Eén van mijn belangrijkste redenen om financiële onafhankelijkheid na te streven, is de vrijheid die me dat oplevert. Draait het dan alleen om geld? Nee. Met alleen een berg geld ben je er namelijk nog lang niet. Geld maakt je niet gelukkig als je nu ongelukkig bent. Geld maakt je niet tevreden als je nu ontevreden bent. En geld maakt je ook niet ineens ‘vrij’ als je je op dit moment ‘onvrij’ voelt. Geld kan een belangrijk middel zijn, maar als je écht vrij wilt zien, moet je je vooral realiseren dat het niet zaligmakend is.
In dit artikel:
Geld is belangrijk
Als je schrijft over geldzaken, dan kan het al heel snel lijken of alles bij jou alleen maar om geld draait. Gaat het over skeeleren, taarten bakken of een andere hobby, dan maakt het niet uit. Maar gaat het over geld, dan hangt er ineens een naar smaakje aan.
Want geld, dat is toch niet belangrijk? Geld maakt toch niet gelukkig? En wat iemand heeft zegt toch niets over die persoon? Of wel, want zijn alle rijke mensen niet ontzettend vervelend en arrogant?
Maar als dat geld niet belangrijk is, waarom sta jij dan elke ochtend vroeg op om naar je werk te gaan? Waarom ruil je dan het kostbaarste dat je hebt, je tijd, voor iets dat helemaal geen waarde heeft? Of ga je écht puur voor je collega’s, de inhoud van je werk en de persoonlijke vervulling die je baan je biedt. Elke. dag. opnieuw.
Of je het nu wel of niet hardop wilt zeggen: geld is belangrijk. Niet als doel, wel als middel. Je kunt het namelijk gebruiken om je tijd weer terug te kopen. Bovendien kun je er ook goede dingen mee doen, of leuke dingen. Je kunt zelfs kiezen of je daar dan je tijd of je geld voor inzet.
Maar: geld maakt niet vrij (of gelukkig)
Toen ik een poosje terug op FinCon was (ik zei toch: hier ga ik het nog máánden over hebben ? ) werd er gesproken over de toekomst van FIRE, Financial Independence, Retire Early, oftewel: financiële onafhankelijkheid, vervroegd pensioen.
Veel van de mensen die zich daarmee bezig houden, sparen een hoop geld bij elkaar, om vervolgens met vervroegd pensioen te gaan. Althans, dat was het idee. Maar de praktijk blijkt heel anders te zijn.
Het gaat veelal om mensen die werk doen dat ze totaal niet leuk vinden. Hierdoor krijgen ze te maken met een (voorstadium van een) burn-out. Direct die baan verruilen voor een hippie-bestaan kan, maar dat klinkt niet heel aantrekkelijk. Deze mensen zijn wel een bepaalde levensstandaard gewend. FIRE biedt dan een veilige uitweg. Want als je maar genoeg geld hebt, dan kun je stoppen met werken en dan kun je jezelf dus uit die nare situatie halen.
Maar met een berg geld ben je er nog niet.
Stel je voor: je hebt inderdaad een mooie investeringsportefeuille opgebouwd, je hebt nog een behoorlijke pot met contanten en je schrijft je ontslagbrief. Je zit je opzegtermijn nog even uit en dan mag de vlag uit: je mag met ‘early retirement’. Het moment dat je voor de laatste keer de deur op je werk achter je dicht doet, voel je je vrij. Héél vrij. Je plan is geslaagd.
Een maand later is dat gevoel van vrijheid weggeëbt. Het is niet dat je je baan mist, maar je mist wel iets. En die leuke dingen die je wilde doen zijn toch minder leuk als je ze alleen moet doen, omdat je vrienden en familieleden gewoon aan het werk zijn. Het is fijn dat je nu eigenlijk niet meer over geld hoeft na te denken, maar die berg geld die je verzameld hebt, maakt je niet automatisch vrij. Of gelukkig.
Daar is meer voor nodig.
Daarom pleitten onder meer Mr. Money Mustache en Mr. 1500 Days om FIRE eens wat anders te benaderen en dat ‘RE’ eigenlijk helemaal te laten zitten.
Streef niet naar vervroegd pensioen, maar focus je op het ontdekken hoe je rijk en gelukkig kunt zijn én de wereld kunt redden. Of in ieder geval het stukje wereld om jou heen een klein beetje mooier kunt maken.
En hoe doe je dat?
Leuk idee, die wereld om je heen een klein beetje mooier maken. En ook nog rijk en gelukkig zijn. Maar hoe pak je dat aan?
