Besparen dankzij betaalpijn

Bewust omgaan met betaalpijn

Je hebt net een hartstikke gezellig etentje gehad met vrienden en dan komt de rekening. En dat ene ongemakkelijke moment waarin niemand iets zegt, maar iedereen denkt: hoe pakken we dit aan? Betaalt ieder voor zich? Splitten we de boel? En hoe zit het dan met diegene die geen drank heeft gedronken of alleen een hoofdgerecht heeft gegeten? En zelfs als je er hier als groep snel over uit bent, is het heel even vervelend. Als je iets moet betalen, levert dat namelijk vaak betaalpijn op. Maar wist je dat je zo’n betaalpijn ook voor je kunt laten werken?

Wat is betaalpijn?

Betaalpijn is een mentale pijn die we voelen als we ergens voor moeten betalen. We voelen het als we nadenken over het kwijtraken van onze zuurverdiende centen. Het is dus geen fysieke pijn die je voelt als je geld afgeeft, maar puur een pijnlijke gedachte.

En des te langer die gedachte duurt, des te pijnlijker het wordt. Vandaar dat een langer durend ongemakkelijk moment aan het einde van een leuke avond ervoor kan zorgen dat zo’n avond tóch een nare bijsmaak krijgt. Ook al heb je het hartstikke leuk gehad met z’n allen.

Betaalpijn kleurt een ervaring

Betaalpijn heeft dus het vermogen om je ervaring ergens mee te kleuren. Ervaar je weinig betaalpijn, dan is die ervaring waarschijnlijk positiever dan wanneer je veel betaalpijn ervaart.

Nu kun je denken: “Ideaal! Ik gebruik betaalpijn om voortaan niets meer te kopen! Dan heb ik die pijn ook niet meer!”

Zelfs als dat praktisch haalbaar is, is dat niet per se een oplossing. Je neemt dan die betaalpijn misschien weg, maar je ontneemt jezelf ook kansen op mooie ervaringen die wél geld kosten. Je richt je dan niet meer op het bepalen van waarde, maar op het vermijden van pijn.

Betaalpijn negeren is ook niet handig; dat voelt misschien op de korte termijn prettig, maar de pijn weerhoudt je er ook van om té veel uit te geven. Negeer je de betaalpijn volledig, dan kun je wel eens razendsnel in de financiële problemen komen.

Voor je verder leest, wil ik je iets vragen...

Is jouw geld op voordat je maand voorbij is? Wil je weten wat de beste spaarmethodes zijn?

Overweeg je om aan de slag te gaan met beleggen , maar weet je niet waar je moet beginnen?

Meld je dan nu aan voor mijn inspiratiemail - met content die je nergens anders vindt!

Formule voor betaalpijn

Het is dus de kunst om betaalpijn bewust voor je te laten werken. En daarvoor kun je een bepaalde formule hanteren.

Betaalpijn = tijd + aandacht

Dus: als we minder tijd en aandacht besteden aan het betalen, dan hebben we minder betaalpijn. Dit betekent dat je meer moeite zult hebben met het contant betalen van een broek die je in de stad gaat uitzoeken, dan met het digitaal afrekenen van je winkelmandje bij een online shop.

Je kunt betaalpijn bewust voor je laten werken door deze bij bijzondere gebeurtenissen (die maar héél af en toe plaatsvinden) zoveel mogelijk te beperken. In zijn boek Geld & Gedrag geeft Dan Ariely het voorbeeld van de huwelijksreis. Als je die (ruim) vooraf betaalt, staat niets je in de weg om tijdens de reis volop te genieten. Je wilt dan niet bij elke activiteit stilstaan hoeveel het kost. Zeker niet als die dag je waarschijnlijk óók al een hoop geld gekost heeft.

