeneemt in je latere leven en meer voldoening haalt uit hoe je je geld besteed.
Ja wanneer je nu bijvoorbeeld een sponsorkindje neemt ben je elke maand 30 Euro kwijt, en dat geld kan niet voor je werken en uiteindelijk kost dat je misschien een paar maanden extra werken in je FIRE-plan. Maar ondertussen red je er wel iemands leven mee, en doorbreek je de cirkel van armoede voor die persoon en misschien zelfs voor hun gezin later. Is dat niet ook wat waard?
Ik mis soms de balans in je geld laten werken voor jezelf en je geld gebruiken om een verschil te maken in de wereld.
(Wie haat mij nu? 😉 haha)
Het is duidelijk héél goed voor de publiciteit, want hoewel ik zou denken dat ze het daar niet voor hoeft te doen, is ze nu weer helemaal hot online 😉
En dat vond ik ook wel heel mooi aan wat ik op FinCon veel zag; FIRE gaat (daar) niet (alleen) over geld. Want JIJ bent niet ineens een ander persoon als je je baan kunt opzeggen of een miljoen op je bankrekening hebt staan. Het zijn juist mensen die op zoek zijn naar een leven dat veel meer in balans is, dan het leven dat we tegenwoordig vaak leiden. Dat vind ik inspirerend en is ook iets dat ik zelf nastreef. Natuurlijk: verstandig omgaan met geld en kijken of het voor je kan werken, maar ook nu genieten, dankbaar zijn voor wat ik allemaal heb en voor anderen doen wat ik kan.
Denk dat als je minder werkt en consumeert, bijna automatisch gezonder bent dan iemand die elke dag in de file staat (zit), daarna acht uur op kantoor zit en ’s avonds een pizza laat aanrukken en dus automatisch minder ziektekosten zal hebben. Hoewel het noodlot natuurlijk altijd kan toeslaan maar om daar nu je leven omheen te bouwen….
Och ja, het is lekker aandacht trekken van haar.
Ik erger me wel eens aan mensen die alleen maar bezig zijn met hun aandelen en alles bij elkaar schrapen. Je kan lekker investeren in allerlei bedrijven die de aarde, de mensen en de dieren exploiteren voor je eigen vrijheid, maar ik vind het nogal egoistisch. Na hen de zondvloed. Anderzijds kan je dat beter doen dan je hele besteedbare inkomen over de balk gooien.
Volgens mij is Suze haar belangrijkste punt wel echt valide: met je 30ste met pensioen is niet vergelijkbaar met met je 60+ste met pensioen gaan. Simpelweg doordat je horizon té lang wordt. Hiermee introduceer je een veelvoud aan nieuwe risico’s en onvoorspelbaarheid. Ook zitten er meer dure jaren in deze periode als later in je leven (bij pensioenplanning wordt er vaak uitgegaan van een dalend uitgave patroon na je 70ste levensjaar).
Zelfs de veel geciteerde Trinity Study (de onderbouwing voor de 4%-rule) gaat uit van een 30-jarige periode als pensioen, niet oneindig zoals veel bloggers lijken te denken.
Dus ja, Suze heeft (deels) gelijk: op je 30ste stoppen uitgaande van de consensus in de FIRE-beweging (4%-rule) is bovengemiddeld spannend 😉
Jij ben jezelf, die levensstijl en financieel bepaalt wat dat bij jou als persoon past.
Er zijn dus verschillende doelgroepen, twee grootste groepen vallen eenmaal direct op : minimalisme met bewust leven en levensgenieter die materialisme is. Uitstekend dat die bestaat, diversiteit op de wereld maakt allren maar mooier ?
FIRE en ANTI FIRE, Beide hebben gelijk gekregen.
financieel onafhankelijk gaat meer om van hoeveelheid heb je nodig voor de levensstijl dat bij jou als persoonlijke voorkeuren past en dat je met duidelijke financieel doelen kan stellen om dat te realiseren als financieel onafhankelijk zijn.
PROOF FIRE gaat om 100.000 euro per jaar qua met vermogen van 5 tot 10 miljoen euro.
En daarmee heb je ook als je niet meer kan werken, financieel rust kunnen voelen op je oude dag of als je in verzorgingstehuis woont(ik begrijp dat nogal kosten mee brengt in nederland als je zelf moet betalen door je vermogen)
Minimalisme kan PROOF FIRE gebruiken terwijl ze minimalisme en bewust leven, de rest gewoon laten staan als rustgevend.
Alleen er komen vragen boven op zoals
Het is uitdaging om je 10 miljoen euro nu op te halen als je minimalisme bent of als je inkomens laag is. ?
Voor diegenen die al miljoenen euro hebben, kunnen natuurlijk zelfs kiezen om bewust minimalisme te zijn. Genieten van luxe zoals eigen chauffeur, toch minimalisme zoals minimalistisch woonruimte.
Nieuwe perspectief: Wees creatief in combinatie ervan, zo kan je nieuwe stijl creëeren.