Ik ga niet doen of ik het allemaal weet. Maar ik denk dat het daarvoor vooral belangrijk is om bewuste keuzes te maken. Dat kan heel praktisch zijn: wat doe je bijvoorbeeld met je geld? Ga je blanco boodschappen doen en shoppen en zie je wel waarmee je thuis komt, of werk je met budgetten en spaar je automatisch een vast bedrag?
Maar ook: wat doe je met je tijd? Besteed je die inderdaad aan een baan die je helemaal niet leuk vindt? Aan mensen die meer energie kosten dan ze opleveren? Aan die extra taken die je van alle kanten in de schoenen geschoven worden en waar jij eigenlijk geen ‘nee’ tegen durft te zeggen?
Prioriteiten stellen, grenzen afbakenen en die bewaken: dat is niet altijd gemakkelijk. Om dat goed te kunnen doen, moet je ook heel helder voor ogen hebben wat jij uit je leven wilt halen, zodat je op basis daarvan die bewuste keuzes kunt maken.
En dat is wat die vroege FIRE-adepten heel goed lijken te doen. Ze hebben niet alleen heel goed overzicht over hun geldzaken en weten wat ze willen in het leven. Ze nemen de tijd voor hun vrienden en familie, omdat ze dat belangrijk vinden. En ze investeren tijd en energie in sporten, omdat ze hun gezondheid als prioriteit hebben. Bovendien blijven ze zichzelf ontwikkelen, omdat ze zich realiseren dat stilstand achteruitgang is.
Maar die mindset is natuurlijk niet heel sexy. Die verkoopt geen koppen. Iets over ‘op je 30e met pensioen’ of ‘voor je 32e een miljoen of andere berg geld op je bankrekening’ wel.
Logisch, maar ook jammer. Want zo lijkt iets dat in de kern heel mooi is, tóch ineens een beetje vreemd. Of voor sommigen zelfs ronduit naar.
Waar ik hier nu mee naar toe wil?
Ik ben geen ster in het vertellen van gestructureerde verhalen. Vraag maar aan mijn vriend. Meestal begin ik bij stap 3, bedenk ik me dan dat er nog een stap 2 is en voeg ik nog even later nog stap 1 toe. Ik probeer het wel, maar er vliegen vaak zoveel gedachten door mijn hoofd, en ik kan zó enthousiast zijn om te gaan vertellen, dat ik me soms niet helemaal realiseer dat andere mensen niet de context in mijn hoofd kunnen bekijken.
En datzelfde gebeurt me ook regelmatig met bloggen. Ik begin ergens en vervolgens gaan mijn gedachten alle kanten op, waardoor de eerste zin eigenlijk niet zoveel meer te maken heeft met de laatste zin. En tóch zit er dan ergens wel een soort overkoepelend thema in, dat zichtbaar is als je wél in mijn hoofd zou zitten ?
Dus als je het tot hier hebt gered, hierbij mijn punt:
Met alleen een berg geld ben je niet vrij. En dat zul je daardoor ook niet worden. Maar ga eens wat bewuster leven. Maak keuzes. Laat je niet beïnvloeden door wat een ander zegt. Grote kans dat die óók gewoon iets na-papegaait van een ander. Bovendien leidt die ander niet jouw leven. Laat je niet aanpraten dat het verkeerd is om FIRE-adept te zijn. En laat je ook niets aanpraten over ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg‘.
Bewust leven zou normaal moeten zijn. Dat zou de standaard moeten zijn. Niet die ratrace die we voor onszelf gecreëerd hebben, waarin we steeds meer van de verkeerde dingen proberen te vergaren. Verwar een middel niet met een doel. Werk niet voor die berg geld, maar zorg voor die berg geld zodat je meer vrijheid krijgt. Bouw niet aan je carrière voor status, maar doe het omdat je alles uit jezelf wilt halen. Of doe het helemaal niet. Je kunt ook op andere manieren het beste uit jezelf halen.
En als je dan al je talenten en vaardigheden inzet voor iets waar écht je hart ligt, dan komt het met dat rijk en gelukkig zijn wel goed. En met die wereld om je heen een stukje mooier maken ook.
Volg LekkerLevenMetMinder nu ook op Pinterest, Facebook en Instagram!Deze post kan affiliate-links bevatten. Dit betekent dat ik een commissie krijg als je iets via deze links koopt. Uiteraard kost dit jou niets extra's (soms is het zelfs voordeliger!) en kun je erop rekenen dat ik alleen links opneem van websites of producten waar ik zelf 100% achter sta. Gebruik je deze links voor je overstap, aanmelding of aankoop? Dank je! Je helpt mij dan weer om nóg meer mooie content te kunnen maken!