Maar in de supermarkt, of bij al die andere dagelijkse ‘sleur’-uitgaven, kun je de betaalpijn beter zoveel mogelijk opvoeren. Zelf ophalen, contant betalen; alles om je te dwingen om écht bewust te kiezen voor die extra Starbucks-koffie of dat tijdschrift.

Dat zijn namelijk van die kleine uitgaven die we – vanwege het lage bedrag – veel makkelijker doen. En daarbij komt de Latte Factor weer om de hoek kijken. Wist je bijvoorbeeld dat een dagelijkse kop koffie met een koekje buiten de deur je over een periode van 40 jaar bijna 180.000 euro kan kosten?

Wat kost iets echt

Een andere manier om de betaalpijn bij dagelijkse uitgaven écht te doorvoelen is door te berekenen wat iets echt kost.

We kopen dingen namelijk niet met geld, maar met tijd van ons leven. Als jij een broek van 120 euro koopt, dan is dat niet een uitgave van zo’n 6 procent van je netto maandsalaris*.

* Ik heb hier even het gemiddelde aangenomen, zoals geschat door het CBS.

Als je 40 uur per week werkt en we trekken dit door naar 160 uur per maand (hoewel dat dus eigenlijk iets meer zal zijn), verdien je ruim 13 euro netto per uur. En dat betekent dat je dus ruim 9 uur staat te werken voor die broek.

Misschien denk je: koopje! Een dikke dag werken en ik kan er voortaan fantastisch uitzien!

Maar het kan ook zijn dat je al 10 broeken hebt en dat één extra op de stapel het gewoon niet waard is om er nog eens een dikke dag voor te staan werken. Zeker als je minder enthousiast bent over je baan, is dit een fantastische manier om de betaalpijn wat uit te vergroten.

En die broek toch te laten liggen. Want het moet wel héél dramatisch gesteld zijn met de inhoud van je kledingkast als je écht niet meer zonder een extra broek kunt. En als dat het geval is, kun je je ook afvragen of die broek dan 120 euro moet kosten, of dat dat ook best iets voordeliger kan.

Bewuster omgaan met betaalpijn

Zelf herken ik betaalpijn wel, maar op een net iets andere manier dan hoe Dan Ariely dit beschrijft.

Ik heb het vooral op het moment dat ik een aantal grote rekeningen heb gehad, meestal op uitnodiging van een instantie die van die vrolijk blauwgekleurde enveloppen gebruikt.

Als ik daar weer een aderlating heb gehad, heb ik helemáál geen zin meer om geld uit te geven. En daar kan ik altijd best even van genieten. Het is zelden zó makkelijk om te besparen.

Maar wat Ariely zegt, herken ik ook wel. Als ik in zo’n periode zit, dan geef ik het liefst helemaal niets uit. Ook niet aan dingen die misschien wél waardevol zijn.

Dus vroeg ik me af hoe ik die betaalpijn nu bewuster kan gebruiken. Eigenlijk heb ik die manieren in dit artikel ook al beschreven:

  • Zoveel mogelijk dingen contant betalen, zodat je echt ziet dat het geld je portemonnee uitvliegt.
  • Als je dan contant betaalt; niet je hele maandbudget in je portemonnee stoppen. Dan voel je je vaak juist weer extra rijk en heb je geen moeite met het uitgeven
  • Grote, dure dingen die het je wél echt waard zijn zoveel mogelijk vooraf betalen, zodat je tijdens de ervaring niet over geld hoeft na te denken
  • Goed voor jezelf bedenken hoeveel van je vrijheid je inlevert om iets te kunnen betalen. Is dat het je waard? En kijk dan ook eens naar het grote plaatje. Misschien wil je best een dag werken voor die mooie broek. Maar hoe voel je je als je je realiseert dat er al een maand vrijheid op die broekenstapel ligt?
  • Een kasboek bijhouden. Want of je nu contant of per pin betaalt; je kunt het overzicht snel kwijtraken. En als je alles opschrijft, dan word je je veel bewuster van waar je geld naar toe gaat.
  • Betalingen met de creditcard direct weer terugbetalen via de bankrekening. (En ze niet doen als je ze niet kunt betalen. Ik gebruik ‘m zelf voor de punten, maar als je denkt dat je sneller in de verleiding komt om uit te geven, kun je er beter geen hebben).