Wat ben je/ga je anders doen na dit inzicht.
Ik heb me afgelopen week aangemeld als klassenouder, nu ik dit lees past dat bij de wereld om je heen mooier maken . Dat is ook mijn drijfveer, een nog leuker jaar voor de klas.
Een van de dingen die ik nu bijvoorbeeld al anders doe, is veel beter nadenken over het werk dat ik aanneem (en het dus ook vaak niet aannemen). Sommige dingen vind ik gewoon écht niet leuk of hebben een veel te korte deadline. Dan levert het me wel geld op, maar heb ik er ook een hoop stress van. Dat is voor mezelf niet prettig en het maakt me voor mijn omgeving ook niet leuker.
Aan de ene kant ‘kan’ dit nu, omdat ik het eerder niet heb gedaan, aan de andere kant geloof ik ook wel dat als je meer doet van waar je hart ligt, je daar uiteindelijk ook prima je brood mee kunt verdienen. Voor mij is dat dus bijvoorbeeld meer aan deze website werken en minder handleidingen van grasmaaiers vertalen 😉
Wat mooi dat jij je hebt aangemeld als klassenouder! Dat past zeker in de wereld om je heen mooier maken. Ik denk dat je daarmee ook echt verschil kunt maken voor veel mensen (kinderen, in dit geval). Hopelijk gaat het je goed bevallen!
Goede vraag van ANO…! Ik vind het ook heel interessant om van bloggers te lezen wat zij doen met dit soort beseffen. Misschien kun je daar nog eens een blogje aan wijden? Lijkt me heel interessant….: hoe breng je die theorie in de praktijk….
Helemaal mee eens. Een berg geld hebben leidt nog niet tot geluk, ook al kan het leven makkelijker maken. De kunst is denk ik om het geluk nu al te vinden. En niet pas als je die berg geld hebt.
Klinkt alsof de FIRE-bloggers van het eerste uur HOT hebben ontdekt! En zo was het eigenlijk altijd al. Ik ken eerlijk gezegd geen enkele blogger die FI is, maar helemaal niet meer werkt. Ze zijn allemaal iets gaan doen dat ze zinvol vinden en waar ze voldoening uit halen. Het komt allemaal neer op je ikigai vinden. Werken omdat je het graag doet, niet omdat het nodig is vanwege het salaris. De ultieme vrijheid!
“Een maand later is dat gevoel van vrijheid weggeëbt.” Nou nee hoor, kan ik uit ervaring zeggen. Nu 6 maanden na mijn ontslag is dat gevoel van vrijheid alleen maar meer geworden. Neemt niet weg dat het “iets” doen af en toe wel knaagt. Maar ook dat komt en gaat per dag. Beetje Carpe Diem op het moment 😉
Ik geloof ook niet dat aan de slag gaan als ondernemer kwalificeert als vervroegd (geranium-)pensioen, hè 😉
In theorie ben ik het er helemaal mee eens, maar ik vind het lastig om te zetten naar de praktijk. Want hoe vind je je Ikigai als je geen tijd en geld hebt om dat uit te vinden?
Een bedrag sparen om jezelf een jaar of 2 vrij te maken, zodat je je passie kunt ontwikkelen en najagen en ontdekken of je daar een verdienmodel van kunt maken, dat kost in de praktijk toch jaren hard sparen.
En ik vertaal RE voor mezelf ook echt niet zozeer als hele dagen op mijn derriere gaan zitten, ik zou dan denk ik zelfs meer uren arbeid verrichten per week dan nu. Alleen zijn de dingen die ik zou willen doen, allemaal dingen waar geen financiële beloning tegenover staat in ons huidige systeem. Voor mijn eigen kinderen zorgen. Helpen op school. Vrijwilliger zijn in het verpleeghuis van de ene tante, het huishouden doen voor de andere tante. Moestuinieren. Zwerfafval opruimen. Naaien en breien. Afval omzetten in iets bruikbaars.
Met enorme ondernemingszin zou je wellicht ergens op een idee kunnen komen om er een verdienmodel aan te hangen, maar dat is echt niet zomaar gefikst en het uurloon van mijn specialistische WO functie die ik allang niet leuk meer vind kan ik er nooit mee evenaren (en dat is natuurlijk ook geen doel op zich, maar bepaalt wel hoeveel tijd je erin moet investeren zolang je nog niet FE bent) .