Een heel mooi to do-lijstje om eens mee aan de slag te gaan!

Ben jij je wel eens bewust van betaalpijn en hoe ga jij daarmee om?

Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!

Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!

Ontdek waar jij geld laat liggen


Adine @ LekkerLevenMetMinder

Nadat ik in 2010 'wakker' werd met een hypotheek van ruim 400.000 euro, tegen 6% rente, gooide ik het roer om. Ik loste in razend tempo zo'n 70.000 euro af, minimaliseerde stevig én ging bewust kleiner wonen. Op Lekker Leven Met Minder deel ik mijn verhaal en schrijf ik over consuminderen, hypotheken, aflossen, sparen, besparen en zuinig leven, maar ook over financiële vrijheid, rust en mijn zoektocht naar een rijk en tevreden leven.

8 Comments
  1. Interessant artikel! Ik ben van plan om dit jaar ook eens uitgebreid bij te houden waar mijn geld naartoe komt. Ik kom eigenlijk nooit geld tekort en spaar al mijn hele leven, maar ik wil wel bewuster bezig zijn met mijn uitgaven. Hypotheek aflossen werkt verslavend!

  2. Betaalpijn, de term kende ik nog niet maar het gevoel des te meer. Ik reken regelmatig uit wat ik heb moeten doen om het geld te bemachtigen wat ik op het punt sta uit te geven. Daar word je niet altijd blij van maar het werkt wel. Zelfs voor relatief kleine bedragen. Dan denk: is dit waar ik x uur voor gewerkt heb. Dan is de beslissing snel gemaakt en kies je trouwens ook vanzelf voor duurzame spullen. Bedankt om het fenomeen te benoemen.

  3. Ben wel benieuwd hoe die 180.000 voor die 40 jaar dagelijkse koffie wordt berekend.

    Even snel berekend kom ik dan uit op ongeveer 12 euro per dag. Lijkt me veel voor een kop koffie met koek. Zit hier ook wellicht toekomstige prijsstijging van koffie in? Of ga je hier vanuit dat je die tijd waarin je koffie drinkt ook had kunnen werken, dus dat je dat geld verliest? Of is er rekening gehouden met dat dat geld anders geïnvesteerd had kunnen worden en met rente op rente een groot bedrag kan worden?

  4. Goed artikel, dank! Zelf maken mijn partner en ik gebruik van een kasboek variant (winst & verlies rekening met balans), zodat we iedere maand kunnen evalueren hoe het is gegaan per kostencategorie (van boodschappen, autokosten tot uitgaan). Dat werkt voor ons erg goed om de betaalpijn in ons voordeel te laten werken.
    Daarnaast heb ik het zo opgesteld dat we uitgaven op maandbasis met eerdere maanden kunnen vergelijken. Soms klopt het idee dat je in je hoofd hebt over je uitgaven niet altijd met de feiten, b.v. eenmalige uitgaven die het beeld vertroebelen, of dat je het beter doet dan je denkt).

    Tot slot een kleine tip! Evalueer eens per kostencategorie hoeveel plezier je aan de uitgaven hebt beleefd? Een leuk etentje met mijn ouders in een gezellig restaurant (45 euro per persoon) vind ik het geld meer dan waard. 4x per maand Last minute besluiten na een dag lang werken op kantoor om iets te gaan eten bij een Italiaan met mijn vriendin (30 euro per persoon x 4), is een impuls / frustratie en het geld eigenlijk niet waard. Ok, wat is het plan om dat gedrag en die deze specifieke uitgaven te vermijden volgende maand?

Leave a Reply

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.