Dus ja, ik geloof echt dat je je hart moet volgen en dat de rest dan vanzelf komt, maar tegelijk voel ik me ook wel eens gevangen, want wij zijn inmiddels 5 jaar als een malle aan het sparen en aflossen om de lasten te verlagen en ik ben nog lang niet op een punt dat ik kan gaan doen wat ik wil, ipv wat ik moet om voldoende inkomen te genereren. Sorry voor de klaagzang 🙂
Geen klaagzang 😉 Maar ik begrijp wel waar je vandaan komt. Mijn ervaring heeft me twee dingen geleerd: 1. het komt vanzelf en 2. het komt niet vanzelf.
Het komt vanzelf: het is een proces, waar je doorheen gaat. Als ik jouw reactie goed lees, heb ik de indruk dat je nu een niet-leuke baan hebt, met een goed salaris. Jouw baseline qua geld ligt dus waarschijnlijk best hoog. Ik vermoed dat je daar ook al je dingen op afgestemd hebt. Misschien niet speciaal je uitgaven, maar wel je doelen en je plannen. Nog even deze rit uitzitten en dan…
Maar zo werkt het dus niet en dat is het deel van ‘het komt niet vanzelf’. Ik heb dus ook in die fase gezeten van keihard werken, als een malle lasten verlagen, hypotheek aflossen, enzovoorts. Met het idee om het later met veel minder te kunnen doen. En nu loop ik tegen mezelf aan. Toen ik dat deed, had ik een acute behoefte aan veel geld, vanwege hoge hypotheeklasten. Nu is die behoefte niet meer acuut en zou ik mijn bedrijf kunnen omturnen naar iets dat ook voor mij toekomstbestendig is. Maar het loslaten van werk, van het ritme van hard werken, van ‘gegarandeerde’ inkomsten: dat is echt een uitdaging.
Als ik alles over zou kunnen doen, dan had ik me geen slag in de rondte gewerkt. Dan had ik vanaf het begin af aan gekeken hoe ik met weinig kon rondkomen, zodat ik vanaf m’n 22e elke maand stevig in de plus eindigde. Dan had ik dat geld (deels) in beleggingen gestopt en waarschijnlijk had ik daar zelfs NU (op mijn 34e) al vruchten van kunnen plukken. Maar het steeds groter wonen, luxer inrichten, mooiere auto e.d. had ik waarschijnlijk even gelaten voor wat het was. Want als je daar eenmaal in zit, voelt het soms nóg veel lastiger om de omschakeling te maken.
Waar ik trouwens wel heel erg benieuwd naar ben: waarom vind jij dat je geen tijd en geld hebt om uit te vinden wat je Ikigai is?
Ik denk dat het verstandig is om niet van een full-time baan naar pensioen te gaan, dat is een te grote overgang. Ik doe het langzaamaan, ik spaar, beleg, ben steeds een beetje minder gaan werken, maar ben wel vrijwilligerswerk gaan doen. Nu werk ik een halve baan betaalde baan en de dagen die ik vrij ben vermaak ik me prima met van alles nog wat. Natuurlijk, als ik al die jaren full-time was blijven werken had ik natuurlijk al veel meer geld bij elkaar kunnen harken. Ik had dan wel al die jaren minder vrijheid gekend. Dus wat langer doorwerken, maar gewoon steeds een beetje minde, is voor mij een goede optie gebleken. Ik kijk toch altijd een beetje verschrikt naar mensen die zich in hun jonge jaren helemaal stuk werken, geestelijk dan wel lichamelijk, en het van een paar weken (dure) vakantie per jaar moeten hebben. En ook altijd maar het mooiste en het duurste kopen wat uiteindelijk toch weinig aan je levensgeluk toevoegd. Als dat maar goed afloopt….
Ik denk dat dat ook wel een bepaalde vorm van compensatie is. Het geluk in de verkeerde dingen zoeken, omdat je denkt dat er voor de andere dingen (tijd doorbrengen met mensen, rustig aan doen, genieten van de kleine dingen) geen ruimte is.
Langzaamaan doen is prima, dat geeft ook al aan dat je niet tegen je zin je baan hebt. Dat is volgens mij ook heel belangrijk; niet iets met tegenzin doen met het idee dat je later iets kunt. Want je weet niet of later komt, hoe het eruit ziet en wat er dan nog van je over is.
Net als Ineke ben ik in de afgelopen jaren mijn uren in loondienst gaan afbouwen. Tot mijn vijftigste 32 uur vanaf 50 jaae 24 uur en nu ben ik net 55 jaar en werk sinds kort 16 uur per week.
Dit zijn bewuste keuzes en vloeien mede voort uit het feit dat mijn (workalholische) partner een jaar of 4 geleden een zwaar auto ongeluk met complicaties heeft gehad en daarvan minimaal is hersteld. Daardoor niet meer in staat om te werken en in de IVA is terecht gekomen (met enige relatieve inkomenszekerheid tot pensioen)
Dit heeft ons leven in zoverre op de kop gezet dat wij nu vooral met elkaar en (volwassen) kinderen (familie en vrienden) willen genieten van onze gezamenlijke vrijheid en leven bij de (pluk de) dag. Geld hiervoor is inderdaad een middel, de hoeveelheid ook. Het is net wat je wil en waarvan en hoe je wilt genieten. Die keuzes maken we nu en die tijdsvrijheid alleen al vinden wij super bv
S morgens samen genieten in het zonnetje met een kopje koffie bij ons nieuwe (oude klus)huisje is voor ons ultiem..
Het heeft even geduurd voor ik je artikel met aandacht heb kunnen lezen. Ik was bij ‘Dus als je het tot hier hebt gered, hierbij mijn punt:’ zonder dat ik wist wat ik gelezen had.
Maar nu over de vrijheid en een berg geld.
Mijn man heeft een nieuwe baan en verdiend nu meer dan 600 euro per maand meer én krijgt nog een 13e maand meer dan eerst. Ook zorgt de baan bij de overheid voor een veel groter zingevingsgevoel. Hij eerst werkte bij een bedrijf dat voor de overheid klussen oppakte. Hij was als interim-mer altijd de portemonnee van zijn baas aan het spekken. En nu doet hij hetzelfde maar levert het vooral meer voldoening op. En ook nog eens best veel geld.
Waar ik dus heen wil 😉 We ervaren ineens zoveel vrijheid. We lossen nu standaard 200 euro p.m. af op de hypotheek. En al het overige geven we in plannen wel 10 keer per dag uit. Maar we komen erachter dat we het enorm goed hebben. We kopen eigenlijk niets meer dan eerst. Gaan nog steeds 3 keer per jaar met het gezin (kort) op vakantie. De goede doelen steunen we al met een contract voor minimaal 5 jaar zodat we allemaal duidelijkheid hebben (en belastingaftrek). Ik ben op zoek naar goede kleding. Echte investeringen, niet om het merk, maar omdat het goed blijft. En dat lukt nog helemaal niet. En verder zorgt het ook dat ik er in mijn eigen baan achter kom dat met mijn huidige baas het niet erg klikt, maar ik echt een toffe baan heb. Deze is juist in zijn omvang 4 dagen, wel fors in combinatie met een gezin. Maar omdat ik centraal in de organisatie zit heel fijn.
Maar die berg met geld, dat maakt het wel heel bijzonder.
Je slaat wel de spijker op zn kop: inderdaad zijn niet onze uitgaven (die zijn al bijzonder laag voor een gezin van 5) maar wel de plannen afgestemd op deze niet-leuke baan met een goed inkomen.
Stoppen met dit werk (nu) heeft direct als consequentie dat versneld de hypotheek aflossen niet meer tot de mogelijkheden behoort omdat we dan amper kunnen rondkomen.
Met luxe leven of een groot huis heeft dat niets te maken, maar wij hebben allebei gewoon niet zo’n heel geweldig inkomen en hebben dus wel allebei die inkomens nodig om de lasten te betalen en dan nog wat over te houden.
Dus gaan we door zoals we doen, en naast 3 jonge kinderen en een niet-zo-leuke baan blijft er dan geen ruimte over om te onderzoeken wat ik echt zou willen. Het doel van dat extra aflossen is dus juist, dat die ruimte er op enig moment wel is. Maar het voelt inderdaad als “de rit uitzitten” en heel erg vastzitten in die achtbaan. Een berg met geld maakt dan niet direct gelukkig, maar zou indirect wel de ruimte geven om te zoeken naar wat gelukkig maakt.
Terugkijkend, zoals jij doet, hebben wij ons ook altijd een slag in de rondte gewerkt. We hebben nooit dure huizen of auto’s gehad, maar wel altijd de noodzaak om zo hard te werken, puur omdat onze salarissen niet zo hoog waren. Ik zou ook wel willen dat we toen al elk dubbeltje apart hadden gezet, maar vooral zou ik willen dat we allebei andere carrierekeuzes hadden gemaakt zodat bovenmodaal verdienen een optie was geweest. Want dat geeft toch echt wel meer mogelijkheden dan fulltime werken tegen iets boven minimumloon. Dus ja, met een berg geld ben je er nog niet, maar zonder die berg geld kom je er nooit. Zoiets 😉